Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avrupa Konseyi toplantısının ardından perşembe günü yaptığı açıklamada, AB-Mercosur ortak serbest ticaret anlaşmasına ilişkin müzakerelerin durdurulduğunu ve bir AB Komiseri’nin Brezilya’ya imza atmak için seyahat etmesinden saatler önce seyahatini iptal ettiğini söyledi.
Macron, çevresel ve sosyal standartlarla ilgili karşılıklılık kurallarının Avrupalı çiftçiler için kabul edilemez olduğunu söyledi ve AB-Mercosur anlaşmasının mevcut durumuna muhalefetini yineledi.
Çiftçiler perşembe günü Brüksel’de protesto gösterileri düzenleyerek, özellikle Mercosur ülkeleriyle (Brezilya, Arjantin, Uruguay ve Paraguay) serbest ticaretin durdurulmasını veya en azından geri çekilmesini talep ettiler.
Müzakereler, eski Brezilya Devlet Başkanı Jaïr Bolsonaro’nun ormansızlaşma konusundaki tutumu nedeniyle imza süreci durdurulmadan önce, aslında 2019’da sonuçlanmıştı. Görüşmeler, 2022’de Luis Ignacio Lula da Silva’nın seçilmesiyle yeniden başladı.
Anlaşma Temmuz 2023’te imzalanabilirdi, fakat Fransa buna engel oldu. Fransız diplomasisi, metinde ‘ayna hükümleri’, yani çevresel ve sosyal konularda karşılıklılık kuralları bulunmadığını söyleyerek anlaşmaya itiraz etti.
Emmanuel Macron, “Birkaç hafta önce Lula’ya çok net bir şekilde söyledim, mevkidaşlarıma da söyledim ve bugün tekrar söylüyorum […] Fransa [anlaşmaya] karşı çıkıyor ve bu şekilde olduğu sürece karşı çıkmaya devam edecek,” dedi.
Cumhurbaşkanı, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile de görüşmüştü. Leyen de, “Tabii ki, ticaret müzakerelerinde çiftçilerin meşru çıkarlarını, özellikle de ticaret anlaşmalarında uyulması gereken standartlar için adil kurallar sağlayarak savunuyoruz,” dedi.
Macron, ‘Avrupa mantığının ve yaklaşımının derinlemesine gözden geçirilmesi’ çağrısında bulunuyor.
Fransız lider, ‘anakronistik’ olarak nitelendirdiği Mercosur ile olanın aksine, ‘Yeni Zelanda ve Şili ile olanlar gibi yeni nesil müzakere modellerinden’ yana olduklarını söylüyor.
Latin Amerika, Fransa’nın engellerinden memnun değil
Başbakan Gabriel Attal’ın daha önce açıkladığı gibi Fransa, AB’nin ‘ürün ithalatı için bir Avrupa kontrol gücü’ kurmasını istiyor.
Fakat bu önlemin Latin Amerika ülkeleri tarafından hoş karşılanmayacağı düşünülüyor. Temmuz ayında, AB-CELAC zirvesi sırasında müzakereler bozulduğunda, Mercosur devlet başkanları, AB’nin, Latin Amerika ülkelerinde ‘yeterli sürdürülebilirlik’ kurallarını uygulama yeteneklerine olan ‘güvensizliğini’ eleştirmişlerdi.
Çiftçi protestolarının büyük etkisi var
Macron, ithal ürünleri Avrupa ürünleriyle aynı kurallara göre vergilendirmedikleri durumda, Avrupa genelinde ‘aşırılıkların artacacağını’ savunarak kıta çapındaki köylü protestolarına işaret etti.
Fransız lider, ihtiyaç duyulan şeyin, AB’nin tamamı tarafından desteklenen bir ‘tutarlılık, açıklık ve sağlamlık pozisyonu’ olduğunu, çünkü Fransa’nın tek başına uzun süre savaşamayacağını, özellikle de anlaşmayı engelleyecek yasal güce sahip olmadığını savunuyor.
