Suudi yetkililerin İsrail’le normalleşmeye destek vermesi için Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ı ikna etmeye çalıştığı iddia edildi. İddiaya göre, normalleşmeye meşruiyet kazandıracak bu destek karşılığında Riyad, Filistin yönetimine mali desteği yeniden başlatacak. Haberde mali yardımın açıkça bu desteğe bağlanmadığı ancak Filistin’i ikna amacıyla gündeme getirdiği kaydedildi.
Wall Street Journal’da yer alan habere göre Riyad yönetimi, Filistin yönetimi başkanı Mahmud Abbas’ın Suudi-İsrail normalleşmesine açık desteği normalleşme anlaşmasına destek vermesi için görüşmeler yürütüyor. Riyad, bu desteğin olası İsrail-Suudi anlaşmasına meşruiyet kazandıracağını ve Filistinlilerin bağımsız devlet mücadelesini baltaladığına yönelik suçlamaları önleyeceğini düşünüyor.
Suudi Arabistan’ın bu talebinin Filistinli liderler arasında tartışma başlattığı belirtilen habere göre olası bir destek 2020’de İsrail’le diplomatik ilişkiler kurduklarında Körfez liderlerini kendilerini sırtlarından bıçaklamakla suçlayan yetkililer önemli bir değişim anlamına geliyor. Yetkililer, Filistin Yönetimi’nin çıkarları için önümüzdeki hafta Suudi Arabistan’a üst düzey bir heyet göndereceğini ve krallığın İsrail ile görüşmelerde bir Filistin devleti kurma umutlarını ilerletmek için neler yapabileceğini tartışacağını söyledi.
1948’den bu yana bağımsız devlet kurmak için mücadele eden Filistin’i destekleyen Suudi Arabistan Filistin Yönetimi’ne doğrudan destek de dahil Filistin davasına 5 milyar dolardan fazla para aktardı. Ancak Riyad, beceriksizlik ve yolsuzluk iddiaları nedeniyle 2016’da Filistin Yönetimi’ne yaptığı yardımı kesmeye başladı ve 2019’da yılda 174 milyon dolar olan yardım 2021’de sıfıra indi.
Haberde, “Şimdi, Suudi Arabistan’ın Filistinlilere yönelik yardımın yeniden başlaması, krallığın İsrail açılımına desteklerini güvence altına almada önemli bir rol oynayabilir” denildi.
WSJ, “Yetkililer, Suudi teklifinin Filistinlilerin Suudi-İsrail diplomatik anlaşmasına destek vermesine açıkça bağlı olmasa da teklifin Filistinlilere krallığın çabalarını desteklemeleri için daha fazla teşvik sağladığını söyledi” ifadelerini kullandı.
Gazetenin görüşmeler hakkında bilgi sahibi Suudiler ve Filistinlilere dayandırdığı habere göre Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Nisan ayında Suudi Arabistan’da yapılan bir toplantıda Abbas’la finansman fikrini ilk kez gündeme getirdi ve yardımın yeniden başlamasını otoritenin militan grupları ve Batı Şeria’daki şiddeti bastırmasına bağladı.
Haberde özetle şunlar kaydedildi: “Militan gruplar bazı şehirlerde Filistin güvenlik güçlerinden daha etkin durumda. Yetkililer, Abbas’ın güvenliği kontrol altına alabilmesi halinde Veliaht Prensin, krallığın Filistin Yönetimi’ne yönelik finansmanını eninde sonunda yeniden başlatacağı ve Suudi Arabistan’ın İsrail ile bağımsız bir Filistin devleti kurma çabalarını baltalayacak herhangi bir anlaşmayı kabul etmeyeceği konusunda güvence verdiğini söyledi. Batı Şeria’daki şiddetin azaltılması, Suudi-İsrail normalleşmesinin daha geniş kapsamlı hedefine doğru atılmış önemli bir adım olacaktır. Filistin Yönetimi militan gruplarla başa çıkabilirse, İsrail’e tehdit oluşturmayacak bağımsız bir devleti yönetme kabiliyetini gösterecektir. Bu aynı zamanda İsrail güçlerinin Batı Şeria’da bölgede imajlarını zedeleyen ve Arap komşularıyla yeni ilişkiler kurmalarını engelleyen ölümcül askeri operasyonları azaltmalarına da olanak sağlayacaktır.”
“İsrail Başbakanı Bünyamin Netanyahu uzun zamandır Suudi Arabistan’ın Filistinlileri pek umursamadığını ve bağımsız bir Filistin devletinin gerçekçi beklentilerini ilerletecek herhangi bir şeyi kabul etmek zorunda kalmayacağını öne sürüyor. Suudi liderler Arap Barış Girişimi’nde yer alanlardan daha azını kabul etmeyeceklerini açıkça ifade ettiler. İsrail’le bunu sağlamayan bir anlaşma halinde Suudi Arabistan’ın, tıpkı Birleşik Arap Emirlikleri’nin 2020’de ilişkileri normalleştirirken yaptığı gibi, girişimin hedeflerini desteklemeye devam etmesi bekleniyor.”
