Rus basını, Trump’ın Zelenskiy’e yönelik sözlerini nasıl değerlendirdi?

ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’i sert bir dille eleştirerek, ülkeyi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu iddia etti. Trump, Zelenskiy’i ABD’den 350 milyar dolar almakla suçlarken, Ukrayna’daki nadir toprak kaynakları konusunda da anlaşmazlık yaşandığını belirtti.

ABD Başkanı Donald Trump, 19 Şubat’ta sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in “yakında ülkesini kaybedebileceğini” iddia etti.

Trump, Zelenskiy’i “vasat bir komedyen” olarak nitelendirerek, “ABD’yi, asla başlamaması gereken, baştan kaybedilmiş bir savaşı yürütmek için 350 milyar dolar harcamaya ikna ettiğini” yazdı.

Trump, Zelenskiy’in bu paranın yarısının hesabını veremediğini ve eski Başkan Joe Biden’ı “keman gibi çalarak” elde ettiğini öne sürdü.

Uluslararası İlişkiler Konseyi’nin (CFR) verilerine göre, ABD, Şubat 2022’den bu yana Ukrayna’ya toplam 175 milyar dolar tutarında askeri ve mali yardım taahhüt etti veya sağladı.

Avrupa Dış İlişkiler Servisi’nin internet sitesine göre de aynı dönemde Avrupa Birliği (AB) de Kiev’e askeri, mali, insani ve diğer yardımlar için 145 milyar dolar taahhüt etti veya sağladı.

Washington’dan gelen bu tepki, Zelenskiy’in ülkede başkanlık seçimlerinin yapılamayacağına dair açıklamalarının ardından geldi.

Trump, daha önce seçimlerin yapılması gerektiğini belirtmiş ve 19 Şubat’taki basın toplantısında Zelenskiy’in oy oranının yüzde 4 olduğunu ifade etmişti.

Zelenskiy ise bu iddiaya karşılık olarak oy oranının yüzde 50’nin üzerinde olduğunu ve Trump’ın yanlış bilgilendirildiğini savundu.

Milyarder ve Trump’ın yakın danışmanı Elon Musk ise X (eski Twitter) sosyal medya platformunda yaptığı bir paylaşımla, bu durumda Zelenskiy’in seçim yapmaktan memnuniyet duyması gerektiğini belirtti.

Bir diğer anlaşmazlık konusu ise Zelenskiy’in, ABD Hazine Bakanı’nın 12 Şubat’ta Ukrayna’ya yaptığı ziyarette imzalamayı beklediği nadir toprak elementleri anlaşmasını imzalamaması oldu.

Trump, Scott Bessent’e Kiev’de saygısızca davranıldığını söyledi. 20 Şubat’ta gazetecilere konuşan Trump, “Ona oldukça kaba davrandılar, aslında ‘hayır’ dediler ve Zelenskiy uyuyordu ve onunla görüşemedi,” dedi. Ancak Zelenskiy’in Bessent ile görüştüğü belirtilmeli.

Trump, 10 Şubat’ta Fox News kanalına verdiği röportajda, Ukrayna ile toplam 500 milyar dolar değerinde nadir toprak elementlerine erişim sağlayacak bir anlaşmaya vardıklarını söylemişti.

Fakat Ukrayna haber ajansı UNIAN‘a göre, bu kaynakların çoğu Kiev’in kontrolünde değil.

NBC News‘in haberine göre, Zelenskiy, belgede Ukrayna için “yeterli” güvenlik garantisi bulunmaması nedeniyle belgeyi imzalamayı reddetti.

20 Şubat’ta Reuters haber ajansının bildirdiğine göre, Trump yönetimi anlaşmanın basitleştirilmiş bir versiyonunu imzalamaya çalışabilir ve ayrıntılar daha sonra görüşülebilir.

Trump ile Zelenskiy arasındaki gerilim, 12 Şubat’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı görüşmenin ardından belirgin bir şekilde hissedilmeye başlandı. Bu, iki liderin üç yıl içindeki ilk temasıydı.

18 Şubat’ta Riyad’da Rus ve ABD heyetleri bir araya geldi. Zelenskiy o sırada Türkiye’deydi ve daha önce planlanan Suudi Arabistan ziyaretini iptal etti.

Bundan önce, 17 Şubat’ta Riyad’daki görüşmelerin sonuçlarını kabul etmeyeceğini söylemişti.

Diğer yandan ABD’nin Şubat 2022’den bu yana ilk kez Rusya’nın eylemlerini kınayan bir Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu kararını imzalamayı reddettiği öğrenildi.

Ayrıca, Financial Times gazetesine göre, ABD temsilcileri G7’yi, savaşın başlamasının üçüncü yıl dönümü vesilesiyle yayımlanacak bildiride Rusya’yı “saldırgan” olarak nitelendirmemeye çağırdı.

Vedomosti gazetesine demeç veren Rus siyaset bilimci Aleksandr Nemtsev’e göre, Trump’ın ekibi Zelenskiy’i eleştirerek onu görevden ayrılmaya ve Ukrayna’da seçim yapmaya zorlamaya çalışıyor.

Uzmana göre, ABD Başkanı bunun Rusya-Ukrayna barış görüşmelerini hızlandıracağına inanıyor. Nemtsev, Ukrayna’da iktidar değişikliği olasılığının Avrupalı ​​liderlerin eylemlerine bağlı olacağını düşünüyor.

Siyaset bilimci, “Avrupalılar Zelenskiy’e gitmesini söylerse, istifa ilan etmekten başka seçeneği kalmayacak,” diye ekledi.

Yüksek Ekonomi Okulu (VŞE) Kompleks Avrupa ve Uluslararası Araştırmalar Merkezi’nde kıdemli araştırmacı olan Lev Sokolşik de Trump’ın amacının Ukrayna ihtilafını ABD lehine çözmek olduğu konusunda hemfikir.

Uzman, ABD Başkanı’nın bu sorunu ciddiye aldığını ve çözüm için tüm engelleri ortadan kaldırmaya çalıştığını, Zelenskiy’in ise Trump’a göre Amerikan yaklaşımlarına karşı çıktığını belirtti:

“ABD, tüm dikkati Asya-Pasifik bölgesine yönlendirmek için kârı maksimize etmek, kaynakları birleştirmek ve maliyetleri düşürmekle ilgileniyor. Ukrayna ihtilafı ise bu stratejik hedefin gerçekleştirilmesinin önünde bir engel. Trump için en uygun seçenek, Ukraynalılarla ilgili sorumluluğu Avrupa’ya devretmek.”

Nemtsev’e göre, Trump’ın Ukrayna nadir toprak metallerinin işletilmesi konusunu gündeme getirmesi, Zelenskiy’i zor durumda bırakmak ve onu Amerikan çıkarları doğrultusunda hareket etmeye zorlamak için bir bilgi baskısı unsuru ve bir bahane.

Sokolşik ise Washington’ın Kiev’e baskı yaparak, ABD’nin Ukrayna’ya yardıma yönelik maliyetlerini ve harcamalarını telafi etmek için bu anlaşmayı imzalamasını sağlamaya çalışacağı görüşünde.