G20 ticaret ve yatırım bakanları cuma günü Hindistan’ın kuzeybatısındaki Jaipur kentinde iki gün süren toplantılarını, bazı “somut ve eylem odaklı çıktılar” üzerinde uzlaşmaya vararak ancak Ukrayna’daki savaşa ilişkin dil konusunda bölünmüş olarak tamamladılar.
Toplantı, 9-10 Eylül’de Yeni Delhi’de yapılacak liderler zirvesinden önce hazırlık niteliğindeydi. Cumartesi günü Varanasi’de yapılacak olan kültür bakanları toplantısı da ana etkinlikten önceki son bakanlar konferansı olacak.
Reuters’in haberine göre Kremlin cuma günü yaptığı açıklamada Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in önümüzdeki ay yapılacak liderler toplantısına şahsen katılmayı “planlamadığını” söyledi.
Cuma günü üzerinde anlaşmaya varılan konular arasında küçük işletmeleri destekleme taahhüdü ve küresel tedarik zincirlerinin haritasını çıkarmak için bir çerçeve oluşturma planı yer alıyor.
Ancak Jaipur toplantısına başkanlık eden Hindistan Ticaret ve Sanayi Bakanı Piyush Goyal, basına verdiği brifingde, Rusya ya da Ukrayna’dan özellikle bahsetmeden “bariz nedenlerden dolayı fikir birliği sağlayamadıkları” bir paragraf olduğunu söyledi.
Toplantının ardından yayınlanan bir “sonuç belgesi” savaş konusunda bir tartışma yapıldığına işaret ediyor:
“Üyelerin çoğu Ukrayna’daki savaşı şiddetle kınadı ve savaşın büyük insani acılara neden olduğunu ve büyümeyi kısıtlayarak, enflasyonu artırarak, tedarik zincirlerini bozarak, enerji ve gıda güvensizliği krizini yükselterek ve finansal istikrar risklerini artırarak küresel ekonomideki mevcut kırılganlıkları şiddetlendirdiğini vurguladı.”
Belge şöyle devam ediyor: “Duruma ve yaptırımlara ilişkin farklı görüşler ve farklı değerlendirmeler vardı.”
Ayrıca bir dipnotta Rusya’nın “jeopolitik paragrafın” dahil edilmesini G20’nin görev tanımına uymadığı gerekçesiyle reddettiği belirtiliyor. Aynı şekilde, Çin’in de G20 ticaret ve yatırım bakanları toplantısının bu tür konuları tartışmak için doğru forum olmadığına inandığı için “jeopolitikle ilgili içeriğin” dahil edilmesini desteklemediği ekleniyor.
Sonuç belgesinde şu ifadeler yer alıyor: “G20’nin güvenlik konularını çözüme kavuşturacak bir forum olmadığının bilincinde olarak, güvenlik konularının küresel ekonomi üzerinde önemli sonuçları olabileceğini kabul ediyoruz.”
Hint Bakan Goyal yine de iyimser bir tavır sergileyerek Jaipur toplantısını “çok çok başarılı ve sonuç odaklı” olarak nitelendirdi ve sonuç belgesinin ve başkanın özetinin tüm bakanlar ve delegeler tarafından kabul edildiğini söyledi.
Hindistan, uzun süredir müttefiki ve önemli bir savunma ekipmanı tedarikçisi olduğu Rusya’yı Batı’nın baskısına rağmen yine kınamadı, ancak çatışmanın diyalog ve diplomasi yoluyla sona erdirilmesi için çağrıda bulundu.
Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar, eylül ayında ev sahipliği yapacağı G20 Liderler Zirvesi’ne Ukrayna’yı davet etmeyi düşünmediklerini açıklamıştı.
Maliye ve dışişleri bakanları da dahil olmak üzere Hindistan’da yapılan önceki G20 bakanlar toplantılarında da Ukrayna meselesi ortak bildirilerin yayınlanmasını engellemişti.
5 somut plan çıkarıldı
Cuma günü üzerinde anlaşmaya varılan konulara gelince, Hindistan’dan yapılan bir basın açıklamasında “beş somut ve eylem odaklı çıktı üzerinde çığır açan bir uzlaşıya varıldığı” ifade edildi.
Bunlar arasında ticaret belgelerinin dijitalleştirilmesine yönelik üst düzey ilkelerin kabul edilmesi ve mikro, küçük ve orta ölçekli işletmelerin (MSMEs) bilgiye erişiminin arttırılmasına yönelik bir çağrı yer alıyor. Açıklamada bakanların ayrıca küresel değer zincirleri için bir G20 genel haritalama çerçevesini de onayladıkları belirtildi.
Perşembe günü toplantıya sanal olarak hitap eden Hindistan Başbakanı Narendra Modi, gelecekteki şoklara dayanabilecek esnek ve kapsayıcı küresel değer zincirleri oluşturma ihtiyacını vurgulamıştı.
Güney Afrika’daki BRICS zirvesinden Jaipur’daki toplantıya katılan delegelere seslenen Modi, “Pandemiden jeopolitik gerilimlere kadar mevcut küresel zorluklar dünya ekonomisini test etti” dedi.
Modi bu bağlamda, Hindistan’ın değer zinciri haritalandırmasına ilişkin önerisinin altını çizdi,
“Bu çerçeve kırılganlıkları değerlendirmeyi, riskleri en aza indirmeyi ve dayanıklılığı arttırmayı amaçlıyor” dedi.
Bu hafta Hindistan’ın aya bir keşif aracı gönderme başarısının ardından konuşan Modi, teknolojinin ticareti dönüştürme gücüne de vurgu yaptı.
