İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin sağcı hükümeti tarafından geçtiğimiz Cuma günü önerilen ve başbakanın doğrudan seçilmesini de içeren anayasa reformu muhalefetin ağır eleştirilere maruz kaldı.
Meloni tarafından ‘reformların anası’ olarak sunulan tasarıya muhalefet partileri şiddetle karşı çıkıyor. Demokratik Parti Sekreteri Elly Schlein reformu İtalya için tehlikeli olarak nitelendirirken, Temsilciler Meclisi’nin eski başkanı ve şu anda 5 Yıldız Hareketi’nin garanti komitesi başkanı olan Roberto Fico reformu ‘acemice ve özensiz’ olarak nitelendirdi.
Metin, Anayasanın üç maddesini değiştirecek: Devlet başkanının Meclisleri feshetme yetkisine ilişkin 88. madde, başbakanın atanmasına ilişkin 92. madde ve hükümete güven ve güvensizlik önergesi verilmesine ilişkin 94. Madde.
Muhalefetten ‘anormal teklif’ suçlaması
Meloni’nin reform önerisi, doğrudan seçilen bir başbakanın yanı sıra, kazanan koalisyon veya partiye parlamentodaki sandalyelerin %55’ini verecek ve böylece yasalarının kabul edilmesini kolaylaştıracak bir yasa öngörüyor.
Fakat anayasa hukukçusu ve eski Demokratik Parti parlamenteri Stefano Ceccanti’ye göre teklif “bugüne kadar görülen çeşitli tekliflere ve Avrupa standartlarına kıyasla tamamen anormal.”
Tasarı hakkında Euractiv’e konuşan Ceccanti, tasarının başbakanın doğrudan seçilmesini öngörmekle birlikte her iki meclisin de başbakana güvensizlik konusunda anlaşması gerektiğine ve bakanları görevden almak için hâlâ her bir bakanın ayrı ayrı güvensizlik oylamasından geçmesi gerektiğine dikkat çekiyor.
Ceccanti, teknik hükümetlerden ya da farklı siyasi yönelimlere sahip koalisyonlardan kaçınılması önerisinden bahsederken, hükümetin düşmesi halinde aynı başbakanla ya da aynı çoğunluğun başka bir üyesiyle çoğunluğun yeniden inşa edilmesinin de mümkün olacağını söylüyor. Anayasa hukukçusu, “Programın devamlılığına yönelik uhrevi çağrı dışında, ikinci başbakan istediği gibi bir çoğunluk oluşturabilir. Bu şekilde çoğunluk partilerinin liderleri arasında çatışma teşvik edilmiş olur,” iddiasında bulunuyor.
Meloni geçen Cuma yaptığı açıklamada, “Bunu İtalya’da yapılabilecek tüm reformların anası olarak görüyorum, çünkü geriye dönüp son 20 yılda İtalya’da ve Avrupa’da neler olduğuna bakarsak… 12 farklı hükümette dokuz başbakanımız oldu, Fransa’da dört cumhurbaşkanı, Almanya’da üç şansölye,” diyerek Roma’daki siyasi istikrarsızlığa işaret etti.
Meloni, yeni yasa tasarısı ile birlikte İtalyan siyasi hayatının ayrılmaz bir parçası haline gelen ‘teknokrat hükümet’ anlayışını da tarihe karıştırmayı hedefliyor.
Meloni’nin selefi Avrupa Merkez Bankası eski başkanı Mario Draghi, 2021 yılında Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella tarafından İtalya’yı sarsan COVID-19 ile yaşanan siyasi krizi sona erdirmek üzere göreve çağrılmasının ardından son teknokrat hükümetine liderlik etmişti.
Meloni, parlamentodan destek gelmemesi halinde referanduma gideceğini de açıkladı.
