Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ petrol üretimini azaltma kararı aldı. ABD, kararı “OPEC+’ın Rusya ile aynı safta olduğu açık” diye yorumladı.
Suudi Arabistan ve Rusya’nın da içinde olduğu OPEC+ grubunun Kasımdan itibaren günlük petrol üretimini 2 milyon varil azaltma kararı alması ABD’yi tedirgin etti.
Rusya’nın Ukrayna müdahalesi sonrası artan petrol fiyatları nedeniyle üretimin artırılması çağrısı yapan Washington, kararla ilgili olarak “sağduyusuz bu gelişmeden üzüntü duyduklarını” açıkladı.
Kararı değerlendiren Beyaz Saray Sözcüsü Jean-Pierre, “Bugünkü duyurunun ardından OPEC+’ın Rusya ile aynı safta olduğu açık” dedi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Ulusal Ekonomi Konseyi Direktörü Brian Deese’nin ortak açıklamasında ise, “ABD Başkanı Biden, küresel ekonomi Rusya Devlet Başkanı Putin’in Ukrayna işgalinin olumsuz etkileriyle mücadele ederken, OPEC+ grubunun üretimi azaltmaya yönelik basiretsiz kararından dolayı hayal kırıklığına uğramıştır” denildi.
ABD Başkanı Joe Biden yaptığı açıklamada, farklı alternatif arayışında olduklarını söyledi. Diğer yandan ABD Kongresindeki Demokratlar, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) ABD askeri varlığının çekilmesi için yasa tasarısı sundu.
Sunulan tasarıda, halihazırda Suudi Arabistan ve BAE’de 5 bine yakın Amerikan askerinin olduğuna işaret edilerek, tasarının yasalaşarak yürürlüğe girmesinin ardından 90 gün içinde bu askerlerin geri çekilmesi, Patriot ve THAAD gibi bölgede konuşlu hava savunma sistemlerinin de kaldırılması gerektiği belirtildi.
3 Demokrat vekil tarafından sunulan tasarıda, “Bu ülkeler aktif bir şekilde bizim aleyhimize çalışırken, burada askeri varlığımızı sürdürmemiz için bir neden göremiyoruz” ifadesine yer verildi.
Financial Times’a konuşan ABD Hazine Bakanı Janet Yellen da, OPEC+’ın petrol üretimini kısma hamlesinin küresel ekonomi, özellikle de halihazırda yüksek enerji fiyatlarıyla mücadele eden yükselen piyasalar için “yararsız ve akılsız” bir hamle olduğu yorumunu yaptı.
OPEC üyeleri kararı savundu
Viyana’da toplanan OPEC üyeleri, küresel ekonominin resesyona girme endişesi bulunan bir ortamda petrole olan talepteki belirsizliğe karşı atılan bir adım olduğunu söyleyerek kararı savundu.
Suudi Arabistan, Batı’da artan faiz oranlarına ve daha zayıf bir küresel ekonomiye yanıt vermek için günlük 2 milyon varil (bpd) üretim kesintisinin – küresel arzın % 2’sine eşit – gerekli olduğunu söyledi ve bunun piyasaya olumlu yansıyacağını belirtti.
Birleşik Arap Emirlikleri Enerji Bakanı Süheyl Al Mazrouei de, bunun siyasi değil, “teknik bir karar” olduğunu vurguladı.
OPEC+ kararının, ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) Rus petrolüne tavan fiyat uygulaması getirmeye çalıştığı dönemde gelmesi ise dikkat çekti.
Suudi Arabistan ile ilişkiler geriliyor
Yükselen enflasyon nedeniyle ara seçimler öncesinde düşük onay notlarıyla karşı karşıya kalan Biden, Suudi Arabistan’ı fiyatları düşürmeye çağırmıştı. Washington’ın düşük petrol fiyatları istemesinin bir sebebinin de Moskova’yı petrol gelirinden mahkum bırakmak olduğu söyleniyor.
ABD Başkanı Biden bu yıl Temmuz ayında Riyad’a gitmişti, ancak beklentilerinin aksine enerji konusunda herhangi bir sağlam işbirliği taahhüdü alamamıştı. Suudi Arabistan’ın, ABD ve Batı’nın baskılarına rağmen Rusya’nın Ukrayna müdahalesini kınamaması ilişkileri daha da gerginleştirdi.
Uzmanlar, Biden yönetimi ile başta Körfez ülkeleri olmak üzere OPEC+ arasındaki gerilimin daha da artacağı görüşünü paylaşıyor.
Novak da Viyana’daydı
Geçen hafta ABD’nin özel yaptırım listesine alınan Rusya Başbakan Yardımcısı Alexander Novak da toplantılara katılmak için Viyana’daydı. Novak, AB yaptırımlarına tabi değil. O ve diğer OPEC+ üyeleri, OPEC ile işbirliği anlaşmasını bir yıl daha 2023’ün sonuna kadar uzatma konusunda anlaştılar.
“Biden, Rusya’ya kapıyı açtı”
Fiyat Vadeli İşlemler Grubu üst düzey hesap yöneticisi Phil Flynn, Biden yönetiminin enerji politikasını ‘korkunç’ olarak tanımlayarak eleştirdi.
Bu kararın, petrol fiyatlarının varil başına 100 dolara geri döneceği anlamına geldiğine işaret eden Flynn, daha da önemlisi bu durumu “Biden’ın enerji bağımsızlığı savaşını kaybettiği gün” olarak nitelendirdi.
Biden’ın OPEC ve Rusya’nın küresel petrol piyasasının kontrolünü yeniden kazanması için kapıyı açtığını vurgulayan Flynn, bu durumun dünyayı ve küresel ekonomileri değiştireceğini söyledi.
OPEC ülkeleri
OPEC üyesi ülkeler şöyle: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Venezuela, İran, Irak, Libya, Kuveyt, Cezayir, Angola, Kongo, Ekvator Ginesi, Gabon, Nijerya.
2016’da OPEC’in diğer 10 petrol üreticisiyle güçlerini birleştirmesiyle kurulan OPEC+’daki 10 ülke ise şunlar: Azerbaycan, Bahreyn, Brunei, Kazakistan, Malezya, Meksika, Umman, Rusya, Güney Sudan ve Sudan.
Tüm bu ülkeler dünyadaki toplam ham petrolün üretiminin yaklaşık yüzde 40’ını üretiyor.
