ABD ve Avrupa Birliği’nden (AB) üst düzey yetkililerin, Azerbaycan’ın geçen ay ihtilaflı Dağlık Karabağ bölgesine askeri harekât başlatmasından günler önce Türkiye’de Rus mevkidaşlarıyla gizli acil durum görüşmeleri gerçekleştirdiği bildirildi.
Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan üst düzey bir diplomat, Politico‘ya verdiği demeçte toplantının, Azerbaycan’a ‘dokuz aydır sürdürdüğü ablukaya son vermesi’ ve ‘Ermenistan’dan insani yardım konvoylarının girişine izin vermesi’ konusunda baskı yapma çabaları dahilinde 17 Eylül’de İstanbul’da gerçekleştiğini söyledi.
Diplomata göre toplantıda, ‘kamyonların nasıl hareket ettirilebileceği’ ve tahmini 100 bin sakine gıda ve yakıt tedarikinin nasıl sağlanabileceği üzerinde duruldu.
Görüşmelerde ABD tarafı, Kafkasya müzakerelerinden sorumlu kıdemli dışişleri müsteşarı Louis Bono tarafından temsil edilirken, AB de bölgedeki temsilcisi Toivo Klaar’ı gönderdi. Rusya ise Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki ilişkiler konusunda özel temsilci olarak görev yapan İgor Hovayev’i görevlendirdi.
Mart ayında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Hindistan’daki G20 toplantısı sırasında karşı karşıya gelmiş, ancak Moskova bu görüşmenin ‘ayak üstü’ gerçekleştiği ve herhangi bir müzakere yapılmadığı konusunda ısrar etmişti.
AB’den ismi belirtilmeyen bir yetkili, Politico‘ya yaptığı açıklamada “Yanlış anlamaları önlemek için ilgili muhataplarla iletişim kanallarını muhafaza etmenin önemli olduğuna inanıyoruz,” ifadelerini kullandı.
Yetkili ayrıca Klaar’ın Hovayev ve Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Galuzin ile yaptığı görüşmeler de dahil olmak üzere ‘geçtiğimiz yıllar boyunca’ pek çok cephede kanalları açık tutmaya çalıştığını belirtti.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise konuya ilişkin yorum yapmaktan kaçındı.
Fakat konu hakkında bilgi sahibi olan ve hassas diplomatik meseleler hakkında görüşmek üzere isminin açıklanmasını istemeyen bir Amerikalı yetkili, görüşmelerin ‘Kremlin’in bölgede hala nüfuz sahibi olduğu anlayışından’ kaynaklandığını dile getirdi. Yetkili, “Özellikle de şu anda istikrarsız bir dönemdeyken, bu konuda Ruslarla birlikte çalışabilmeliyiz zira taraflar üzerinde etkileri var,” değerlendirmesini yaptı.
