Dünyanın önde gelen yarı iletken üreticilerinden ABD’li GlobalFoundries, Berlin’in Tayvanlı rakibi TSMC’ye Doğu Almanya’nın Dresden şehrinde planlanan bir fabrika için teklif etmeye hazırlandığı sübvansiyonları eleştirdi.
GlobalFoundries’in CEO’su Thomas Caulfield, Financial Times’a (FT) şirketin “eşit şartlar altında” rekabeti memnuniyetle karşıladığını ancak Taiwan Semiconductor Manufacturing Company’ye yapılan bu fonların rekabeti bozacağı konusunda uyardı.
Caulfield, “Bir sübvansiyon, baskın bir oyuncuya orantısız bir şekilde fayda sağlıyorsa, tek bir tedarikçiye bağımlılık, pazarın kapanması ve sonuç olarak tedarik zincirlerinin daha az dirençli olması gibi gerçek bir risk vardır” dedi.
Dünyanın en büyük sözleşmeli çip üreticisi TSMC, Caulfield’ın sözleri hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
Alman hükümetinin bir sözcüsü, tüm devlet yardımlarının “AB ortak pazarındaki rekabeti bozmamasını” sağlamak için gözden geçiren Avrupa Komisyonu’nun onayına tabi olduğunu söyledi.
Almanya, son aylarda yarı iletken endüstrisine büyük yatırımlar çekti. ABD’li Intel geçen ay doğudaki Magdeburg kentindeki iki yeni fabrika için 17 milyar Euro’luk orijinal fiyat etiketinden toplam 30 milyar Euro harcayacağını duyurdu.
TSMC’nin, planlarının ayrıntılarını açıklamasa da, şirketin önümüzdeki haftalarda doğu Almanya’da büyük bir yatırım planlarını açıklayacak bir sonraki küresel oyuncu olmasının beklendiği kaydedildi.
Sektör uzmanları, TSMC’nin sektör için 43 milyar Euro’dan fazla kamu ve özel yatırımı harekete geçirmeyi amaçlayan Avrupa Çip Yasası kapsamında mali destek alacağını söylüyor. Şirket, Dresden ile ilgili planları hakkında yorum yapmaktan kaçındı.
Ancak TSMC’nin gelişi, başta GlobalFoundries olmak üzere Almanya’da hâlihazırda mevcut olan rakipler arasında endişelere yol açtı. GlobalFoundries, aynı pazar segmentinde faaliyet göstermekte ve Alman otomotiv endüstrisinde yaygın olarak kullanılan çipler üretmektedir.
Caulfield, “herhangi bir hükümet yatırımının sağlıklı rekabeti teşvik etmesini ve istemeden onu bozmamasını” sağlamanın “çok önemli” olduğunu söyledi.
Alman hükümet sözcüsü, GlobalFoundries’in Önemli Avrupa Ortak Çıkar Projeleri adlı bir planın himayesi altında devlet sübvansiyonları aldığını kaydetti.
GlobalFoundries, bu hibelerinin ilk turu kapsamında yaklaşık 400 milyon € aldı ve daha fazla finansman konusunda bir güncelleme bekliyor.
Dresden’in bağlı olduğu Saksonya eyaletinin ekonomi bakanı Martin Dulig ise, GlobalFoundries’in TSMC için sübvansiyonlara yönelik eleştirilerini reddetti. “AB, çip üretimindeki payını yüzde 8’den yüzde 20’ye çıkarmak isterse, o zaman tüm sağlayıcıların gelişmesi için yeterli alan olacaktır” dedi.
GlobalFoundries ve STMicroelectronics ise bu ay, önemli devlet desteği alacak multi milyar avroluk bir proje olan Fransa’da bir çip fabrikası kurmak için bir araya gelme planlarını açıkladı. Bu ve Intel yatırımı, AB’nin bloğun küresel yarı iletken pazarındaki payını bugünkü yüzde 10’dan 2030’a kadar yüzde 20’ye yani, ikiye katlama planları dahilinde değerlendiriliyor.
Ancak FT’ye göre bazı ekonomistler, Şansölye Olaf Scholz hükümetinin teknoloji şirketlerini Almanya’ya çekme çabalarında sunduğu sübvansiyonların vergi mükelleflerinin parasını boşa harcadığını söyleyerek endişelerini dile getirdi.
