Geçen Eylül ayında Kuzey Akım boru hatlarına yapılan sabotajlar büyük ses getirmiş ve ‘olağan şüpheli’ Ukrayna ve müttefikleri saldırının arkasında Rusya’nın olduğunu iddia etmişti.
O günden bu yana çok sayıda araştırma medyada kendisine yer buldu. Bunlardan en önemlisi, ABD’li gazeteci Seymour Hersh’ün sabotajdan doğrudan ABD yönetiminin sorumlu olduğunu anlattığı makalesiydi. Bu makalenin ardından, Amerikan ve Alman medyası, sorumluluğu Ukrayna’nın batılı müttefiklerinin üzerinden atmak için ciddi bir kampanyaya girişti ve saldırının yükünü ‘Ukraynalı milliyetçilerin’ üzerine atmaya çalıştı. Hersh, bu operasyonun Olaf Scholz-Joe Biden ortak yapımı olduğunu ileri süren bir makale daha yayınladı.
Sırada Polonya var
Şimdi, suçlanan ülkeler arasına Polonya da yerleşti. Wall Street Journal’da (WSF) yer alan habere göre, saldırıları araştıran Alman müfettişler, bir sabotaj ekibinin Polonya’yı operasyon üssü olarak kullandığını gösteren kanıtları inceliyor.
Almanya Federal Kriminal Dairesi tarafından yürütülen soruşturmada, operasyonun gerçekleştirilmesinde kullanıldığına inanılan yatın neden Polonya sularına gittiği araştırılıyor. Diğer bulgular, Polonya’nın sabotaj saldırısının lojistik ve finansmanı için bir merkez olduğunu gösteriyor. Kendi soruşturmasını yürüten Polonya, Almanya’nın neyi soruşturduğunu öğrenmek için aylardır uğraşıyor.
Alman müfettişler, sabotaj eylemine karıştığından şüphelenilen 50 metrelik gezi yatı ‘Andromeda’nın iki hafta süren yolculuğunun tamamını yeniden inşa etmeyi başardı ve hedefinden saparak Polonya sularına girdiğini tespit etti.
Varşova bağlantısı
Soruşturma hakkında bilgi sahibi olan kişilere göre Alman müfettişler yatın neden Varşova’da bulunan ve Ukrayna istihbaratıyla bağlantılı olduğundan şüphelenilen Ukrayna’ya ait paravan şirketler ağının bir parçası olduğu düşünülen bir seyahat acentesinin yardımıyla kiralandığını da araştırdıklarını söylüyorlar.
Elde edilen son bulgular, soruşturmayı yürütenlerin komplonun Ukraynalılar tarafından düzenlendiği yönündeki görüşlerini güçlendirmiş gibi görünse de, soruşturmayı yürütenler saldırı için Polonya topraklarının kullanılıp kullanılmadığını da inceliyor.
Soruşturmayı yürütenler, güvenlik kameraları ve görgü tanıkları tarafından bir Alman limanında görüntülenen beyaz bir minibüsün Polonya plakası taşıdığını ve mürettebat temini için kullanıldığını da tespit etti.
Alman müfettişlerin son bulgularına göre, askeri nitelikli patlayıcılarla yüklü tek direkli yelkenli, Danimarka’nın Christianso adasından güneye, Polonya sularına doğru yelken açtı.
Almanya, Polonya’ya bilgi vermiyor
Her iki ülkeden yetkililer, Polonya hükümetinin Andromeda’nın hareketleri ve mürettebatıyla ilgili soruşturmadan haberdar edilmediğini ve bunu medyada çıkan haberlerden öğrendiğini söyledi.
Tekneyle ilgili haberlerin çıkmasının ardından Polonyalı yetkililer Almanya’dan daha fazla bilgi talep etti. Mayıs ayı ortalarında iki taraf Polonya Adalet Bakanlığı yetkilisinin deyimiyle bir ‘çalışma toplantısı’ yaptı.
Alman müfettişler yatı ilk olarak Ekim ayında Batılı bir istihbarat servisinden gelen ihbar üzerine buldular. Bilgi Ukrayna’da küçük bir Avrupa ülkesi için istihbarat toplayan bir kişiden geldi.
WSJ’ye konuşan Polonyalı üst düzey bir ulusal güvenlik yetkilisi, “Sizi temin ederim ki hiçbir Polonyalı kurum bu hikâyeye dâhil değildir ve bu bir devlet meselesi de değildir. Polonyalı bir şirketin ya da başka bir şeyin bu olaya dahil olduğunu göz ardı edemem,” dedi.
Bir başka üst düzey Polonyalı yetkili ise Varşova’nın kendi soruşturmasında henüz bir şüpheli tespit edilemediğini söyledi. Yetkili, “Siyasi açıdan tüm seçenekler hala değerlendiriliyor,” diye ekledi.
Polonyalılar hâlâ Rusya’dan şüpheleniyor
Polonyalı yetkililer Andromeda’nın operasyonda yer aldığına dair şüphelerini dile getirirken, Rusya’nın Ukrayna’yı suçlamak için bir ‘sahte bayrak’ operasyonu düzenlemiş olabileceğini söylemeye devam ediyorlar.
Soruşturmalar hakkında bilgi sahibi olan kişiler, yatın Polonya kıyılarına ulaşıp ulaşmadığının ya da Polonya sularında başka bir gemiyle buluşup buluşmadığının belirsiz olduğunu söyledi.
Soruşturmacıların tespitine göre, günler önce boru hatlarının karaya çıktığı yere yakın bir yerde bulunan bir Alman şirketinden kiralanan Andromeda, görevini tamamlamak ve Rus gaz ihracatının ikinci önemli kanalı olan Kuzey Akım 2’ye mayın yerleştirmek amacıyla kuzeye doğru yelken açtı.
Yatın kiralandığı iddia edilen şirketin Varşova’daki ofisini ziyaret eden bir WSJ muhabiri, buradan şirketin varlığını gösteren hiçbir işaret olmadığını söyledi.
CIA, Belçika’ya ‘sorumlular Ukraynalı olabilir’ demiş
Öte yandan ABD’nin sabotajın sorumlularının kim olabileceğine dair istihbarata sahip olduğu iddiaları da sızdırılıyor.
Patlamalardan kısa bir süre sonra CIA’in Belçika gizli servislerine Ukrayna’nın sorumlu olabileceğini söylediği iddia edildi.
Belçikalı haber sitesi De Tijd, Belçika’nın istihbarat örgütü ADIV-SGRS’in de aralarında bulunduğu çeşitli istihbarat kurumlarının birkaç ay önce CIA’den sabotajdan Ukrayna’nın sorumlu olabileceğine dair bilgi aldığını bildirdi.
Geçen hafta Washington Post, Ukrayna ordusunun sabotajı planladığını ve bunun Devlet Başkanı Volodimir Zelenski’nin bilgisi dışında olduğunu ileri sürmüştü. WP, bu plandan ABD’nin de haberdar olduğunu internete sızdırılan Pentagon belgelerinden elde etmişti.
