Tayvan’ın üçüncü büyük siyasi partisinin lideri, yolsuzluk soruşturması kapsamında sorgulanmasının üzerinden bir hafta geçmeden ve tekrar gözaltına alınmasından saatler önce verdiği özel röportajda hükümeti muhalifleri “bastırmaya” çalışmakla suçladı.
Tayvan Halk Partisi (TTP) Başkanı Ko Wen-je mücadeleye devam etme sözü verdi ve hukuk sistemi ile basını, Başkan Lai Ching-te’nin Demokratik İlerleme Partisi’nin emirlerini yerine getirmekle suçladı.
“Beni en çok hayal kırıklığına uğratan şey, Tayvan’ın Kuomintang (KMT) parti devletini devirmek için 30 yıl harcamış olması ve bunun sonucunda … [yargının ve medyanın hükümetin siyasi araçları olması” diyen Ko, 1980’lerin sonuna kadar Tayvan’ı yöneten eski Kuomintang yönetimine atıfta bulundu. Bir kampanya finansmanı skandalına atıfta bulunarak, “kesinlikle hatalı olmadığımızı söylemeye cesaret edemeyiz” dedi ancak “medya abartısının” hataları “büyüttüğünden” şikayet etti.
65 yaşındaki doktor kökenli siyasetçi, 2014-2022 yılları arasında Taipei Belediye Başkanlığı yaptığı dönemde bir emlak projesiyle ilgili yolsuzluk iddiaları nedeniyle sorgulanmak üzere kısa süreliğine tutuklanmasından günler sonra çarşamba akşamı ofisinde konuştu. Taipei Bölge Mahkemesi perşembe günü ise, daha önce pazartesi günü verdiği serbest bırakma kararını tersine çevirerek, gözaltında tutulması gerektiğine hükmetti.
“Ben Tayvan’da büyük bir siyasi partinin başkanıyım. Savcılık gidip parti merkezini ve evimi bastı, telefonlarımızı ve sabit disklerimizi aradı ve beni sorguladı,” dedi Ko.
Ko, ocak ayındaki başkanlık seçimleri için rekabetçi bir kampanya yürüttü ve yetersiz kaynaklara sahip TPP’yi yarışta kilit bir oyuncu haline getirdi. Partisi ayrıca 113 üyeli parlamentoda sekiz sandalye kazanarak oyları etkileyebilecek kritik bir azınlık haline geldi. KMT ile bir muhalefet koalisyonu kuran ve birlikte Yasama Yuan’ında dar bir çoğunluğu kontrol eden partisi, Lai ve DPP’ye ciddi bir meydan okuma oluşturdu.
Ancak şimdi hem Ko hem de partisi siyasi hayatta kalma mücadelesi veriyor. Emlak davasının yanı sıra, kısa bir süre önce özür diledi ve başkanlık adaylığı sırasında kampanya finansmanını yanlış bildirdiği için üç ay izin alacağını söyledi.
Diğer üst düzey TPP yetkililerinin de adı skandallara karıştı. Eski bir TPP üyesi ve Hsinchu belediye başkanı olan Ann Kao, daha önce ayrı bir yolsuzluk davası nedeniyle yedi yıl dört ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
Ko’nun kendisi de yolsuzluktan hüküm giymesi halinde birkaç yıl hapis cezasına çarptırılabilir.
Temmuz ayında ise yolsuzluk soruşturmasının başlamasının ardından Lai yönetiminden istifa eden DPP’nin önemli isimlerinden Cheng Wen-tsan’ın da tutuklanmasına karar verilmişti.
TPP’nin sıkıntıları, KMT ile koalisyonunun DPP ile bir hesaplaşmaya kilitlendiği bir dönemde ortaya çıkıyor. Muhalefet, Lai hükümetinin “Çin’den gelen tehditlere karşı koymak için” öne sürdüğü savunma reformları ve bütçelere karşı çıkarak bu reformların Tayvan’ı daha zor duruma sokacağını savunuyor. Lai’nin mayıs ayında göreve gelmesinden kısa bir süre sonra KMT ve TPP de koltuk avantajlarını kullanarak parlamentonun yetkilerini büyük ölçüde artıracak bir yasa tasarısını, DPP destekçilerinin tepkisine meydan okuyarak geçirdi. Anayasa Mahkemesi yasanın anayasaya uygunluğunu incelerken ihtiyati tedbir kararı aldı.
Pekin’e yakın China Times gazetesinde, geçen yıl TPP’ye katılan emekli akademisyen Lin Pao-chung, Ko’nun yarattığı tehdit ortadan kalktığında DPP’nin KMT’nin peşine düşeceği uyarısında bulundu.
Ko tutuklanmadan önce verdiği röportajın büyük bir bölümünü hükümeti aşırıya kaçmakla suçlayarak, Lai’yi de politika konusunda, özellikle de yakında tartışılıp oylanacak olan denizaltılar için önerilen harcamalar konusunda eleştirdi.
Hükümet geçtiğimiz yıl ilk yerli denizaltıyı tanıttıktan sonra, 2025-2038 yılları arasında tahmini 284 milyar Yeni Tayvan doları (8.88 milyar dolar) maliyetle yedi denizaltı inşa etmeyi planladığını açıkladı.
“Tayvan neden sekiz denizaltı yapmak istiyor? Bunlar nasıl kullanılacak? Zaman çizelgesi ve süreç nedir? İlki henüz denize indirilmedi bile, peki Tayvan denizaltı üretme kapasitesine sahip mi?” diye soran Ko şunları söyledi: “Bunların hiçbirini bilmiyoruz ve yedi denizaltı için daha 280 milyar NT$’ı doğrudan kabul etmemiz isteniyor. Bu hiç mantıklı değil.”
Ko, TPP’nin Tayvan’ın savunma bütçesinin attırılmasını desteklediğini ancak asıl sorunun “neyin satın alınması gerektiği ve ne için alındıkları” olduğunu söyledi. Konu ister savunma isterse muhalefetin Anayasa Mahkemesi’nin işleyişine ilişkin önerdiği değişiklikler olsun, TPP’nin “tartıştıktan sonra desteklemeye ya da karşı çıkmaya karar vereceğini” vurguladı.
