ABD’DE İKİ “F” VE İFLAS

ABD Merkez Bankası’nın izlediği politikaların tetiklediği bankacılık krizine karşı ABD Başkanı Joe Biden Mart ayında Amerikalıları sakin olmaya çağırıyordu. İki büyük bankanın batışı daha büyük bir krizi tetikleyebilirdi. Joe Biden, 2008 yılındaki krizi anımsatarak “gerekli önlemleri almalıyız” diyecekti. Harici, ABD’deki bankacılık krizine Yuyuan Tantian’la birlikte hazırladığı infografikte mercek tutuyor. 

Joe Biden, piyasayı sakinleştirmeye çalıştığı Mart ayında yaptığı konuşmada “Bunun tekrar yaşanma riskini azaltmalıyız. Obama – Biden yönetimi sırasında 2008’de gördüğümüz krizin bir daha yaşanmamasını sağlamak için Slicon Valley Bank ve Signature Bank gibi bankalara Dodd Frank yasası da dahil olmak üzere katı şartlar getirdik. Ne yazık ki, son yönetim bu düzenlemelerin bazılarını geri aldı” demişti.

Mart ayındaki banka iflaslarının ardından piyasalar “kriz” kelimesini kullanmadı. Daha çok cini şişede tutmaya çalışan olası bir paniği engelleyecek “iletişim dili” tercih edildi.

Joe Biden krizin sorumluluğunu bir önceki Trump yönetimine yüklüyordu. Ve yeni düzenlemeler için sözler verdi. ABD Başkanı Biden, “Sonuç olarak Amerikalılar bankacılık sistemimizin güvenli olduğundan emin olabilirler. Mevduatlarınız güvende. Ayrıca sizi temin ederim ki bununla yetinmeyeceğiz. Ne gerekiyorsa onu yapacağız” diyordu.

Peki, ABD’nin düzenleyici kurumları nasıl bir sınav vermişti. Bankaların batışı 2008 benzeri bir finansal krizin işareti miydi? Aşağıdaki tabloda durumu net bir şekilde görebilirsiniz.

Sonuç olarak Mart ayında Slicon Valley Bank, Signature Bank  ve Silvergate Capital peş peşe battı... ABD’nin büyük bankaları arasında 16’ıcı sırada yer alan Slikon Valley Bank’ın toplam varlıkları yaklaşık 209 milyar dolar, toplam mevduatı da yaklaşık 175,4 milyar dolardı.

Signature Bank’ın ise yaklaşık 110,4 milyar dolarlık varlığı ve yaklaşık 88,6 milyar dolarlık mevduatı vardı. Kripto odaklı banka Silvergate Capital ise 31 Aralık’ta sona eren üç aylık dönemde 1 milyar dolar net zarar açıklamıştı.

Bu iflasların yarattığı tahribata 2008 kriziyle kıyaslayarak bakalım…

2023 yılında batan ABD bankalardaki mevduatların toplamı 2008’deki mali kriz sırasında batan banka mevduatlarının toplamını aştı. Mart ayındaki iflasların ardından paniğin büyümesini engellemek isteyen Biden yönetimi Amerikalılara “güvendesiniz” mesajı vererek piyasada tsunami etkisi olmasını engellemeye çalıştı.

ABD Merkez Bankası’nın faiz kararları bankaları zorlayan temel finansal politika oldu. Tahvil piyasasındaki yüksek faiz baskısına dayanamayan bankaların batması ABD’li düzenleyici kuruluşların misyonlarını da tartışmaya açtı.

Merkez Bankası (FED) ve Federal Mevduat Sigorta Kurumu (FDIC) düzenleyici kurumların başarısızlığını içeren iki raporu arka arkaya yayınladı.

Silicon Valley Bank’ın CEO’su Greg Becker’ın Sanfansisco Federal Reserv Bankası’nın yönetiminde görevli olmasına rağmen bankanın iflası engellenemedi.

Düzenleyici kurumların “büyük küçüğü yutar” mantığıyla hareket etmesi ABD finansal sistemine yönelik kaygıları büyütüyor. Bir sonraki aşamada hangi Amerikan bankasının batacağını kimse bilmiyor.