Devlete ait Vietnam Haber Ajansı’na göre, ülkenin en üst düzey lideri To Lam salı günü Çin’in yeni büyükelçisi He Wei’den güven mektubunu alırken yaptığı açıklamada, Vietnam’ın Çin ile ilişkilerini geliştirmesinin Hanoi’nin dış politikası için “stratejik bir seçim ve en önemli öncelik” olduğunu söyledi.

Lam, geleneksel dostluğun ve Vietnam’ın Çin ile kapsamlı stratejik işbirliği ortaklığının önemini vurguladı.

Lam, geçen ay Çin’e yaptığı gezi ve Devlet Başkanı Xi Jinping’ in Aralık ayında Hanoi’ye yaptığı devlet ziyareti de dahil olmak üzere her iki ülkenin üst düzey liderlerinin son ziyaretlerinin “ikili ilişkiler için yeni bir konumlandırma oluşturduğunu … iki ülke için pratik faydalar sağlamaya ve bölgede ve dünyada barış, istikrar ve kalkınmayı sürdürmeye katkıda bulunduğunu” sözlerine ekledi.

Vietnam Haber Ajansının bildirdiğine göre, geçen hafta Hanoi’ye varan Çin Dışişleri Bakanı, “siyasi güveni pekiştirmek, savunma ve güvenlik alanında önemli işbirliğini genişletmek, sosyo-ekonomik ve kültürel işbirliğini yükseltmek, insanlar arası dostane alışverişi teşvik etmek … ve denizdeki anlaşmazlıkları ortaklaşa kontrol etmek ve daha iyi çözmek için düzenli üst düzey değişimleri hızlandırmaya katkıda bulunma sözü verdi”.

Çin Dışişleri Bakanlığı açıklamasında Güney Çin Denizi’ndeki ihtilaflardan bahsetmedi ancak “dostluk gemisinin” “istikrarlı ve uzaklara yelken açmasını” umduğunu söyledi.

He Wei, yaklaşık altı yıl görev yaptıktan sonra geçen ayın sonunda Hanoi’den ayrılan Xiong Bo’nun yerine atandı.

İki komşu Güney Çin Denizi’nde devam eden gerginliklere rağmen ekonomik ve siyasi bağları güçlendirmeyi umuyor. Pekin’in tartışmalı sulardaki iddialarına, Çin’de Nansha olarak bilinen Spratly Adaları’ndaki tartışmalı birkaç resifte son aylarda arazi ıslahını önemli ölçüde hızlandıran Vietnam tarafından meydan okundu.

Bu ayın başlarında Vietnam sahil güvenliği, Güney Çin Denizi’ndeki güneydoğu kıyısı açıklarındaki sularda “yeni durumda” güvenlik tehditlerine yanıt vermeye odaklanan nadir bir canlı ateş tatbikatı düzenledi.

Hanoi, pragmatik “bambu diplomasisi” kapsamında geçtiğimiz yıl ABD ve Japonya ile olan ilişkilerini, ülkenin diplomatik ilişki için en yüksek tanımı olan kapsamlı stratejik ortaklığa yükseltti.

Lam’ın önümüzdeki hafta ABD’ye gitmesi ve salı günü başlayacak olan yıllık Birleşmiş Milletler Genel Kurul oturumuna katılması bekleniyor.

Hem Çin hem de Vietnam liderleri ve üst düzey yetkilileri, ikili ilişkileri diplomatik bir öncelik haline getirme ve denizdeki farklılıklarını yönetme konusunda söz verdiler.

Geçen hafta Hanoi’ye vardıktan sonra He, farklılıklarını yönetmek için her iki tarafa da “sabır” çağrısında bulundu.

Vietnam’da mayıs ayında cumhurbaşkanı seçilen Lam, aynı zamanda Vietnam Komünist Partisi Genel Sekreteri seçildikten iki hafta sonra geçen ay ilk yurtdışı ziyareti için Çin’e gitti. Ziyaret sırasında Xi ile görüştü ve partiler arası bağları güçlendirme mesajı verildi.

Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa’ya yönelik tehlikenin arttığını düşünen Birleşik Krallık, kıtadaki kilit ortaklarıyla yeni ikili anlaşmalar yapma arayışında.

Birleşik Krallık Savunma Bakanı John Healey POLITICO’ya verdiği demeçte ilk adım olarak, düşman aktörlerden gelen tehditlerin artması nedeniyle Britanya ve Fransa arasında 2010 yılında imzalanan Lancaster House Antlaşmasını yeniden başlatmayı planladığını söyledi.

Başbakan Keir Starmer yönetimindeki İşçi Partisi’nin ezici seçim zaferinin ardından temmuz ayında göreve gelen Healey, bu ay Almanya’daki Ukrayna Savunma Temas Grubu’nda müttefiklerle bir araya geldi.

Bu ziyaret sırasında Fransa ile anlaşmanın yeniden gözden geçirilmesi için “doğru zaman” olarak nitelendirdi ve “Fransızların bu işbirliği derecesini daha da ileri götürmek isteyeceklerinden emin olduğunu” söyledi.

2010 yılında Cameron-Sarkozy ikilisinin imzaladığı antlaşma

Starmer bu adımın tam da seçimden önce parti olarak söyledikleri şeyi, Britanya’nın Avrupa ve özellikle de önde gelen Avrupa ülkeleriyle ilişkilerini yeniden düzenleyecek bir hükümet olacaklarını temsil ettiğini söyledi.

