Tayvan 90 günlük erteleme arasında Trump’ın gözüne girmeye çalışıyor

ABD Başkanı Donald Trump, Tayvan’ın ihracatına %32’lik bir “karşılıklı” gümrük vergisi getireceğini söylediğinde, Tayvan lideri Lai Ching-te temkinli bir şekilde karşılık verdi. Trump’ın erteleme kararı almasıyla birlikte Lai yönetimini kritik bir 90 gün bekliyor.

Trump’ın ocak ayında Beyaz Saray’a dönmesinden bu yana Tayvan, Trump’ın gözüne girmek ve gayri resmi ilişkilerini sürdürmek için büyük çaba sarf etti. En büyük çip üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing Co. (TSMC) ABD’de 100 milyar dolarlık bir yatırım sözü verdi ve Lai bu hamlenin arkasında durdu. Tayvan geçen ay Alaska’nın Cumhuriyetçi valisi, Trump’ın müttefiki Mike Dunleavy’i ağırladı ve eyaletten sıvılaştırılmış doğal gaz ithal etme planları yaptı. Lai yönetimi ayrıca, savunma harcamalarını gayrisafi yurtiçi hasılanın %3’üne çıkarma sözü vererek ABD’nin bu alanda daha fazla harcama yapma çağrılarına uyum sağladı.

Trump yine de Tayvan’ı gümrük vergisi hedef listesine dahil etti. Ancak, herkes için %10’luk temel oran dışında gümrük vergilerini durdurma yönündeki ani kararı Tayvan için Trump’i ikna etmek üzere bir “pazarlık” penceresi açmış olabilir.

Tayvan Dışişleri Bakanı Lin Chia-lung perşembe günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “Artık 90 günlük bir süremiz daha olduğuna göre, Tayvan-ABD ekonomik ve ticari işbirliğini daha detaylı ve derinlemesine bir şekilde ele alabiliriz” dedi.

Lin, övgüler yağdırarak, “ABD’nin devasa pazarından, mükemmel teknoloji sermayesinden ve yeteneklerinden yararlanarak bir Tayvan-ABD koalisyonu, ortak bir filo yaklaşımı oluşturmayı umuyoruz” ifadelerini kullandu.

Yerel basına göre Lai cuma günü yaptığı açıklamada Tayvan’ın Trump yönetimiyle yapılacak görüşmeler için listedeki “ilk” sırada yer alanlardan biri olduğunu söyledi.

Geçen hafta özel bir yayında Tayvan ekonomisine olan güvenini dile getiren Lai, ABD ile endüstriyel işbirliğinin güçlendirilmesi ve Tayvanlı endüstrilerin küresel tedarik zincirlerinde yükseltilmesi gerektiğini vurguladı.

Lai, “ABD’nin karşılıklı tarifelerini ele almak üzere Tayvan’ın misilleme tarifeleri benimseme planı yok. Ulusal çıkarlarla tutarlı olduğu sürece ABD’ye yönelik kurumsal yatırım taahhütlerinde herhangi bir değişiklik olmayacaktır” dedi.

Aynı zamanda, “ABD’nin Tayvan’ın ABD’nin ekonomik kalkınmasına yaptığı katkıları açıkça anlamasını sağlamalıyız” diye ekledi.

Bloomberg tarafından bu hafta yayınlanan bir köşe yazısında Lai, benimsemeyi planladığı yaklaşımı detaylandırdı. Yönetiminin kendi gümrük tarifelerini “ABD ile mütekabiliyet temelinde” sıfıra indirmeye istekli olduğunu söyledi. Ayrıca Amerikan mallarının alımını genişletme, ilave silah alımlarını sürdürme, “ABD genelinde” yeni yatırımlar yapmaya devam etme ve ABD’nin ihracat kontrolleri ve Tayvan üzerinden uygunsuz aktarma konusundaki endişelerini ele alırken tarife dışı engelleri kaldırma sözü verdi.

ABD-Tayvan İş Konseyi Başkanı Rupert Hammond-Chambers, “Lai’nin dış ilişkilere yaklaşımı temkinli ve her şeyden önce ABD ilişkilerine, ikinci olarak da Japonya’ya odaklanıyor” dedi.

Hammond-Chambers, “Çin’i caydırma” duygusunun, Amerika ile güçlü ilişkilerin “her ne pahasına olursa olsun sürdürülmesi gerektiği” anlayışını beraberinde getirdiği söyledi.

Şubat ayında yaptığı bir konuşmada Lai ortak değerlere vurgu yaptı ve Trump’ın desteğinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Lai, “tüm toplumu” kapsayacak şekilde savunmada reform yapmaya ve savunmayı geliştirmeye devam etme sözü verdi ve savunma harcamalarının GSYH’nin %3’ünü aşmasını sağlamak için özel bütçe tahsislerine öncelik vereceğini söyledi.

ABD hükümeti, Lai’nin güvenlik reformlarını destekledi ve de facto Amerikan Büyükelçisi Raymond Greene de bu desteği açıkça dile getirdi.

TSMC’nin 100 milyar dolarlık yatırımı, ABD’ye büyük meblağlar taahhüt eden şirketler dalgasının sonuncusuna işaret ediyor: Tayvan ve ABD, çifte vergilendirmeyi sona erdirmek için uzun zamandır beklenen bir anlaşmayı imzalamaya hazırlanıyor ve bu da yolu yumuşatacak.

Hammond-Chambers, Lai’nin yaklaşımının şu ana kadar Cumhuriyetçi milletvekilleri ve Trump yönetimi yetkilileri arasında iyi karşılandığını söyledi.