Çin, ABD ile artan jeopolitik gerilimlerin ortasında, dünyanın en büyük amfibi saldırı gemisini denize indirdi.

Deniz kuvvetlerinin kara harekatlarına destek vermesini sağlamak üzere tasarlanan amfibi çıkarma gemilerinin unsurlarını bir uçak gemisinin unsurlarıyla birleştiren gemi, Pekin’in küresel çapta güç yansıtma kabiliyetini önemli ölçüde güçlendiriyor.

Çin resmi medyasında yer alan haberlere göre, Çin donanması yetkilileri cuma günü Şanghay’daki Hudong Tersanesinde düzenlenen bir törenle Sichuan gemisini denize indirdi.

Denize indirme, yeni bir Çin savaş uçağının prototiplerinin test uçuşlarından bir gün sonra gerçekleşti. Çinli internet kullanıcıları tarafından internette yayınlanan videolara göre, uçaklar perşembe günü kuzeydoğu şehri Shenyang ve güneybatı şehri Chengdu üzerinde görüldü. Bu iki şehir yeni bir hayalet savaş uçağı için rakip projeler geliştiren enstitülere ev sahipliği yapıyor.

Chengdu modelinin bir maketi geçtiğimiz ay Çin’in yılda iki kez düzenlediği Zhuhai hava fuarında sergilenmiş ve burada Çin en yeni hayalet savaş uçağı J-35’i görücüye çıkarmıştı.

Savaş uçağı prototiplerinin tam özellikleri belirsizliğini korusa ve hizmete girmesi yıllar alabilecek olsa da, test uçuşları ve amfibi saldırı gemisinin denize indirilmesi Pekin’in yeni askeri donanım üretimindeki hızının altını çizdi. Bu aynı zamanda kapasite darboğazlarının Washington’un askeri cephaneliğinin genişlemesini kısıtlamaya başladığı bir döneme denk geliyor.

Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Tip 076 olarak adlandırılan yeni amfibi geminin tasarım ve inşası için ihaleye sadece dört yıl önce çıktı. PLA Donanması’nın ilki 2021 yılında hizmete giren üç amfibi hücum gemisi bulunuyor.

Yeni sınıf, selefi Type 075’ten çok daha büyük olmakla kalmıyor, aynı zamanda alt güvertede daha fazla uçak ya da amfibi çıkarma gemisi taşıyabiliyor. Ayrıca elektromanyetik fırlatma sistemiyle donatılmış olması, büyük insansız hava araçlarının ve hatta mürettebatlı savaş uçaklarının güvertesinden havalanabileceğini gösteriyor. Geleneksel amfibi hücum gemileri tipik olarak sadece helikopter taşır.

Çinli askeri yorumcu Song Zhongping yeni sınıfı “hafif uçak gemisi” olarak adlandırdı. 260 metre uzunluğuyla ABD Donanması’nın en büyük amfibi hücum gemisi olan America Sınıfı’ndan ve Japon helikopter gemisi sınıfı Izumo’dan daha uzun.

PLA Donanması’nın üçüncü uçak gemisi olan Fujian da, bu yılın başlarında suya indirilmesinin ardından deniz denemelerinden geçiyor.

ABD’li düşünce kuruluşu CSIS ağustos ayında Çin’in yeni gemisinin Amerika Sınıfı’nın 45.000 tonluk hacmine kıyasla 50.000 tonluk bir hacme sahip olacağını tahmin etmişti. Cuma günü yayınlanan Çin resmi raporları ise geminin hacmini “40,000 tondan fazla” olarak açıkladı.

Güney Kore’de görevden alınan Yoon Suk Yeol’un yerine vekaleten gelen geçici devlet başkanı ve aynı zamanda başbakan olan Han Duck-soo’nun da cuma günü Ulusal Meclis’te yapılan oylamada azledilmesi kararlaştırıldı.

