Afganistan’da Taliban yönetimi kadınları toplumsal hayattan dışlayan uygulamalarını artırıyor. Kadınlar iş yerlerinden uzaklaştırılırken, kız çocuklarının eğitimi ciddi şekilde sınırlandırılıyor.
Kadınların seslerini ve yüzlerini kamusal alanda yasaklayan katı yasalar getirildi.
Basına yansıyan son haberlere göre, şoförlere, yanlarında bir erkek vasi olmadan kadınları almamaları talimatı verildi.
Nikkei Asia’ya takma isimle konuşan 32 yaşındaki Saima, “Bugün ofisteydim ama yönetimin yarın devam etmeme izin verip vermeyeceğinden emin değilim. Her şey belirsiz,” dedi. “Yeni yasa açıklandığından beri ben ve Kabil’deki meslektaşlarım en kötüsüne hazırlanıyoruz” diye ekledi.
Kadınların başörtüsü ya da yüz ve vücudu örten burka giymeye zorlanması gibi bazı uygulamalar, Taliban’ın 2021’de iktidara geri dönmesinden bu yana gayrı resmi olarak uygulanıyordu.
Ağustos ayı sonunda Taliban’ın en üst düzey lideri Hibatullah Akhundzada tarafından onaylanan 35 maddelik ahlak yasası, araçlarda ve toplu taşıma araçlarında müzik çalınmasını ya da “İslami olmayan” etkinliklerin kutlanmasını da yasaklıyor.
Bazı erkekler bile uzun sakal bırakmalarını gerektiren resmi kurallardan rahatsız.
Nikkei’ye konuşan iş insanı Muhammad Akbar, “Taliban (tekrar) iktidara geldikten sonra sakalımı kesmeyi bıraktım ama şimdi onların İslam yorumuna uygun olarak uzamasına izin vereceğim” dedi. “Ama ben gerçekten sakalımın temiz olmasını tercih ediyorum ve bu zorunluluktan rahatsızım” diye ekledi.
BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, yasaları “korkunç” ve “son derece tahammül edilemez” olarak nitelendirdi.
Geçen hafta Cenevre’de gazetecilere verdiği demeçte, yeni yasaların kabul edilmesinin “kadınların kamusal alandaki varlıklarını tamamen ortadan kaldıran, seslerini susturan ve onları bireysel özerkliklerinden mahrum bırakan, etkili bir şekilde onları yüzsüz, sessiz gölgeler haline getirmeye çalışan politikaları pekiştirdiğini” söyledi.
Yazar ve aktivist Shafiqa Khpalwak yakın zamanda kaleme aldığı bir şiirde resmi fermanı “sesimin yasaklandığı, yüzümün kutsal sayılmadığı” bir “yaşayan cehennem” olarak tanımladı.
Afganistan’ın yöneticileri, İslam hukukuna uygun olduğunu ve “iyiliği teşvik edip kötülüğü yasaklamaya” yardımcı olduğunu söyledikleri katı kuralları coşkuyla destekliyor.
Geçtiğimiz ay tüm hükümet çalışanlarına günlük ibadetlere gitmelerini emredilirken, aksi takdirde cezalandırılacakları belirtildi.
Adalet Bakanlığı’na göre yasaları ihlal etmenin cezaları arasında uyarılar, sözlü tehditler, mallara el koyma, birkaç gün hapis ve “uygun görülen diğer cezalar” yer alıyor. Geçtiğimiz yıl yaklaşık 13.000 kişi ahlak suçu işledikleri iddiasıyla gözaltına alındı.
