AB, Çin’e bağımlılığını azaltmak ve Rusya’ya karşı koymak için yeni müttefikler ararken, Güney Amerika’nın Mercosur bloğuyla uzun süredir ertelenen ticaret anlaşmasını imzalamaya ve daha yakın kurumsal işbirliğine öncelik verecek.
Euractiv’in sızdırdığı anlaşma taslağına göre, AB ve Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu (CELAC) arasında daha düzenli zirveler yapılması, bekleyen ticaret anlaşmalarında ilerleme kaydedilmesi ve Çin’in Kuşak ve Yol (BRI) yatırım planına rakip olması planlanan AB Küresel Geçit stratejisi aracılığıyla daha fazla yatırım yapılması çağrısında bulunuluyor.
Hammadde ve kritik mineraller vurgusu
AB’nin baş diplomatı Josep Borrell tarafından bugün (Çarşamba) sunulacak olan teklifte, ‘artan jeopolitik güçlükler’ karşısında Latin Amerika’nın hammadde ve diğer kilit kaynaklarına erişimin güvence altına alınması öncelikli bir konu olarak yer alıyor.
Teklifin son versiyonunda, “Çıkar ve değerler açısından dünyanın en yakın iki bölgesi arasındaki ortaklığın güçlendirilmesiyle, AB ve Latin Amerika ile Karayipler küresel zorluklarla yüzleşmek için daha iyi bir konuma gelecektir,” deniyor.
Latin Amerika ile bağların güçlendirilmesinin, her iki tarafın da üçüncü ülkelere olan ‘aşırı bağımlılığını’ azaltmasını mümkün kılacağı ve AB’nin Çin’e karşı ‘riskten arınmasına’ yardımcı olacağı belirtiliyor.
‘Yeşil dönüşüm’ için Latin Amerika önemli
Latin Amerika büyük bir bakır üreticisi, dünyanın bilinen lityum yataklarının çoğuna ev sahipliği yapıyor ve önemli miktarda petrol ve doğal gaz barındırıyor. Bunların hepsi AB’nin ‘yeşil enerji’ye geçişi için kritik öneme sahip.
Belgeye göre Brüksel, AB’nin yeni Kritik Hammaddeler stratejisi kapsamında öngörüldüğü üzere Latin Amerika ülkeleriyle anlaşmalar imzalamak istiyor.
Teklifte Latin Amerika ülkeleriyle mümkün olan en kısa sürede çeşitli serbest ticaret ve ortaklık anlaşmaları imzalanması ve Brezilya ve Meksika ile ikili ilişkilerin güçlendirilmesi için bir yol haritası ortaya konuyor.
Anlaşma 2019’da imzalanmıştı
Olası ticaret anlaşmaları, AB ile CELAC arasında Temmuz ayında yapılacak ve 2015’ten bu yana ilk kez gerçekleştirilecek zirvede onaylanması beklenen, Latin Amerika’da yeşil ve dijital dönüşüm projelerine yatırım yapılmasına yönelik bir AB programı üzerine inşa edilecek.
Avrupa Komisyonu’nun taslak önerisinde, AB’nin Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay’dan oluşan Mercosur bloğuyla imzaladığı ve Latin Amerika ülkelerine yönelik diplomatik atağın kilit unsurlarından biri olan ticaret anlaşmasının adı özellikle geçiyor.
Belgede “AB-Mercosur anlaşmasının imzalanması, AB-LAC ilişkilerinin güçlendirilmesinde bir adım değişikliğine işaret edecektir,” deniyor.
AB-Mercosur ticaret anlaşması 2019’da prensipte kabul edilmişti ama Hollanda ve Avusturya’nın da aralarında bulunduğu bazı ulusal parlamentoların çevre standartlarından taviz vermek istememesi nedeniyle anlaşmanın onaylanması askıya alınmıştı.
Fransa güvence istiyor
Yerel çiftçilerin anlaşmaya karşı çıktığını gören Fransa, Paris’in desteğini vermeden önce Mercosur tarafının, başta ormansızlaşmayla ilgili AB kurallarına uymak olmak üzere çeşitli ek taahhütleri kabul etmesini istediğini söylemişti.
Bununla birlikte AB ve AB üyesi ülkelerin çoğunluğu Mercosur ve diğer ticaret anlaşmalarında daha fazla gecikmenin Latin Amerika’yı Çin’e doğru itebileceğinden korkuyor.
Komisyon’un taslak önerisi iki bölge arasında ‘yenilenmiş bir stratejik ortaklık’ planlıyor.
Teklifin sunulmasından önce üst düzey bir yetkili, “Önerdiğimiz şey farklı, daha modern bir ortaklık,” dedi.
AB, Temmuz ayında Brüksel’de CELAC ile bir zirve düzenleyecek.