Güney Kore yasama meclisindeki toplam 192 muhalefet ve bağımsız milletvekili, Yoon’ un görevden alınmasına karar veren Anayasa Mahkemesi’ne yargıçların atanmasıyla ilgili bir anlaşmazlık nedeniyle Han’ın görevden alınması önergesi lehinde oy kullandı. Yoon’un iktidardaki Halkın Gücü Partisi (PPP) milletvekilleri protesto amacıyla oylamayı boykot etti.

Sonuç olarak Han, başbakanlık ofisi Ulusal Meclis’ten azil belgesini alır almaz görevinden uzaklaştırıldı. Başbakan yardımcısı ve maliye bakanı Choi Sang-mok, anayasanın öngördüğü şekilde cumhurbaşkanlığına vekalet edecek.

Ülkenin temel yasasına göre, bir başbakanın görevden alınması için 300 sandalyeli mecliste milletvekillerinin salt çoğunluğu gerekirken, bir cumhurbaşkanının görevden alınması için üçte iki çoğunluk gerekiyor.

Ulusal Meclis Başkanı Woo Won-shik oylamadan önce yaptığı açıklamada önergenin basit çoğunluk gerektirdiğini çünkü üçte iki kuralının sadece seçilmiş bir cumhurbaşkanına uygulanabileceğini, vekalet eden bir cumhurbaşkanına uygulanamayacağını söyledi. Yoon görevden alındığında Han otomatik olarak bu göreve geçmişti.

PPP milletvekilleri oy kullanmayı reddetmeden önce Woo’nun açıklamasını protesto etti. Yumruklarını kaldırarak Woo’nun konuşma yaptığı yerin önünde toplanan milletvekilleri “Tamamen geçersiz” ve “Başkan, istifa et” sloganları attı.

Güney Kore tarihinde ilk kez yasama organı bir başkan vekilinin görevden alınması için oy kullandı. Yoon, 3 Aralık’ta kısa süreli sıkıyönetim ilan etmesi nedeniyle 14 Aralık’ta görevden alınmış ve bu eylemi ülkenin demokratik dönemindeki en büyük krizlerden birine yol açmıştı.

Yeni vekil başkan

Kariyer sahibi bir bürokrat olan 61 yaşındaki Choi, çoğunlukla maliye bakanlığında çalıştı. Ayrıntılı yönetimiyle tanınıyor. Hükümete katılmadan önce Seul Ulusal Üniversitesi’nde hukuk eğitimi aldı. Cornell Üniversitesi’nden ekonomi alanında doktora derecesine sahip.

Han’ın davası ülkenin Anayasa Mahkemesi’ne taşınacak ve mahkeme davayı onaylama ya da reddetme kararı verecek.

Han yaptığı açıklamada “Ulusal Meclis’in kararına saygı duyuyorum” dedi. “Daha fazla kargaşa ve belirsizlik yaratmamak için ilgili yasalar uyarınca görevlerimi bırakıyorum ve Anayasa Mahkemesi’nin hızlı ve akıllıca vereceği kararı bekleyeceğim” diye ekledi.

Won en düşük seviyesinde

Güney Kore’nin para birimi won, artan siyasi dalgalanmanın ortasında değer kaybetmeye devam etti. Cuma günü 15 yılın en düşük seviyesine inerek, sabah işlemlerinde dolar karşısında 1,480 won’a ulaştı ve ardından kayıplarının bir kısmını telafi ederek 1,467.5 won’dan kapandı. Gösterge Kospi hisse senedi endeksi de yatırımcıların istikrarsız siyasi durumdan duydukları endişe nedeniyle %1 düşüşle kapandı.

Demokrat Parti milletvekilleri , ekonomi, finans ve siyaset alanlarında uzman bir teknokrat olan Han’ı, yasama organı tarafından onaylanan üç Anayasa Mahkemesi yargıcını atamayı reddetmekle suçladı. Ancak PPP bu oylamaya katılmayı reddetmişti.

Bunun üzerine Han perşembe günü yaptığı açıklamada, iktidar ve muhalefet partileri mahkeme atamaları konusunda anlaşana kadar yargıçları atamayacağını söyledi ve bunu “asla bozulmayacak bir norm” olarak nitelendirdi.

