Ukraynalı yetkililer defalarca Rusya’nın ele geçirdiği tüm toprakları geri alması gerektiğini söylemişti. Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in “barış formülü” de bu hedefi içeriyor. Ancak Ukrayna ve müttefikleri, Donald Trump’ın çatışmayı hızla sona erdirme arzusuna paralel olarak stratejilerini gözden geçirmek zorunda.
Bu bağlamda Kiev, ateşkes hattının nereye çekileceği kadar, güvenilir ve uygulanabilir güvenlik garantilerinin sağlanmasına da odaklanıyor.
Rusya ordusunun Donbass’taki Ukrayna birliklerini altı aydır geri püskürtmesi, durumu daha da karmaşık hale getiriyor. Bu koşullar altında, Ukrayna’nın müzakerelerdeki önceliği toprak meselesinden çok, güvenlik garantileri olacak.
İki üst düzey Ukraynalı yetkili The New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, Kiev’in olası bir ateşkesi güvenilir bulabilmesi için somut garantilere ihtiyaç duyulduğunu belirtti.
Verhovna Rada (Ukrayna parlamentosu) Savunma ve İstihbarat Komisyonu Başkanı Roman Kostenko ise, “Müzakereler garantilere dayanmalı. Ukrayna için bundan daha önemli bir şey olamaz,” dedi.
Adının açıklanmasını istemeyen bir diğer üst düzey yetkili de “Toprak meselesi önemli ama ikinci planda. Birinci öncelik güvenlik garantileridir,” ifadelerini kullandı.
Zelenskiy, Batı’yı Ukrayna’nın NATO üyeliğini hızlandırmaya çağırsa da bu ihtimal düşük görünüyor. Bunun yerine, Ukraynalı yetkililer, Batı’nın ülkeye güçlü bir konvansiyonel silah cephaneliği sağlaması gerektiğini savunuyor. Bu cephanelik, olası saldırılara hızlı yanıt verebilecek bir caydırıcı unsur olarak kritik görülüyor.
Rusya şu anda Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 18’ini ele geçirmiş durumda. Ancak Kostenko, bir barış anlaşması olsa bile Kiev’in bu topraklardan resmi olarak vazgeçmeyeceğini açıkça belirtti.
Benzer şekilde Zelenskiy de ekim ayında yaptığı bir açıklamada, “Hangi yolu seçersek seçelim, işgal altındaki toprakları başka ülkelere ait olarak tanımayacağız,” ifadelerini kullanmıştı.
Buna rağmen, Amerikan Dış İlişkiler Konseyi eski başkanı Richard Haass, Kırım da dahil olmak üzere tüm toprakların Ukrayna’ya geri verilmesinin gerçekçi olmadığını söylemişti.
Foreign Affairs dergisinde yayınlanan makalesinde Haass, “Dünya bu toprakları Rusya’nın bir parçası olarak tanımıyor. Ancak ABD ve müttefiklerinin Moskova ile müzakere için baskı yapması gerekiyor,” ifadelerini kullanmıştı.
Ukrayna, barış görüşmelerinde iki ana faktöre odaklanıyor: güvenlik garantilerinin niteliği ve ekonomik kalkınmayı engellemeyecek şekilde ateşkes hattının çizilmesi.
Yetkililer, sanayi bölgelerini yatırım açısından güvensiz hale getirecek düzenlemelerden kaçınılması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, iki ordu arasında askerden arındırılmış bir bölgenin genişliğinin önemli bir müzakere konusu olacağını ifade ediyorlar.
