Tayvan’da parlamento çoğunluğunu ellerinde bulundura muhalefet partileri salı günü yasama organının yetkilerini artıran tartışmalı bir yasa tasarısını kabul ettirdi.
Ana muhalefet Kuomintang (KMT) ve küçük ortağı Tayvan Halk Partisi, ceza kanununa “parlamentoya saygısızlık” suçunu ekleyen, cumhurbaşkanının parlamentoya rapor vermesini ve soruları yanıtlamasını gerektiren ve milletvekillerinin ordudan, şirketlerden ve bireylerden bilgi paylaşmalarını istemesine olanak tanıyan bir yasa tasarısını oyladı.
Söz konusu yasalar, geçen hafta yemin eden ve Çin’in “ayrılıkçı” olarak nitelendirdiği Lai’nin otoritesine doğrudan bir meydan okuma olarak görülüyor. Başkanın veto yetkisi bulunmuyor ancak hükümet çevrelerinden Başbakan Cho Jung-tai yönetimindeki hükümetin tasarıyı yeniden görüşülmek üzere parlamentoya iade etmesi yönünde çağrılar geliyor. Anayasaya göre yürütme bunu bir kez yapabiliyor.
Lai ocak ayındaki başkanlık seçimlerini kazandı ancak Demokratik İlerleme Partisi (DPP) yasama organının kontrolünü kaybedince muhalefetin hamlesini durduramadı.
Parlamentodaki anlaşmazlık, milletvekilleri arasında bu ayın başlarında bazılarının hastaneye kaldırılmasına neden olan fiziksel kavgalara yol açmıştı.
Tasarıya göre hükümet yetkilileri, milletvekillerinin gerçekleri gizlediğini ya da yanlış olduğunu düşündükleri açıklamalar yaptıkları için bir yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilecek.
Yasama yetkisi tasarısının yanı sıra, muhalefet partilerinin diğer önerileri, doğu kıyısındaki seçim bölgelerindeki altyapı projeleri için muhtemelen 2 trilyon Yeni Tayvan dolarından (62.2 milyar dolar) daha fazla bir miktarın kontrolünü onlara verebilir.
İktidardaki Demokratik İlerleme Partisi’nin yanı sıra, ABD’nin Tayvan’daki iki eski fiili elçisi de geçen hafta tasarılara karşı çıktığını açıkladı.
Lai yönetimi daha önce güvenlik reformları yapma ve Çin’e karşı savunmasını güçlendirme iddiaları ortaya atmıştı. Parlamentodaki bu yeni durumda Lai’nin kendi siyasi ajandasını uygulamaya koyması daha zor görünüyor.
Pazartesi günü KMT parlamento lideri Fu Kun-chi, partinin hükümetin gücünü halka geri vermeye ve yasama organını güçlendirmeye kararlı olduğunu söyledi. Partinin kamuoyunu destekleyeceğini, sonuna kadar mücadele edeceğini, elinden geleni yapacağını ve hiçbir zorluktan korkmayacağını söyledi.
Nikkei Asia’ya bir röportaj veren Fu, mevzuatın “denge ve denetleme” sağlamak üzere tasarlandığını savundu.
İktidara yakın hukuçular ise yasanın parlamentodan aceleyle halka sunulmadan ve geniş kesimlerin onayı alınmadan geçirildiğini ve “anti-demokratik” olduğunu savunuyor.
Anlaşmazlık Tayvan’daki siyasi partiler arasındaki farklılıklara ilişkin tartışmaları yeniden alevlendirdi.
DPP’li bir yetkili, muhalefeti “Tayvan hükümetini ve demokrasisini sabote etmek için Çin ile işbirliği yapmakla” suçladı.
Muhalefet ise yasanın mecliste “şeffaflık ve hesap verilebilirlik” ilkelerini uygulamaya koyacağını söylüyor.
