Rusya Bilimler Akademisi: Karadeniz’deki akaryakıt sızıntısı ekolojik bir yıkım

Karadeniz’de binlerce ton akaryakıtın sızması, Rusya Bilimler Akademisi tarafından “21. yüzyılın en büyük çevre felaketi” olarak tanımlandı. Uzmanlar, kirliliğin Türkiye, Romanya ve Bulgaristan kıyılarına ulaşabileceğini ve temizlik çalışmalarının yıllar sürebileceğini belirtiyor.

Rusya Bilimler Akademisi Su Sorunları Enstitüsü’nün araştırma direktörü Viktor Danilov-Danilyan, Karadeniz’de binlerce ton mazotun sızmasını “21. yüzyılın en büyük çevre felaketi” olarak tanımlandı.

Danilov-Danilyan, Kommersant gazetesine verdiği mülakatta, “İlk kez bu kadar büyük miktarda mazot sızıyor. Benim görüşüme göre, bu, 21. yüzyılın başından bu yana Rusya’daki en ciddi çevre felaketi. Yani bu, benzeri görülmemiş bir olay,” dedi.

Danilov-Danilyan, bu durumun 2020 yılında Norilsk’te yaşanan dizel yakıt sızıntısıyla karşılaştırılamayacağını, çünkü o olayın “yerel ve hızla çözüldüğünü” belirtti.

Karadeniz’de yaşananların ekosistem için “korkunç bir darbe” olduğunu vurgulayan akademisyen, “On binlerce kuşun, çok sayıda yunusun ölümü ve kıyıdaki flora ve faunada büyük kayıplar. Böyle bir ortamda, tuzlu suda bile, mazotu sindirebilen mikroorganizmalar dışında hiçbir şey yaşayamaz,” diye ekledi.

Danilov-Danilyan, en az 200 ila 500 bin ton kirli toprağın taşınmasının da iz bırakacağını belirtti.

Ayrıca mazotun bulaştığı toprağın kaldırıldığı yerlerde, denizin karaya 30-50 metre kadar ilerlediği kaydedildi. Kirliliğin sadece Rusya’yı etkilemeyeceğini belirten Danilov-Danilyan, “Ocak sonunda Odessa’ya ulaşabilir, Romanya ve Bulgaristan kıyılarına yaklaşabilir, denizin güneydoğusunda ise Türkiye’ye ulaşabilir,” değerlendirmesini yaptı.

Bunun yanı sıra Danilov-Danilyan, Karadeniz’deki mazotun temizlenmesinin ne kadar süreceğine dair bir tahminde bulunmaktan kaçındı:

”200 metreden daha derine, hidrojen sülfür tabakasına ulaşan mazot, orada uzun süre kalabilir. Fakat yükselen akıntılar tarafından yüzeye çıkarılma ihtimaline hazırlıklı olmalıyız. Tatil beldelerinin sürekli izlenmesi gerekecek ve yeni mazot kümelerinin ortaya çıkmasının nadir hale geldiğinden emin olduğumuzda bu faaliyetler azaltılabilir.”

Bu felaketin önlenebileceğini, ancak Karadeniz’de 20 yıl önce hurdaya ayrılması gereken gemilerin hala kullanıldığını vurgulayan akademisyen, “Bu tür bir yaklaşımla felaket kaçınılmazdı: er ya da geç gerçekleşecekti. Bu tür olaylar için sigorta mekanizması neredeyse hiç çalışmıyor ve ciddi temizlik çalışmaları kazadan ancak dokuz veya on gün sonra başladı,” dedi.

Aralık ayında Kerç Boğazı’nda fırtına nedeniyle Volgoneft-212 ve Volgoneft-239 tankerleri battı.

Toplamda 9,2 bin ton mazot taşıyan tankerlerden yaklaşık 4 bin tonu Karadeniz’e sızdı ve Krasnodar Bölgesi ile Kırım kıyılarına ulaştı. Geri kalanı ise tankerlerin içinde deniz tabanında kaldı. Krasnodar oblastının operasyon merkezi, bu hafta yaptığı açıklamada, Anapa plajlarındaki mazotla kirlenmiş kumun temizlenmesinin iki ay sürebileceğini duyurdu.

Karadeniz’deki mazot sızıntısının etkilerinin artması üzerine Rusya Başbakanı Mihail Mişustin, 13 Ocak’ta kazanın sonuçlarını ortadan kaldırmak için bir hükümet komisyonu kurdu.

Federal afet müdahale ekibi ise 12 Ocak’ta, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in yetkililerin zararı en aza indirmek için yeterli çaba göstermediği yönündeki eleştirilerinin ardından oluşturuldu.