Beyaz Saray yetkilileri, Ankara’nın İsveç’in NATO’ya katılmasına yeşil ışık yakmasının ardından F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye transferi meselesinde adım atmayı planladıklarını söylüyor. Fakat ABD Kongresinden henüz onay gelmiş değil.
ABD Başkanı Joe Biden, Senato Dış İlişkiler ve Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler komitelerindeki üst düzey Cumhuriyetçi ve Demokratların onayı olmadan uçakları Türkiye’ye veremiyor.
Bu üyeler satışı onaylama konusunda isteksiz davranırken, POLITICO’nun iddiasına göre senatörler Salı günü bir ‘çözülme’ işareti gösterdi, fakat yönetim ve Erdoğan’ın daha fazlasını yapmaları gerektiğini söylediler.
Bazı santörleri endişelendiren bir diğer konu ise Türkiye’nin ABD tarafından sağlanan savaş uçaklarını nasıl kullanacağı. Bu noktada sentörlerin esas ‘endişesi’, Yunanistan ve Suriye’deki Kürt bölgesi.
Menendez’den vetoyu kaldırma sinyali
Daha önce Türkiye’ye savaş uçağı transferini engelleyen Senato Dış İlişkiler Başkanı Demokrat Bob Menendez, Biden yönetimiyle görüştüğünü ve önümüzdeki hafta içinde bir karar verebileceğini söyleyerek engellemeyi kaldırabileceğini ima etti.
Menendez, Yunanistan ve Kıbrıs konusunda Türkiye’nin tutumu meselesinin ele alınması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Menendez, “Yönetimle görüşmeler yapıyoruz. Hâlâ endişelerim var. Onlara bu endişelerimi anlattım. Türkiye’nin komşularına yönelik saldırganlığının sona ermesini sağlamanın bir yolunu bulabilirlerse, ki bu harika olur, ama bunun kalıcı bir gerçeklik olması gerekiyor,” dedi.
Menendez, Türkiye’ye herhangi bir satış yapılacaksa, ‘bunu sadece Yunanistan’a değil, diğer NATO müttefiklerine karşı savaşçı bir şekilde kullanmayacaklarına dair’ güvence istiyor.
Menendez, Biden yönetiminin Yunanistan ordusunu Türkiye’ye karşı ‘niteliksel bir askeri üstünlük’ kazanacak şekilde güçlendirmesi halinde, jetlerin onaylanması için ‘bir yol olabileceğini’ savundu. Senatör, bunun için Atina’ya F-35 satışının yapılabileceğini kaydetti.
Senato ve Temsilciler Meclisinden ‘Yunanistan’ vurgusu
Senato Dış İlişkiler Komitesi üyesi Cumhuriyetçi Jim Risch ise, Türkiye’nin İsveç’in NATO üyeliğine yeşil ışık yakması ile birlikte F-16 satışını konuşmaya başlayabileceklerini belirtti.
ABD’nin yurtdışına silah satışını engelleme yetkisine sahip olan Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Başkanı Cumhuriyetçi Mike McCaul ve kıdemli üye Demokrat Gregory Meeks, F-16 satışını onaylamadan önce giderilmesi gereken endişeleri olduğunu söyledi.
McCaul, Yunanistan’ın F-35 alması ve Washington’un Yunanistan’ın Türkiye’ye karşı askeri bir avantaja sahip olmasını sağlaması halinde Türkiye’nin mevcut F-16’ları için modernizasyondan yana olabileceğini söyledi. Salı günü verdiği bir röportajda Ankara’nın Atina ile görüşmelere başlaması, Rusya’ya Karadeniz tahıl anlaşmasını uzatması için baskı yapması ve başka adımlar atması gerektiğini de söyledi.
Meeks de Salı günü CNN’e verdiği demeçte kendi tutumunun devam ettiğini söyledi. İsveç’le varılan mutabakatı ‘ileriye doğru atılmış dev bir adım’ olarak değerlendiren temsilci, buna rağmen “Türkiye Yunan hava sahasına yönelik ihlallerine devam edemez,” dedii.
Dört komite başkanının satışı engelleme gücü olsa da Senato Dış İlişkiler Komitesi üyesi Demokrat Chris Van Hollen, İsveç’in tavrı ne olursa olsun Türkiye’ye F-16 verilmesine karşı çıkan etkili bir isim.
Salı günü yaptığı açıklamada henüz fikrini değiştirmediğini ve Ankara’nın en azından bu uçakları NATO üyelerine ya da Amerika’nın SDG’li müttefiklerine karşı kullanmayacağını taahhüt etmesi gerektiğini söyledi.
Hollen, “Tüm bunlara ileriye dönük olarak bakmamız gerekecek, ancak Türkiye’nin sonunda İsveç’in NATO’nun bir parçası olabileceğini kabul etmesinin ileriye dönük büyük bir adım olduğunu söylemek istiyorum,” dedi.
