Trump’tan kritik minerallere gümrük vergisi koyma tehdidi

Donald Trump, Çin ile gerilimi artırabilecek ve piyasaları sarsan küresel ticaret savaşında yeni bir cephe açabilecek bir hamleyle kritik minerallere gümrük vergisi uygulama tehdidinde bulundu.

ABD Başkanı salı günü yayınladığı bir kararnameyle Ticaret Bakanlığına kritik mineral tedarik zincirlerini incelemesini ve ithalata bağımlılığı azaltırken Amerikan üretimini artırmanın yollarını bulmasını emretti.

İnceleme yeni gümrük vergilerinin uygulanmasına yol açabilir. Trump’ın açıklaması, “kurtuluş günü” tarifelerinin günlerce süren piyasa kargaşasına ve Çin ile derinleşen anlaşmazlığın küresel ekonomiyi resesyona sürükleyebileceği uyarılarına yol açmasından iki hafta sonra geldi.

Kararda, “Başkan Trump, yabancı kritik minerallere ve bunların türev ürünlerine aşırı bağımlılığın ABD’nin savunma kabiliyetlerini, altyapı gelişimini ve teknolojik inovasyonu tehlikeye atabileceğinin farkındadır” ifadeleri yer aldı.

İnceleme, ABD’nin Çin’in hakimiyetindeki önemli bir sektörün kontrolünü geri almaya çalışmasıyla yeni bir kritik mineral ticaret savaşını tetikleme tehdidinde bulunuyor. 

Başkanlık emri, Çin’in savunma, robotik ve enerji sektörlerinde kullanılan bazı ağır nadir toprak metalleri ve nadir toprak mıknatıslarının dünyanın dört bir yanındaki alıcılara ihracatını askıya almasının ardından geldi.

Trump yönetimi, elektrikli araba bataryalarından jet motorlarına ve füzelere kadar her şeyde kullanılan mineraller ve metaller için Amerika’nın rakiplerine bağımlılığını azaltmak amacıyla Joe Biden yönetimi sırasında başlatılan girişimleri sürdürüyor.

Beyaz Saray minerallerin ve nadir toprak elementlerinin askeri uygulamalar için önemini vurgulasa da, herhangi bir kıtlık enerjiden otomobil üretimine kadar birçok sektördeki şirketleri etkileyebilir.

Financial Times bu hafta Beyaz Saray’ın, Çin’in nadir toprak tedarik zincirlerindeki hakimiyetine karşı koyma çabasının bir parçası olarak Pasifik Okyanusu deniz yatağında bulunan metallerin stoklanmasını sağlamak için bir idari emir hazırladığını bildirdi.

Soruşturma, Trump’ın çip, bakır ve keresteye yönelik soruşturmalar başlatmak için kullandığı 1962 tarihli Ticareti Genişletme Yasasının 232. Bölümü kapsamında yürütülecek. Trump ayrıca bu yasayı otomobil, çelik ve alüminyuma gümrük vergisi uygulamak için de kullandı.

Başkanlık emrinde, ortaya çıkan herhangi bir tarifenin, bu kritik minerallere uygulanan “karşılıklı” tarife oranlarının yerini alacağı ve teoride bu mineraller üzerindeki tarifelerin yükseltilmesi yerine düşürülmesine yol açabileceği belirtildi.

Beyaz Saray, ABD’nin “bu temel malzemeler için yabancı kaynaklara, özellikle de düşman ülkelere büyük ölçüde bağımlı” kaldığını belirterek, bunun ülkeyi “iktisadi baskıya” maruz bıraktığını savundu.

Beyaz Saray, bu hafta nadir toprak elementlerinin ihracatının yasaklanmasının yanı sıra Çin’in kısa bir süre önce ABD’ye galyum, germanyum ve antimon ile askeri uygulamaları olan diğer malzemelerin ihracatını da yasakladığını açıkladı.

Geçen yıl Pekin, Japonya’yı, teknolojiyle ilgili ihracat kontrolleri konusunda Washington’la çok yakınlaşması halinde galyum, germanyum ve grafit ihracatını engelleyeceği konusunda uyarmıştı.

ABD, Çin’in yarı iletkenler ve yapay zeka alanlarındaki ileri Amerikan teknolojilerini elde etmesini zorlaştırmak için bazı kontroller uygulamak istiyordu.