Diplomasi
ABD ve Ukrayna, maden anlaşmasını nihayete erdirdi

Ukrayna ve ABD, Ukrayna’nın doğal kaynak gelirlerinin paylaşımını öngören bir anlaşma imzaladı. Anlaşmaya göre, Ukrayna gelecekteki doğal kaynak gelirlerinin yüzde 50’sini ABD ile ortak yönetilen bir fona aktaracak. Fonun detayları ve ABD’nin güvenlik garantileri gibi konular ise ilerleyen görüşmelerde belirlenecek.
Ukrayna ve ABD, Ukrayna’nın doğal kaynaklarının kullanımı konusunda bir anlaşmaya vardı. Financial Times, Ukraynalı yetkililere dayanarak verdiği haberde, Washington’ın başlangıçta önerilen anlaşmadaki en sert koşullardan vazgeçtiğini belirtti.
ABD, artık Ukrayna’nın yeraltı kaynaklarının işletilmesinden elde edilecek potansiyel 500 milyar dolarlık gelire hak iddia etmiyor.
FT‘nin kaynağı, Kiev’in daha avantajlı koşullar elde etmeyi başardığını ve anlaşmayı ABD ile işbirliğini güçlendirmek ve genişletmek için bir fırsat olarak sunduğunu aktardı.
Bu durumun, üç yıllık savaşın ardından Ukrayna ekonomisinin toparlanmasına katkı sağlaması bekleniyor.
Financial Times‘ın ulaştığı 24 Şubat tarihli anlaşmanın nihai metnine göre, taraflar özel bir fon oluşturulması konusunda anlaştı.
Ukrayna, gelecekteki maden, petrol ve doğalgaz gelirlerinin yüzde 50’sini bu fona aktaracak. Fonun kaynakları ülke içindeki projelere yatırılacak, ancak faaliyetleri mevcut devlet kaynaklarını kapsamayacak.
Bu nedenle, Ukrayna’nın en büyük petrol ve doğalgaz üreticileri olan Naftogaz ve Ukrnafta’nın çalışmalarını etkilemeyecek.
Varılan mutabakata rağmen, anlaşma Kiev’in daha önce ısrar ettiği ABD’nin güvenlik garantilerine ilişkin hükümler içermiyor.
Ayrıca, ABD’nin fondaki payı ve varlıkların ortak mülkiyeti gibi konular henüz çözülmedi ve ek görüşmeler gerektiriyor.
Anlaşmanın nihai metninde, ABD’nin Ukrayna’nın ekonomik kalkınmasını uzun vadede desteklemeyi amaçladığı belirtiliyor.
Kiev ise varılan mutabakatın “çerçeve niteliğinde” olduğunu ve fiili gelir dağıtımının ancak fon oluşturulduktan sonra başlayacağını vurguluyor.
FT‘nin kaynaklarına göre, anlaşma Ukrayna adalet, ekonomi ve dışişleri bakanları tarafından onaylandı.
Anlaşmanın şimdi Ukrayna Parlamentosu’nda onaylanması gerekiyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, önümüzdeki haftalarda ABD Başkanı Donald Trump ile birlikte belgeyi imzalamak için Washington’ı ziyaret etmeyi planlıyor.
FT, Ukraynalı bir yetkilinin, “Bu, Devlet Başkanı (Zelenskiy) için genel resmi görüşme ve daha sonraki adımları belirleme fırsatı olacak,” şeklindeki sözlerini aktardı.
Zelenskiy, kaynak anlaşmasını geçen yılın eylül ayında sunduğu “zafer planı”na dahil etmişti. Donald Trump ise ABD’nin sağladığı yardım karşılığında Ukrayna’nın doğal kaynaklarına erişim beklediğini ifade etmişti.
Görüşmeler sırasında Washington, Kiev’e çeşitli anlaşma seçenekleri sundu. Önerilen seçeneklerden biri, ABD’nin anlaşma kapsamında oluşturulan fon üzerinde tam kontrol sahibi olmasını öngörüyordu.
Fakat Ukrayna bu talebi kabul edilemez buldu ve nihai anlaşma metninden çıkarıldı.