Ukrayna ordusu, 6 Ağustos’ta Rusya’nın Kursk oblastına, savunma hatlarını hızlı ve sürpriz bir şekilde yarmayı amaçlayan bir saldırı başlattı.
Askeri analistler Michael Kofman ve Rob Lee’nin Foreign Affairs’te kaleme aldıkları makaleye göre, saldırının üçüncü haftasında Ukrayna’nın kazanımlarını pekiştirmesi ve Rusya içindeki mevzilerini elinde tutması, stratejik hedefleri konusunda soru işaretleri yaratıyor.
Taarruz, Ukrayna için giderek daha olumsuz hale gelen savaşın gidişatına ilişkin algıyı geçici olarak değiştirdi.
Kiev şimdi ilk başarılarından nasıl faydalanacağına karar vermek zorunda. Kofman ve Lee’ye göre saldırı, henüz Rusya birliklerini Ukrayna’nın doğu cephesinden çekmeye zorlayabilmiş değil. Ukraynalı askeri liderlerin bu taktiksel zaferi stratejik ve siyasi kaldıraca nasıl dönüştüreceklerini belirlemeleri gerekiyor.
Taarruz fırsatlar sunmasının yanı sıra önemli riskler de barındırıyor. Ukrayna’nın yaklaşık 10 bin ila 15 bin askerden oluşan kuvvetleri, daha önce Donetsk ve Harkov’daki saldırılarda görev alan Hava Taarruz Kuvvetleri gibi seçkin birliklerin unsurlarını da içeriyor.
Ukrayna bu kaynakları Kursk oblastına kaydırarak cephe hattının geri kalanının dayanacağına inanıyor. Kiev ayrıca operasyonun Moskova’yı diğer kritik bölgelerdeki güçlerini yeniden konuşlandırmaya zorlayarak doğudaki Ukrayna savunması üzerindeki baskıyı azaltacağını umuyor. Ancak Ukrayna Genelkurmay Başkanı Aleksandr Sırskiy, Rusya’nın geri çekilmek yerine Donetsk cephesine odaklandığını ve en savaşa hazır birliklerinden bazılarını Ukrayna taarruzuna karşı konuşlandırdığını belirtmişti.
Stratejik kumar
Kofman ve Lee’ye göre siyasi açıdan Kursk saldırısı, barış görüşmeleri için uluslararası baskı olması durumunda Ukrayna’nın müzakere pozisyonunu güçlendirme amaçlı bir kumar olabilir. Ukrayna ele geçirdiği bölgelerin kontrolünü elinde tutabilirse, bunları bir pazarlık kozu olarak kullanabilir.
Fakat bu bölgelerin kış boyunca elde tutulması Ukrayna’nın askeri kaynaklarını zorlayabilir. Analistlere göre, saldırı Ukrayna birliklerinin moralini ciddi ölçüde yükseltti ve Rusya’nın sınır boyunca hazırlıklı olmasındaki boşlukları ortaya çıkararak Moskova’yı ‘utanca sürükledi’.
Bu kısa vadeli kazanımlara rağmen Ukrayna’nın stratejik durumu hala istikrarsız. Rusya ordusu hala insan gücü, teçhizat ve mühimmat açısından önemli avantajlara sahip. Kofman ve Lee, Ekim 2023’ten bu yana Rus güçlerinin Ukrayna topraklarının yaklaşık 1207 kilometrekaresini ele geçirdiğini ve taarruz operasyonlarının hız kazanmaya devam ettiğini belirtiyor.
Kursk taarruzu, Ukrayna’nın yine Sırskiy tarafından komuta edilen 2022 Harkov operasyonunu anımsatan bir hız ve hassasiyetle yürütüldü.
Ukrayna kuvvetleri zırhlı birlikleri, mekanize piyadeleri ve topçuları bir araya getirerek Rus savunmacıları hızla atlattı ya da kuşattı. Rusya’nın takviye güç göndermeye yönelik ilk girişimleri, Yüksek Hareket Kabiliyetli Topçu Roket Sistemi (HIMARS) saldırılarının etkili bir şekilde kullanılmasıyla karşılandı.
Rusya’nın ilk tepkisi dağınık olsa da Moskova şimdi diğer cephelerden askerler ve düzenli birlikler de dahil olmak üzere takviye birlikler gönderiyor.
Kofman ve Lee, Kursk taarruzunun, Rusya’nın Ukrayna’nın doğusunda devam eden saldırı operasyonları nedeniyle halihazırda zayıflamış olan Ukrayna kuvvetlerini zorlayabileceğine dikkat çekti. Ukrayna güçleri aşırı genişlerse, şu anda tehdit altında olan Pokrovsk ve Vugledar kentleri de dahil olmak üzere diğer kritik bölgelerde zemin kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilirler.
Kursk taarruzunun sonucu belirsizliğini koruyor. Ukrayna mevzilerini koruyabilir ve Rusya’yı elverişsiz koşullarda karşılık vermeye zorlayabilirse savaşın dengesini değiştirebilir. Fakat Rusya’nın asgari asker taahhüdüyle taarruzu kontrol altına alması ve insansız hava araçları ve hava saldırıları kullanarak yıpratma savaşına odaklanması durumunda, Kiev için bu kumar işe yaramayabilir.
Kofman ve Lee, Ukrayna’nın daha geniş stratejisinin halihazırda şekillenmekte olduğunu savunuyor. Kursk saldırısı, Ukrayna ve Batılı müttefiklerinin nasıl ilerlemeyi planladıkları konusunda soru işaretleri yarattı. Uzmanlara göre kış yaklaştıkça ve Rusya’nın Ukrayna’nın enerji altyapısına dönük saldırılar yoğunlaştıkça, Ukrayna’nın acil askeri hedeflerini uzun vadeli stratejik hedeflerle dengelemesi gerekecek.
