Grönland, Trump’ın tehditleri sürerken erken seçime gidiyor

Grönland Başbakanı Múte B. Egede, Danimarka, Avrupa ve Washington ile ilişkilerin kritik bir dönemeçte olduğu bir dönemde ülke parlamentosunu yeniden şekillendirmek üzere 11 Mart’ta bir genel seçim yapılması çağrısında bulundu.

Egede salı günü Facebook’ta, “Inatsisartut [Grönland parlamentosu] için seçim zamanı geldi. Inatsisartut teklifimi onaylarsa, bu 11 Mart’ta gerçekleşecek. Ciddi bir dönemin ortasındayız,” diye yazdı.

Grönland’da daha önce hiç yaşamadıkları bir dönemden geçtiklerini belirten Egede, durumun “iç bölünme yerine birlikte çalışmaya ve ülke için birleşmeye” zorladığını ekledi ve kendisinin yine aday olduğunu söyledi.

Mevcut hükümet Yeşil Halk Topluluğu partisi ve Sosyal Demokrat Siumut’tan oluşuyor. İki parti birlikte Grönland’ın Inatsisartut olarak bilinen parlamentosundaki 31 sandalyenin 21’ine sahip.

Her iki parti de bağımsızlıktan yana, ama özellikle Halk Topluluğu partisi temkinli bir yaklaşımı savunuyor ve tam bağımsızlığın ülkenin ancak mali desteğe daha az bağımlı olduğunda takip edilmesi gerektiğini düşünüyor.

Şu anda Danimarka’nın Grönland’a yaptığı blok hibe yılda yaklaşık 500 milyon avro tutarında.

İktidardaki sosyal demokrat Siumut partisinin bazı kesimleri ise Trump’ın girişimlerine daha açık görünüyor.

Siumut milletvekili Kuno Fencker, Grönland’ın Danimarka’dan satın alınması için Başkan Trump’a müzakere yetkisi veren Grönland’ı Yeniden Büyük Yap Yasası’nın mimarı ABD’li Cumhuriyetçi Kongre üyesi Andy Ogles ile görüşmek üzere Washington’a giderek manşetlere çıkmıştı.

Fencker bir milletvekili olarak değil özel bir sıfatla konuştuğunda ısrar etse de, ziyareti partili meslektaşlarının eleştirilerine neden oldu.

Dört sandalyeli muhalefet partisi Naleraq, sürecin hızlandırılmasını ve Danimarka’dan ayrılmanın bir an önce başlatılmasını istiyor. Son iki parti, muhafazakâr Atassut ve liberal Demokraatit ise Danimarka ile mevcut ilişkilerin sürdürülmesinden yana. Mevcut parlamentoda sırasıyla iki ve üç sandalyeye sahipler.

Son anketler Grönlandlıların büyük çoğunluğunun bağımsızlıktan yana olduğunu, fakat çok azının bunu başarmak için yaşam standartlarından ödün vermeye istekli olduğunu gösteriyor.

Danimarka’ya bağlı yarı özerk bir ülke olan Grönland, eğitim ve sağlık da dahil olmak üzere bir dizi iç meseleden sorumluyken, güvenlik ve dış ilişkiler Kopenhag’ın sorumluluğunda kalmaya devam ediyor.

Pazartesi günü AB ulusal liderleri Danimarka ve Grönland’ın kendi kaderini tayin hakkına desteklerinin sinyalini verdiler.

Avrupa Konseyi Başkanı António Costa, “Danimarka Krallığı’nın toprak bütünlüğünün, egemenliğinin ve sınırlarının dokunulmazlığının korunması tüm üye devletler için elzemdir,” dedi.