Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmek üzere iki günlük resmi bir ziyaret için 8 Temmuz öğleden sonra Moskova’ya geldi.
Bu, Modi’nin 2019’dan bu yana Rusya’ya ilk ziyareti ve Putin’le iki yıl içindeki ilk görüşmesi; sonuncusu Eylül 2022’de Semerkant’taki Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) zirvesinde gerçekleşmişti.
Bugün genişletilmiş ve dar bir formatta ana görüşmelerin yapılması planlanıyor. Söz konusu ziyaret, Modi’nin Bharatiya Janata Partisi’nin (BJP) seçimleri kazanmasından bir hafta sonra gittiği İtalya’daki G7 zirvesine katıldıktan sonraki ikinci gezisi.
Başbakan, 2014’ten bu yana üçüncü dönemine de başladı. Putin’in Modi ile görüşmesi aynı zamanda Rusya’daki seçim döneminin sona ermesinden bu yana gerçekleştirdiği ilk görüşme.
Modi, dün Moskova saatiyle öğleden sonra 2 civarında Vnukovo-1 hükümet terminaline indi ve burada Başbakan Birinci Yardımcısı Denis Manturov tarafından karşılandı.
Moskova saatiyle akşam 7.54’te Kremlin Telegram kanalından iki lider arasında Novo-Ogaryovo’da gayrı resmi bir görüşmenin başladığını duyurdu.
Görüşmenin başında Modi’yi yeniden seçilmesinden dolayı kutlayan Putin, “Kendi fikirleriniz var, enerjik bir insansınız, Hindistan’ın çıkarları doğrultusunda sonuçlar elde edebiliyorsunuz,” dedi. Putin, konuğuyla 9 Temmuz’daki resmi görüşmede olduğu gibi aynı konuları ‘yerel bir atmosferde’ tartışmayı amaçladığını da sözlerine ekledi.
Hindistan başbakanının sosyal paylaşım ağı X hesabından, gelişinden kısa bir süre sonra Rusça bir paylaşım yapıldı:
“Ülkelerimiz arasındaki özel ve ayrıcalıklı stratejik ortaklığı, özellikle de fütüristik işbirliği alanlarında daha da derinleştirmeyi dört gözle bekliyoruz.”
Bloomberg‘in aktardığına göre kaynaklar, tarafların Rusya’dan uzun vadeli nükleer yakıt tedarikine ilişkin bir anlaşma imzalayabileceğini söyledi.
Rusya Federal Nükleer Enerji Kurumu Rosatom’un yardımıyla Kudankulam nükleer santralinin ikinci aşaması inşa ediliyor ve mevcut iki üniteden altı üniteye genişleyerek Hindistan’ın en büyüğü olacak.
Rosatom Genel Müdürü Aleksey Lihaçov, mayıs ayında bu santralin yaz aylarında ‘yenilikçi’ yakıta geçeceğini bildirmişti.
Bir yıl önce Hindistan G20’ye liderlik etmiş ve grubun zirvesini Yeni Delhi’de düzenleyerek kendisini küresel Güney’in lideri olarak sunmuştu.
Modi, o dönemde Hindistan’ı dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi haline getirme sözü de vermişti. Uluslararası Para Fonu’na (IMF) göre ülke nominal gayri safi yurt içi hasılada (GSYİH) beşinci, satın alma gücü paritesinde ise Çin ve ABD’nin ardından üçüncü sırada yer alıyor.
Vedomosti gazetesine demeç veren Rusya Bilimler Akademisi Çin ve Modern Asya Enstitüsü’nün önde gelen araştırmacılarından Vladimir Sotnikov, Hintlilere göre Modi’nin Batı’daki faaliyetlerinin, Güney’in lideri rolünü güçlendirmelerine ve BM Güvenlik Konseyi’nde daimi bir koltuk elde etmelerine olanak sağlayacağını düşünüyor:
“Delhi’nin hırsları Moskova’nın çıkarlarıyla örtüşüyor; iki ülke birbirine düşman değil ve yeni bir küresel düzen inşa etme yaklaşımlarını paylaşıyorlar.”
Moskova Devlet Üniversitesi Lomonosov Asya ve Afrika Ülkeleri Enstitüsü’nde doçent olan Boris Volhonskiy ise Modi’nin ziyaretinin Hindistan’ın dünyaya Rusya karşıtı koalisyonlara katılmayacağına dair sembolik bir jest olduğu değerlendirmesini yaptı.
Modi’nin gelişi Rusya-Ukrayna ihtilafı etrafında diplomatik faaliyetlerin arttığı bir döneme denk geldi. G7’nin aksine Modi 15-16 Haziran tarihlerinde İsviçre’de düzenlenen Ukrayna konulu konferansa katılmadı.
Hindistan orada eski Moskova Büyükelçisi ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Pawan Kapoor tarafından temsil edildi. Kapoor, nihai bildiriyi imzalamadı; bakan yardımcısına göre çözüm için iki taraf arasında temas gerekiyordu ve Rusya zirveye davet edilmemişti.
Sotnikov, Modi’nin Moskova ziyaretinin Ukrayna konusunda yürütülen mekik diplomasisiyle ilgili olabileceğini kaydederek Yeni Delhi’nin potansiyel moderatör rolünü Çin’den devralabileceğini belirtti. Uzman, “Delhi, Moskova, Kiev, ABD ve AB ile iyi ilişkilere sahip olduğu için kendisini bir platform ve arabulucu olarak sunabilir,” diye ekledi.
Ancak Moskova ve Hindistan esas olarak ikili ekonomik ilişkilerle ilgileniyor; aralarındaki ticaret cirosu artmaya devam ediyor: 2024’ün ilk çeyreğinde 17,5 milyar dolara ulaştı; bu üç aylık bir rekor.
Ticaret hacmi 2023’te 2022’ye göre 1.8 kat artarak 65 milyar dolara ulaşırken, karşılıklı ticarette Rusya aleyhine şiddetli bir dengesizlik söz konusu.
Volhonskiy, “Bu nedenle odak noktası ticaret açığını dengelemek ve özellikle haziran ayında AB’nin Rusya’nın Finansal Haberleşme Sistemi’ne sistemine getirdiği ve ABD dahil diğer ülkelerin de benimseyebileceği kısıtlamalardan sonra, Hindistan’ın yapması gereken şey iş dünyasına yönelik ikincil Batı yaptırımlarından kaçınmak için mekanizmalar bulmak olacak,” diye konuştu.
