AB, Brüksel tarafından hazırlanan ve birlik ile Macaristan arasındaki gerilimde önemli bir tırmanışa işaret eden gizli bir plan uyarınca, Budapeşte’nin bu hafta yapılacak bir zirvede Kiev’e yeni yardımı engellemesi durumunda Macaristan ekonomisini sabote edecek.
Financial Times’ın elde ettiği belgeye göre, Brüksel, Budapeşte’nin Kiev’e yapılan yardıma karşı vetosunu kaldırmayı reddetmesi durumunda ‘istihdama ve büyümeye’ zarar vermek amacıyla Macaristan’ın iktisadi zayıflıklarını açıkça hedef almak, para birimini tehlikeye atmak ve yatırımcı güveninde bir çöküşe yol açmak için bir strateji belirledi.
Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, perşembe günü yapılacak olağanüstü liderler zirvesinde Ukrayna’ya 50 milyar avroluk mali yardım sağlamak için AB bütçesinin kullanılmasını engelleme sözü vermişti.
Macar forintini zayıflatma planı
Brüksel belgede, Orbán geri adım atmazsa, diğer AB liderlerinin, ‘piyasaları korkutmak’, ülkenin forint para birimine hücumu hızlandırmak ve borçlanma maliyetinde bir artış sağlamak amacıyla Budapeşte’ye yapılan tüm AB fonlarını kalıcı olarak durdurma sözü vermeleri gerektiğini belirtti.
Belgede, 1 Şubat’taki zirvede bir anlaşmaya varılamaması durumunda, diğer devlet ve hükümet başkanları, Macaristan Başbakanı’nın yapıcı olmayan davranışı ışığında Budapeşte’ye AB fonlarının sağlanacağını ‘hayal bile edemeyecekleri’ yazdı.
Taslakta, bu finansman olmadan, ‘finansal piyasalar ve Avrupalı ve uluslararası şirketler Macaristan’a yatırım yapmakla daha az ilgilenebilir’ denildi. AB belgesine göre bu tür bir ceza “kamu açığının fonlama maliyetinin daha da artmasını ve para biriminde bir düşüşü hızla tetikleyebilir.”
Macar bakan: Baskıya boyun eğmedik
Macaristan’ın AB bakanı János Bóka, FT’ye verdiği demeçte, Budapeşte’nin mali tehdidin farkında olmadığını, ancak ülkesinin ‘baskıya boyun eğmediğini’ söyledi.
Bóka, “Macaristan, Ukrayna’ya destek ile AB fonlarına erişim arasında bir bağlantı kurmuyor ve bunu yapan diğer tarafları reddediyor. Macaristan müzakerelere yapıcı bir şekilde katıldı ve katılmaya devam edecek,” dedi.
Fakat Budapeşte’ye bir uzlaşma sağlamak için artan baskının bir işareti olarak Bóka, ülkesinin cumartesi günü Brüksel’e yeni bir teklif gönderdiğini ve artık Kiev paketi için AB bütçesini kullanmaya ve ortak borç vermeye açık olduğunu belirtti.
Budapeşte’nin uzlaşma önerisine ret
Bóka, FT’ye verdiği demeçte, hükümetinin ‘daha yapıcı ve Avrupalı bir çözüm olasılığını araştırmak’ istediğini ve ödemelerde yıllık veto hakkı verilmesi halinde 50 milyar avroluk planı destekleyebileceğini söyledi. Diğer AB ülkeleri ise Orbán’ın her yıl yeni yardımı engellemeye ve daha fazla taviz koparmaya çalışacağından korktukları için bu öneriyi reddettiler.
Bóka, ‘Macaristan üzerindeki siyasi baskının sürekli ve güçlü olduğunu’ ancak hükümetinin müzakerelerini etkilemediğini söyledi ve “Bir adım atmak zorunda kaldık ve diğer tarafın da benzer şekilde esnek olacağına güveniyoruz,” diye ekledi.
Brüksel şantaj yapıyor
Üye devletleri temsil eden Avrupa Konseyi’nden bir yetkili tarafından hazırlanan belge, Macaristan’ın ‘çok yüksek kamu açığı’, ‘çok yüksek enflasyon’, zayıf para birimi ve AB’nin gayri safi yurtiçi hasıla oranı olarak en yüksek borç ödemeleri dahil olmak üzere iktisadi kırılganlıklarını ortaya koyuyor.
Belgede, Macaristan’da ‘istihdam ve büyümenin . . . . büyük ölçüde’ yüksek düzeyde AB finansmanına dayanan denizaşırı finansmana bağımlı olduğuna dikkat çekiliyor.
Üç AB diplomatı FT’ye birçok ülkenin planı desteklediğini söyledi ve “Ruh hali daha da sertleşti. Bu tür davranışlara izin verirsek ne tür bir birliğimiz olur?” dedi. Bir başka diplomat ise, risklerin yüksek olduğunu söyleyerek bunun bir ‘şantaj’ olduğunu kabul etti.
