Deneyimli İsrailli gazeteci ve yorumcu Gideon Levy, İsrail’in yüzlerce sivili katlederek gerçekleştirdiği rehine kurtarma operasyonu sonrası İsrail’de yapılan zafer yorumlarına ve coşkuya itiraz ediyor. Aşağıda tam metnini okuyacağınız köşe yazısında İsrail toplumu adına özeleştiri yapıyor ve soruyor “Vicdansız bir toplum hayatta kalabilir mi?”
***
İsrail “vicdan-ektomi” geçirdi. Vicdansız bir toplam hayatta kalabilir mi?
Gideon Levy
Vicdanı olmayan bir toplum var olabilir mi? Vicdan ortadan kaldırıldıktan sonra bir devlet işlevini sürdürebilir mi? Vicdan, kalp ya da beyin gibi hayati bir organ mıdır, yoksa onsuz da yaşanabilen dalak ya da safra kesesi gibi mi? Belki de tiroid gibidir: Onun yerine geçecek bir hormon aldığınız sürece onsuz da yaşayabilirsiniz? Bu sorular, ülkenin 7 Ekim 2023’te tam bir vicdan ameliyatı geçirmesinden sonra her İsrailli tarafından sorulmalı. İsrail o zamandan beri vicdansız. Şimdilik hayatta gibi görünüyor.
İsrail’in son birkaç ayda geçirdiği süreç, ancak vicdanından kopuş olarak tanımlanabilir. Yıllardır hastaydı; şimdi ise ölü. Sayısız açıklama ve gerekçe var, ancak soru tüm gücüyle ortada duruyor: Bir toplum nasıl olur da vicdanı olmadan zaman içinde varlığını sürdürebilir?
İsrail, 7 Ekim akşamı, o günün getirdiği tüm vahşetle birlikte kendi kendine şöyle dedi: Vicdanla işimiz bitti. Şu andan itibaren sadece biz varız, başka kimse yok. Şu andan itibaren sadece güç var, başka bir şey yok. Bizim için binlerce ölü çocuk, ölü anneleri, tam yıkım veya açlık, sefalet içindeki insanların sürülmesi ya da topyekûn terör uygulanması yok.
Artık İsrail’i fedakârlığı, maruz kaldığı ceza, çektiği acılar ve cesareti dışında hiçbir şey ilgilendirmiyor. Son günler bunun kesin kanıtını ortaya koymuştur. Sonuç olarak, artık ahlaki sorulara yer kalmadı. O duygu gitti.
Geçen cumartesi dört rehinenin kurtarılmasının ardından İsrail’de patlak veren coşku haklı, insani, kapsamlı ve çok dokunaklıydı. Bu coşkuya eşlik eden körlük ise ulusal vicdanın yok oluşunu kanıtlıyordu.
Hamas yönetimindeki Gazze Sağlık Bakanlığına göre sadece kurtarma operasyonunun yapıldığı gün, Nuseyrat Mülteci Kampında 274 kişi öldü ve 698 kişi de yaralandı. Ambulans, özel araç ve eşek arabalarının yüzlerce yaralıyı ve cesedi Deyr Belah’taki tamamen dolmuş hastaneye taşıdığı görüntüler, savaşın en zor görüntüleri arasındaydı.
İsrail bunları gizlemeyi, hafızasından silmeyi, varlığını inkâr etmeyi seçti; sanki gizlendiklerinde ve görmezden gelindiklerinde bunlar yaşanmamış gibi. İsrail kendini sevince boğdu; bütün hafta boyunca- gerçekten de cesur olan operasyona, gerçekten de cesur olan kurtarıcı askerlerin cesaretine, öldürülen ve operasyona adı verilen subaya- övgü şarkıları sürekli tekrarlandı ve operasyon sırasında Nuseyrat’ta başka neler olduğuna dair tek bir kelime bile edilmedi.
Kanal 12 Haberlerinden Daphna Liel operasyonu “mükemmel” olarak tanımlarken ne demek istiyor? 300 ölümün mükemmel olduğunu mu? Peki bin kişi öldürülmüş olsaydı, Liel yine de operasyonun mükemmel olduğunu düşünür müydü? On binlerce ceset Liel’in mükemmellik sınırını aşar mıydı? İsrailliler için çizgiyi aşan sayı ne olurdu? Nuseyrat’a atılan bin bomba soru işaretleri yaratır mıydı? Bu çok şüpheli.
Sınır Polisi Komutanı Tümgeneral Itzhak Brik, rehineleri kurtaran kahraman güçlerin “cerrahi” bir operasyon gerçekleştirdiklerini ve “değerler” tarafından yönlendirildiklerini söylerken neyi kastediyor? Değerler tarafından yönlendirilmeyen bir şekilde insanları öldürmek neye benzer? 300 ölü “cerrahi” bir operasyon mudur? Soykırım amaçlı öldürme neye benzer? Kimse aksini söylemediğinde ya da bu tür ifadeleri düzeltmediğinde, kimse çekincelerini dile getirmediğinde ya da ülkenin plajlarındaki kitlelerin sevincini gölgelememek için bir soru işareti bile eklemediğinde, burada çok yanlış bir şey var demektir.
Açıkçası bu dokunaklı kurtarma olayı kutlanmalıydı. İsrailliler aylardır yaşadıkları ve henüz bitmemiş olan cehennemde bir anlık sevinci hak ediyorlar. Ancak Filistinlilerin ödediği bedeli görmezden gelemeyiz, gelmemeliyiz, her ne kadar bu bedelin kaçınılmaz ve hatta tamamen haklı olduğuna inananlar olsa da.
Dört rehinenin kurtarılması ve vatandaşların bir anlık sevinci adına on binlerce insanın canlarıyla, bedenleriyle, ruhlarıyla ve mallarıyla ödediği bedeli bu kadar bariz bir şekilde görmezden gelen bir toplum, hayati bir şeyden yoksundur. Bu, vicdanını kaybetmiş bir toplumdur.
