ABD’nin İsrail’i Batı Şeria’yı kapatarak vize muafiyeti anlaşmasını ihlal ettiği konusunda uyardığı iddia edildi. İsrail, güvenlik gerekçesiyle girişlerin zorlaştırıldığını ABD’ye iletti. Washington İsrail’e biraz daha zaman tanıma kararı aldı.
Axios’a konuşan iki İsrailli ve ABD’li yetkili, Biden yönetiminin İsrail’i, 7 Ekim’deki Hamas operasyonundan bu yana işgal altındaki Batı Şeria’da yaşayan Filistinli Amerikalıların İsrail’e girişini engelleyerek ABD ile vize muafiyeti anlaşmasını ihlal ettiği konusunda uyardığını söyledi.
ABD, İsrail’i vize muafiyet programına resmi olarak Kasım ayı sonunda dahil etmesi bekleniyordu. Ancak 7 Ekim’deki Hamas operasyonu sonrası ABD İsrail’le dayanışmasını göstermek amacıyla vizesiz seyahat uygulaması 19 Ekim’de başlatıldı.
ABD’nin Vize Muafiyet Programı (The Visa Waiver Program) halihazırda 40 ülkenin vatandaşlarının vizesiz olarak üç aylığına ABD’ye seyahat etmelerine imkân tanıyor. Sınır kapılarında özellikle Filistin asıllı ABD vatandaşlarına uyguladığı ayrımcılık nedeniyle İsrail, programa uzun yıllar dahil edilmedi. Bu yıl İsrail’in programa dahil edilmesi gündeme gelince ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’nin İsrail’i programın mütekabiliyet şartından muaf tutmak için istisna yaratacak bir anlaşmayı müzakere ettiğine dair iddialar ortaya atıldı. Ancak ABD’nin bunu kabul etmediği ve İsrail’in Batı Şeria ve Gazze’de yaşayan Filistinli Amerikalılara yönelik hareket kısıtlamalarını ve İsrail’e girmek isteyen diğer Arap ve İranlı Amerikalılara uygulanan kısıtlamaları hafifletmeyi kabul etmesinin ardından programa dahil edildiği belirtildi.
Vize muafiyeti anlaşmasının mütekabiliyet koşullarının on binlerce Filistinli Amerikalı’nın daha önce hiç olmadığı kadar kolay biçimde İsrail’e erişim sağlaması öngörülüyordu. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken vize muafiyetiyle “özellikle Filistin topraklarında yaşayan ya da bu topraklara seyahat eden Amerikan vatandaşlarına daha fazla hareket özgürlüğü sağlanacağını” söylemişti.
Ancak İsrail, vize muafiyet programı deneme sürecinde yaptığı gibi program resmilik kazandıktan sonra da Filistinli Amerikalıların İsrail’e girişlerinde zorluk çıkarmaya devam etti.
Axios’a göre ABD’li ve İsrailli yetkililer, ABD’nin yeni İsrail Büyükelçisi Jack Lew’in birkaç gün önce İsrail ulusal güvenlik danışmanı Tzachi Hanegbi ile bir araya geldiğini ve hareket kısıtlamalarından duyduğu endişeyi dile getirdiğini aktardı. Lew’in Hanegbi’ye İsrail’in Batı Şeria’dan Filistinli Amerikalıların ülkeye girişine izin vermeyerek vize muafiyeti anlaşmasını ihlal ettiğini söylediğini ve anlaşmaya bağlı kalmasını sağlamak için adımlar atılmasını istediğini belirtti. İsrailli bir yetkiliye göre Hanegbi, ABD Büyükelçisine kapatmanın güvenlik nedenleriyle uygulandığını söyledi ve konuyu inceleyip bir çözüm bulmaya çalışacağını taahhüt etti. ABD’li yetkili de Biden yönetiminin İsrail’e bir çözüm bulması için biraz daha zaman tanıyacağını söyledi. Dışişleri Bakanlığı ise yorum yapmayı reddetti.
