Tayvan’ın eski lideri Tsai Ing-wen, Pekin’in olası itirazlarına rağmen adanın Avrupa ile bağlarını güçlendirmek amacıyla sekiz günlük bir ziyaret kapsamında bu hafta Çek Cumhuriyeti ve diğer iki Avrupa ülkesine gidecek.
Tsai, görevden ayrılmasından bu yana ilk yurtdışı gezisi için cumartesi günü yola çıkacak. Ziyaret, Pekin’in Tayvan Boğazı’nda çatışma riskini artıran “inatçı bir ayrılıkçı ” olarak gördüğü halefi William Lai Ching-te tarafından onaylandı.
Lai’nin ofisinden yapılan açıklamaya göre Lai ve Tsai pazar günü yaklaşık bir saat boyunca bir araya gelerek geziyi ve siyasi iklimi görüştü.
Pazartesi günü Lai’nin ofisinden yapılan açıklamada Tayvan Ulusal Güvenlik Konseyi ve Dışişleri Bakanlığı’na Tsai için “ziyareti dikkatle planlamaları ve güvenlik ve diğer ilgili konularda gerekli yardımı sağlamaları” talimatı verildiği belirtildi.
Lai, Tsai’nin gezisinin Tayvan’ın Avrupa ülkeleriyle olan dostluk ve ilişkilerini daha da güçlendireceğini umduğunu söyledi ve ofise göre Tsai’nin “Tayvan’ın küresel sahnedeki konumunu dile getirmesi için en iyi temsilci” olduğunu vurguladı.
İki dönem görev yaptıktan sonra mayıs ayında istifa eden Tsai, seyahatin detaylarını açıklamadı ve ofisi seyahat planları onaylandıktan sonra bir duyuru yapılacağını söyledi.
Yerel medya, Tsai’ye yakın kaynaklara dayandırdığı haberlerinde, güvenlik ve Pekin’den gelebilecek olası tepkiler konusundaki endişeler nedeniyle ziyaretin ayrıntılarının gizli tutulduğunu bildirdi.
ABD, ‘tek Çin’ ilkesine bağlı olduğunu defalarca dile getirip, Tayvan’ı bağımsız bir devlet olarak tanımazken, yine de adayı silahlandırmaya ve savunma bağlarını güçlendirmeye devam ediyor.
Tsai’nin ikinci döneminde Pekin, Tayvan çevresinde iki kapsamlı askeri tatbikat gerçekleştirdi. İlk tatbikat Ağustos 2022’de dönemin ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin Taipei ziyaretinden sonra yapıldı. İkinci tatbikat ise 2023 yılında Tsai’nin Pelosi’nin halefi Kevin McCarthy ile ABD gezisi sırasında bir araya gelmesinin ardından düzenlendi.
Tayvan’ın Çek Cumhuriyeti ile ilişkileri
Basında çıkan haberlere göre Tsai’nin Avrupa turu Fransa ve Belçika’yı da içerecek.
Prag’da bulunduğu sırada Tsai’nin 13-15 Ekim tarihleri arasında düzenlenecek olan Forum 2000 konferansında bir konuşma yapması bekleniyor.
Daha önce görevdeyken konferansa önceden kaydedilmiş konuşmalar yapan Tsai’nin gezi sırasında üst düzey Çek ve diğer Avrupalı yetkililerle bir araya gelmesi bekleniyor.
Tayvan ve Çek Cumhuriyeti arasındaki ilişkiler, Tayvan’ın Doğu ve Orta Avrupa da dahil olmak üzere uluslararası profilini yükseltmeye çalışmasıyla son yıllarda güçlendi.
Covid-19 salgını sırasında Tayvan, Çek Cumhuriyeti’ne bir milyondan fazla maskenin yanı sıra maske yapım ekipmanı bağışlarken Prag da Taipei’ye 30.000 Moderna koronavirüs aşısı bağışlayarak karşılık verdi.
Ocak 2023’te dönemin Çek Cumhurbaşkanı Petr Pavel, Tsai ile yaptığı telefon görüşmesinde iki taraf arasındaki ortaklığı güçlendirme sözü verdi. Bu görüşme, Prag’ı tek Çin politikasını ihlal etmekle suçlayan Pekin’in sert tepkisine neden oldu.
