ABD’de üç büyük otomobil devini etkileyen grevler geçici anlaşmalarla sona erdi. Son olarak General Motors (GM), altı haftalık grevi sona erdirmek üzere Birleşik Otomobil İşçileri (UAW) sendikası ile geçici bir anlaşmaya vardı. Bu anlaşma ile birlikte ABD’nin en büyük üç otomobil üreticisindeki ilk eşgüdümlü grev sona eriyor.
Sendikanın Pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre GM, dört yıllık anlaşma süresince saat başına yüzde 25’lik bir ücret artışını kabul etti. Financial Times’ın (FT) anlaşmanın ayrıntılarını bilen kişilerden aktardığına göre, anlaşma aynı zamanda çalışanlar için hayat pahalılığı ödeneklerini geri getiriyor ve emekliler için bir seferlik ikramiyeler içeriyor.
Şartlar geçen hafta Ford ile sendika arasında varılan geçici anlaşmaya benziyor. Stellantis de Cumartesi günü kendi anlaşmasına vardı.
UAW Başkanı Shawn Fain, Pazartesi günü geç saatlerde yaptığı açıklamada, “Grevimizin General Motors’u son kuruşuna kadar sıkıştırdığına yürekten inanıyoruz,” dedi. Fain, sendikanın Detroit’in üç otomobil üreticisine karşı yürüttüğü grevi ‘resmi olarak askıya aldığını’ da sözlerine ekledi.
Grev GM’i vurdu
UAW üyeleri 15 Eylül’den itibaren, iş sözleşmeleri yeni bir anlaşma yapılmadan sona erdiği için iş bırakmaya başladı. İşçiler, otomobil üreticilerini önceden uyarmadan seçilmiş fabrikaları ve parça depolarını işgal etti; bu strateji otomobil üreticilerinin faaliyetlerini aksatırken sendikanın grevci işçilere ödeme yapmak için kullandığı fonu da korudu. UAW’nin 146.000 üyesinden yaklaşık 50.000’i iş bıraktı.
UAW, Stellantis ile yaptığı anlaşmayı duyurduktan saatler sonra, hafta sonu GM’ye karşı eylemlerini tırmandırarak Spring Hill, Tennessee’deki fabrikasındaki çalışmayı durdurdu. GM geçen hafta analistlere grevin şirkete haftada 200 milyon dolara mal olduğunu ve bunun da faiz ve vergi öncesi kazançlarda 800 milyon dolara denk geldiğini söylemişti.
GM CEO’su Mary Barra Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “GM, UAW ile ekibin katkılarını yansıtan ve geleceğimize yatırım yapmaya ve ABD’de iyi işler sağlamaya devam etmemize olanak tanıyan geçici bir anlaşmaya varmış olmaktan memnuniyet duymaktadır,” dedi.
Biden rahat bir nefes aldı
Ford ise sendika ile anlaşmaya vardıktan sonra yaptığı açıklamada, grev nedeniyle 1,3 milyar dolar kaybettiğini söylemişti. Ford finans müdürü John Lawler, işçilerin grevde olduğu günlerde şirketin normalde üretmesi gerekenden 80.000 daha az otomobil ve kamyon ürettiğini açıklamıştı.
UAW’nin her üç otomobil üreticisiyle yaptığı anlaşmaların yürürlüğe girmesi için sendika üyeleri tarafından oylanarak onaylanması gerekiyor fakat Fain, grevdeki 18.000 GM işçisine işlerine dönmeleri talimatını verdi. Ford ve Stellantis’teki greve katılan sendika üyeleri ise şimdiden işlerine dönmeye başladı.
ABD Başkanı Joe Biden gazetecilerin anlaşma hakkındaki sorularına baş parmağını sallayarak cevap verdi ve “Bence bu harika,” dedi. Biden daha sonra Beyaz Saray’da düzenlenen bir etkinlikte, “Bu rekor anlaşmalar, on yıldan uzun bir süre önce yaşanan mali kriz sırasında sektörü ayakta tutmak için çok şeyden vazgeçen otomobil işçilerini ödüllendiriyor. Bu anlaşmalar, ikonik Üç Büyükler’in kalite ve inovasyonda hâlâ dünyaya liderlik edebilmesini sağlıyor,” dedi.
Anlaşmanın elektrikli araçlar boyutu
Sektördeki elektrikli araç oranının büyümesi, elektrikli araçların içten yanmalı motorlardan daha az parça gerektirmesi nedeniyle geçişin sendikasız fabrikalara fayda sağlayacağı ve işçileri yerinden edeceği endişesiyle UAW’nin dile getirdiği sorunlardan biriydi.
UAW, GM’nin ortak girişim batarya şirketi Ultium Cells çalışanlarının Pazartesi günü varılan anlaşma uyarınca sendikanın ana sözleşmesine dahil edileceğini söyledi. Sendikaya göre, daha önce ana sözleşmeye dahil edilmeyen bir şirket iştiraki olan GM Subsystems LLC’deki işçiler de eklenecek.
Bir fabrikanın ana sözleşmeye dahil edilip edilmemesi önemli çünkü bu, fabrikalarda ayrı ayrı sözleşmeler için örgütlenmek ve pazarlık yapmak yerine, fabrikanın tüm işçilerini UAW’nin greve gittiği şartlara dahil edecek.
