ABD’li şirketler, federal hükümete yarı iletken endüstrisine yönelik yardım koşullarını hafifletmesi için baskı yapıyor.
Çip üreticileri, hibe programı ve vergi kesintileri için önerilen sınırlamaların ABD şirketlerinin Çinli meslektaşlarıyla rekabet etmesini ve yeni teknoloji geliştirmesini zorlaştıracağını iddia ediyor.
Şirketler, ABD yarı iletken endüstrisini canlandırmak için kamu fonlarını kullanmaya yönelik ortak bir hükümet çabasıyla vergi kesintilerine ve 53 milyar dolarlık harcamaya izin veren geçen yılki Çipler ve Bilim Yasasının uygulanmasını şekillendirmeye çalışıyor.
Wall Street Journal’da (WSJ) yer alan habere göre, nakit akışının bazı şartları var ve hibeler ABD’den fon alan şirketleri Çin’de daha fazla büyümeyi keskin bir şekilde sınırlamaya zorluyor.
Çin pazarının oyuncuları endişeli
Fakat Çin, küresel çip satışları pazarının üçte birini oluşturuyor ve yarı iletken tedarik zincirinin temel taşlarından biri. Şirketler ve endüstri grupları Ticaret Bakanlığına, Çin’deki genişlemeye yönelik kısıtlamaların çok sıkı olması halinde zarar görecekleri şikayetinde bulundu.
Çin’de iş yapan Amerikan şirketlerini temsil eden ABD-Çin İş Konseyi, “Önerilen koruyucu kurallar yazıldığı gibi uygulanırsa, şirketleri iki programa katılmayanlara göre ciddi bir dezavantaja sokacak, ABD yarı iletken endüstrisine bir bütün olarak zarar verecek ve CHIPS Yasasının amacına ters düşecektir,” diyor.
Güney Kore tepki gösteriyor
Yasaya yönelik en sert eleştiriler getirenler arasında Güney Kore hükümeti ve çip endüstrisinin yer alıyor. Bu durum, ABD’nin Çin’in teknolojik ilerlemesini sınırlama mücadelesinde müttefiklerinin desteğini seferber etmekte karşılaştığı zorluğun altını çiziyor. Güney Kore ve Tayvan şirketleri, Çin’deki büyük varlıkları nedeniyle özellikle etkileniyor.
Kore Yarı İletken Endüstrisi Birliği, koruyucu kuralların bazı hükümlerinin ‘Çip Yasası ile amaçlanan güçlü ABD yatırımını engelleyeceği ve çok uluslu yarı iletken üreticileri için başka türlü engeller yaratacağı’ uyarısında bulundu.
Vergi indirimlerinde düzenleme isteniyor
Hazine Bakanlığı ayrıca çip şirketleri ve tedarikçilerinin yeni yatırımlarına yönelik vergi indirimi kapsamının genişletilmesi için şirketlerin baskısı altında.
Hibelerden farklı olarak, yatırımlara yönelik vergi kesintileri açık uçlu. Fakat yasadaki temel tanımlar, bir projenin maliyetinin %25’i değerindeki bir sübvansiyon için neyin uygun olduğunu belirleme konusunda Hazine’ye takdir yetkisi veriyor.
Hükümetin ilk önerisini inceleyen şirketler, en büyük üretim tesislerini işleten büyük çip üreticilerinin ötesinde bazı işletmeleri de ödüllendirecek daha geniş tanımların yapılmasını istiyor.
Şirketler, Ticaret ve Hazine bakanlıkları nihai düzenlemeleri yayınlamaya hazırlanırken kendi yorumlarını sundular. Bu kurallar, yarı iletken endüstrisine federal müdahalenin nihai erişimini belirleyecek ve endüstrinin nerede ve nasıl büyüyeceğine etki edecek.
Ticaret Bakanlığı, hibe alan şirketlerin Çin’deki gelişmiş yarı iletkenlerin üretimini genişletme kabiliyetlerini ciddi şekilde sınırlandırmak isterken, şirketlerin mevcut tesisleri işletmeye devam etmelerine ve öncelikle yerel Çin pazarına hizmet eden tesisleri genişletmelerine izin veriyor.
Kore Yarı İletken Endüstrisi Birliği, Ticaret Bakanlığı’ndan başvuru sürecinde teknik ve gizli şirket bilgilerini talep etmekten kaçınmasını ve yabancı şirketlerin ticari sırlarını ABD hükümetiyle paylaşma konusundaki isteksizliğini yansıtan gizlilik anlaşmaları uygulamasını istedi.
Ticaret Bakanlığı revizyon hazırlığında
Arizona’daki iki çip fabrikasına 40 milyar dolar yatırım yapan dünyanın en büyük gelişmiş çip üreticisi Taiwan Semiconductor Manufacturing (TSMC) de Çin’deki mevcut tesislerin genişletilmesine ilişkin sınırlamaların hafifletilmesi ve ortak araştırma ve teknoloji lisanslamasına ilişkin kısıtlamalar da dahil olmak üzere Ticaret Bakanlığı’nın çeşitli önerilerinde revizyon yapılmasını istedi.
Bir Ticaret Bakanlığı yetkilisi, “Bakanlık kamuoyundan gelen yorumları inceliyor, paydaşların katkılarını takdir ediyor ve kuralı bu yıl içinde nihai hale getirmeyi planlıyor,” dedi.
Bunun yanı sıra, yarı iletken şirketleri Hazine Bakanlığı’nı çip girişiminin vergi indirimi tarafı için önerilen uygunluk tanımlarını gevşetmeye çağırıyor.
Bu indirim, şirketlerin yarı iletken üretim tesislerine veya yarı iletken üretim ekipmanı üreten fabrikalara yaptıkları yatırımların %25’ini sübvanse ediyor. Şirketler, yasanın bu terimleri tam olarak tanımlamadığını ve hükümetin önerdiği tanımların çok dar olduğunu iddia ediyor.
Şirketler, daha fazla tedarikçi ve yarı iletken malzeme üreticisinin hak kazanmasına olanak tanıyacak daha geniş kurallar getirilmesini savunuyorlar.
