Washington Post gazetesinin konuyla ilgili bilgi sahibi diplomatlara dayandırdığı haberine göre Rusya ile Ukrayna, enerji altyapısına yönelik saldırıların karşılıklı olarak durdurulmasına ilişkin gizli müzakereler için Katar’a heyetler gönderecekti, ancak bu planlar Ukrayna ordusunun Kursk olbastına dönük saldırısı nedeniyle bozuldu.
Katarlılar arabulucu olarak hareket ederek ağustos ayında Moskova ile Kiev’in heyetleriyle ayrı ayrı görüşmeyi planlamıştı.
Görüşmelerin esaslı olması amaçlansa da, bazı müzakereciler diyaloğun daha sonra savaşı kalıcı olarak sona erdirecek bir anlaşmaya doğru ilerlemesini bekliyordu.
Gazeteye konuşan bir diplomata göre Moskova, Ukrayna ordusunun Kursk oblastını işgal etmesinin ardından heyetin ziyaretini erteledi.
Kaynağa göre Kiev, aynı zamanda Doha’yı sınır ötesi saldırı konusunda bilgilendirmedi.
Gazetenin muhatapları Katar’ın son iki aydır Rusya ve Ukrayna ile enerji altyapısına yönelik saldırılar konusunda bir moratoryumu tartıştığını ve sonuç olarak tarafların Doha’da gizli bir zirve düzenlemeye karar verdiğini, geriye sadece ufak detayların kaldığını iddia etti.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir yetkili, “Kursk’tan sonra Ruslar bunu reddetti,” ifadesini kullandı.
Yetkili, Rusya’nın görüşmeleri prensipte reddetmediğini, fakat bunu yapmak için hala zaman olduğunu düşündüğünü de sözlerine ekledi.
Ukrayna ise Doha’ya hala bir heyet göndermek istiyordu ancak Katar tek taraflı bir toplantıyı faydalı bulmadığını dile getirdi.
Ukrayna Devlet Başkanlığı İdaresinden yapılan açıklamada Doha zirvesinin ‘Orta Doğu’daki durum nedeniyle’ ertelendiği, ancak 22 Ağustos’ta video konferans yoluyla gerçekleştirileceği ve ardından Kiev’in ortaklarıyla görüşülenlerin uygulanması konusunda istişarede bulunacağı iddia edildi.
Kremlin’den konuya ilişkin henüz bir açıklama yapılmadı.
Bir başka diplomat ise hem Kiev hem de Moskova’nın zirve öncesinde anlaşmayı imzalamaya hazır olduklarının sinyalini verdiklerini ifade etti.
Fakat Kiev, bu görüşmelerin etkinliği konusunda kararsızdı; kaynaklar bazı yetkililerin yüzde 20 başarı şansı olduğuna inandığını, bazılarının ise Kursk saldırısı gerçekleşmemiş olsa bile daha da kötü beklentiler içinde olduğunu öne sürdü.
Kiev, Ukrayna topraklarının yaklaşık yüzde 20’sini ele geçiren Rusya içindeki Kursk saldırısı ile kısmen gelecekteki müzakerelerde daha fazla koz elde etmeyi amaçladığını bildirmişti.
Bu arada Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kursk işgali nedeniyle savaşı sona erdirmek için öne sürdüğü koşulları yumuşatmayacağına dair daha önce kamuoyu önünde söz vermişti.
Üst düzey Rus diplomatlarla yakın ilişkileri olan akademisyen, Putin’in ‘genelde baskı altında taviz vermediğini’ hatırlattı. Akademisyene göre Rusya, Kiev’i daha geniş kapsamlı ateşkes görüşmelerine çekmenin bir yolu olarak bir enerji altyapısı anlaşmasını değerlendirmeye daha istekli olacak.
Aksi takdirde Moskova, Ukrayna’nın enerji altyapısına Kiev’in Rusya’nın petrol rafinerilerine verebileceğinden daha fazla zarar verebileceğine inandığı için daha az motive olacak.
Ukrayna yeni bombardımanın sivilleri soğuk kış aylarında günde birkaç saat elektriksiz bırakabileceğinin farkında. Ukraynalı bir yetkili, “Enerji bizim için kesinlikle çok önemli. Bazen ekonomiyi unutuyoruz ama kışın ışık ve ısı olmazsa serbest düşüş tehlikesiyle karşı karşıya kalırız,” diye konuştu.
Bununla birlikte Kiev, enerji altyapısına yönelik saldırıları sona erdirecek olası bir anlaşmanın, 2022 yılında Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in (BM) aracılık ettiği tahıl anlaşması doğrultusunda yapılmasını tercih ediyor.
Muhtemel anlaşma hakkında bilgi sahibi olan ikinci bir Ukraynalı yetkili, enerji tesislerine dönük saldırılarda bir moratoryum sağlamak için Kiev’in ‘geçmişte olduğu gibi Rusya ile bire bir değil, anlaşmanın işe yarayacağından emin olmak için ortaklarla konuştuğunu’ ifade etti.