Göreve geldikten kısa bir süre sonra Starmer, AB ile yepyeni bir güvenlik paktı kurmak da dahil olmak üzere Britanya’nın Avrupa ile ilişkilerine “yeni bir yaklaşım” getirmek istediğini söyledi.

Dönemin Muhafazakar Partili Başbakanı David Cameron ve Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy tarafından 2010 yılında imzalanan ve Lancaster House olarak bilinen İngiliz-Fransız deklarasyonu, iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında daha yakın çalışmayı ve askeri teçhizat geliştirmeyi taahhüt ediyordu.

Hedef Rusya

Planlar hakkında bilgi sahibi iki yetkiliye göre, anlaşmanın 15. yıldönümüne denk gelen bu güncelleme, “Rusya’nın düşmanlığı ışığında” ülkeler arasındaki işbirliğini sıkılaştırmaya odaklanacak.

Hassas konular hakkında konuştukları için isimlerinin açıklanmasını istemeyen bu yetkililerden biri planı, Starmer’ın AB ilişkilerini yeniden başlatma arzusuna uygun olduğu kadar, “savunmanın diplomasi içindeki rolünü” tanımaya yönelik daha geniş bir çabanın parçası olarak tanımladı.

İki hükümet arasındaki görüşmelere aşina bir Fransız diplomat ise, Starmer yönetimiyle ilk temaslarından “çok memnun” olduklarını kaydetti.

Birleşik Krallık’ın yeni başbakanı, seçilmesinin üzerinden üç aydan kısa bir süre geçmesinden bu yana Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Washington D.C., Birleşik Krallık ve Fransa’da olmak üzere üç ikili görüşme gerçekleştirdi.

Fransız diplomat, “Başkan Starmer’a güvenlik ve savunma konusunun çok önemli olduğunu söyledi. Lancaster House anlaşmasına zaten sahibiz, bunu yeniden canlandırmamız gerekiyor,” diye ekledi.

Almanya ile pakt müzakeresinde ayrıntılar konuşulacak

Aynı yetkililer, Starmer ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz tarafından son NATO zirvesinde duyurulan ikili anlaşmanın detaylarını belirlemeye başlamak üzere bir İngiliz müzakere ekibinin bu hafta Berlin’e gittiğini söyledi.

Uzun menzilli füzelerin üretiminde işbirliğinin artırılmasının görüşmelerde öncelikli bir konu olması beklenirken, hem Londra hem de Berlin, seçmenlerine savunma harcamalarının artırılmasını yeni istihdam kaynağı olarak satmak istiyor.

Starmer, Macron ve Scholz’un gözetiminde ilerleme kaydetmeye hevesli görünürken, her iki lider de artan Avrupa şüpheci hareketlerin iç baskısı altında.

Starmer ülke içinde de diplomatik stratejisiyle ilgili sorularla karşı karşıya ve bazıları hedeflerinin belirsiz olduğunu savunuyor. 

Önceki Brexit müzakerelerinde yer alan bir Whitehall yetkilisinin ifade ettiğine göre, “Şu anda İşçi Partisi yönetimi bu güvenlik anlaşmasında ne istediklerini bile söyleyemiyor.”

Bununla birlikte, yeni başbakanın yaklaşımı ABD tarafından memnuniyetle karşılandı.

Geçtiğimiz hafta Londra’da düzenlenen bir basın toplantısında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Avrupa ile daha yakın ilişkiler kurma çabalarını “Birleşik Krallık için iyi, Avrupa için iyi ve transatlantik müttefiklerimiz birbirine daha da sıkı bağlandığında bundan fayda sağlayan ABD için de iyi” sözleriyle selamlamıştı.

Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü’nün (KGAÖ) ülkesinin güvenliği, varlığı ve egemenliği için tehdit oluşturduğunu savundu.

İkinci Dünya Ermeni Zirvesi’nde konuşan Paşinyan, “Sadece KGAÖ, Ermenistan’a karşı savunma yükümlülüklerini yerine getirmediği için değil, aynı zamanda bize göre KGAÖ, Ermenistan’ın güvenliği, varlığı, egemenliği ve devletine tehdit oluşturduğu için katılımımızı dondurduk” ifadelerini kullandı.

Erivan’ın KGAÖ ile ilişkilerini yeniden tesis etme konusunda çeşitli tartışmalar yürütüldüğünü kaydeden Paşinyan, “Daha önce, gündeme getirilen konulara belirli cevaplar verilirse katılımımızı yeniden başlatacağımızı belirtmiştim. O zamandan bu yana tam iki yıl geçti ve hiçbir cevap verilmediği gibi verilmeyeceği de açıkça ortada. Bu süreç uzadıkça ve cevaplar inandırıcılıktan uzaklaştıkça, her saniye geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşıyoruz ve kimsenin bu konuda bizi suçlamaya meşru bir hakkı olmayacak” diye ekledi.

Ermenistan, Şubat 2024’te KGAÖ üyeliğini dondurduğunu açıklamış ve ardından örgüte üyelik aidatı ödemeyi de reddetmişti.

Haziran ayında Başbakan Paşinyan, KGAÖ ile ilişkilerde bir sonraki mantıklı adımın örgütten çekilmek olacağını söylemiş, ancak kısa süre sonra Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, başbakanın örgütten ne zaman ayrılacaklarına Ermeni yetkililerin kendilerinin karar vereceğini kastettiğini ifade etmişti.

Ermenistan KGAÖ’den neden çekilecek?