Halihazırda üç boş kadrosu bulunan dokuz üyeli mahkeme, altı ay içinde Yoon’un görevden alınmasının onaylanmasına ya da bozulmasına karar verme sürecinin bir parçası olarak cuma günü Yoon’un davasıyla ilgili bir hazırlık duruşması düzenledi. Onanması halinde Yoon görevinden ayrılacak; aksi takdirde görevden uzaklaştırılması sona erecek.

Güney Kore’de ana muhalefetteki Demokrat Parti (DP) perşembe günü Devlet Başkanı Vekili ve Başbakan Han Duck-soo hakkında görevden alma talebinde bulundu.

Yasama organının internet sitesine göre 170 DP milletvekilinin tamamı önergeyi Ulusal Meclise sundu. Parti önergeyi cuma günü oylamayı planlıyor.

Han, Yoon Suk Yeol’un 3 Aralık’ta ilan ettiği ve ülkeyi demokratik döneminin en büyük krizlerinden birine sürükleyen kısa süreli sıkıyönetim nedeniyle 14 Aralık’ta görevden alınmasıyla devlet başkanlığına vekalet etmeye başlamıştı. Güney Kore Anayasa Mahkemesi, Yoon’un görevden alınmasının onaylanıp onaylanmayacağına karar verecek.

Bir cumhurbaşkanını görevden almak için milletvekillerinin üçte ikisinin oyu gerekirken, bir başbakanı görevden almak için sadece çoğunluk oyu gerekiyor. Ancak geçici bir cumhurbaşkanını görevden almak için kaç oy gerektiği belirsizliğini koruyor. Geçici bir cumhurbaşkanının görevden alınması için herhangi bir emsal yok.

DP, görünüşe göre başarı şansını arttırmak için Han’a karşı başbakan sıfatıyla önerge verdi. Ancak hangi oy yüzdesinin geçerli olacağına Ulusal Meclis Başkanı karar verecek.

Han görevden alınırsa, görevinden uzaklaştırılacak ve Anayasa Mahkemesi’nin de davasını incelemesi gerekecek. Bu arada Maliye Bakanı Choi Sang-mok başkan vekili olacak.

Eylem, Han’ın Yoon’un azil davasının incelenmesine katılmaları için üç Anayasa Mahkemesi yargıcını atamayı reddetmesinden bir saatten kısa bir süre sonra geldi. Han, ancak iktidardaki Halkın Gücü Partisi ile DP’nin anlaşmaya varması halinde bu kişileri atayabileceğini söyledi.

Dokuz üyeli mahkemede şu anda üç boş üyelik bulunuyor.

Azil duruşması cuma günü

Cuma günü Anayasa Mahkemesi Yoon’un azil davasına ilişkin ilk hazırlık duruşmasını gerçekleştirecek. Ancak Yoon, mahkeme belgelerini kabul etmeyi reddederek, altı aya kadar sürebilecek süreci kasıtlı olarak geciktirmeye çalıştığı eleştirileriyle karşı karşıya kaldı.

Yoon ayrıca 4 Aralık’ta milletvekillerinin karşı oy kullanmak üzere Ulusal Meclis’te toplanmasının ardından erkenden geri çektiği sıkıyönetim ilanı nedeniyle de yasal bir soruşturmayla karşı karşıya.

Üst Düzey Yetkililer için Yolsuzluk Soruşturma Ofisi (CIO), Yoon’u iki kez reddetmesinin ardından pazar günü sorgulanmak üzere çağırdı. CIO davayı polis ve savcılarla birlikte yürütüyor.

Ortak soruşturma ekibi , eski savunma bakanı Kim Yong-hyun, eski genelkurmay başkanı Park An-soo ve diğerleri de dahil olmak üzere sıkıyönetimin ilan edildiği gece askerlerin konuşlandırılmasında rol oynayan kilit isimleri ayaklanma gerçekleştirdikleri şüphesiyle tutuklamıştı.

Güney Kore muhalefeti Devlet Başkanlığına vekalet eden Han’ı görevden almayı tartışıyor