Almanya’nın doğusunda bulunan Saksonya ve Thüringen eyaletlerinde yapılan seçimler, Almanya için Alternatif (AfD), Hıristiyan Demokrat Birlik (CDU) ve Sahra Wagenknecht İttifakı (BSW) için başarıyla sonuçlanmış görünüyor.
Der Spiegel’de yer alan analize göre eyalet seçimlerinde BSW neredeyse tüm partilerden ve daha önce oy vermemişlerden oy kopardı. AfD ise en fazla seçmeni CDU’dan çekerken genç seçmenler üzerindeki etkisini de artırdı.
Infratest dimap tarafından Saksonya’da yapılan ve Der Spiegel’in aktardığı net seçmen göçüne ilişkin ilk analiz, yeni AfD ve BSW seçmenlerinin nereden geldiğini gösteriyor.
Partilerin performansı, trafik lambası koalisyonuna mensup partilerin önemli bir performans gösterdiği 2019’daki bir önceki eyalet parlamentosu seçimleriyle karşılaştırıldı.
AfD CDU’dan, BSW ise Sol Parti’den oy kopardı
Seçmen tabanının “göçüne” bakıldığında, 2019’a kıyasla Saksonya’da AfD’nin 44.000 eski CDU seçmenini bu kez kendilerine oy vermeye ikna ettiği görülüyor.
Sol Parti’den (Die Linke) 8.000 oy ve daha önce seçmen olmayanlardan 89.000 oy da AfD’ye eklendi. 5.000 SPD seçmeni ve 4.000 Yeşiller de AfD’ye geçti ama ilginç bir şekilde AfD, Saksonya’daki yeni bir siyasi oyuncuya da oy kaybetti: Yaklaşık 23.000 AfD seçmeni BSW lehine oy kullandı.
CDU Saksonya’da AfD’nin yanı sıra BSW’ye de oy kaybetti: 43.000 CDU’lu seçmen BSW’ye oy verdi. Buna rağmen CDU, yeni seçmenlerden 78.000, Yeşiller’den 31.000, Linke’den 19.000, SPD’den ise 18.000 oy kazandı.
Eyalet seçimlerine ilk kez katılan BSW ise AfD ve CDU’nun yanı sıra tüm partilerden oy aldı ama esas seçmen Sol Parti’den aktı: Yaklaşık 73.000 oy.
SPD’li 16.000 kişi ve Yeşiller’den 10.000 kişi 2019 seçimlerinin aksine bu partilere oy vermeyerek BSW’yi seçti.
Parti ayrıca 45.000 oy kullanmayan seçmeni de harekete geçirmeyi başardı.
AfD gençler, CDU yaşlılar arasında etkili
Yaş gruplarına göre son sonuçlar son eyalet seçimleriyle karşılaştırıldığında, AfD’nin özellikle çok sayıda genç seçmeni kazanabildiği açıkça görülüyor.
AfD’ye oy veren 18-24 yaş arası kişilerin oranı 2019’a kıyasla yüzde 14 artmış durumda. Bu da AfD’yi bu yaş grubunda açık ara en güçlü parti haline getiriyor: Yüzde 31.
İkinci sırada ise yüzde 17 ile CDU yer alıyor. Genç seçmenlerin sadece yüzde 8’i Yeşiller’e oy verdi. Sol Parti yüzde 13, BSW ise yüzde 10.
Fakat özellikle Saksonya’da, sadece gençlerin AfD’ye oy verdiğini söylemek durumu açıklamaya yetmiyor: 60 ila 69 yaş grubundaki seçmenlerin yaklaşık yüzde 34’ü de AfD’ye oy veriyor. Bu oran, yüzde 38’inin oy verdiği CDU’nun hemen arkasındadır.
CDU sadece 70 yaş üstü grupta AfD’yi gerçekten geçebiliyor. Saksonya’daki 70 yaş üstü seçmenlerin yüzde 45’i CDU’ya oy verdi. Buna karşılık AfD’ye oy verenlerin oranı yüzde 24.
Dolayısıyla özellikle Saksonya’daki yaşlıların CDU’ya oy verdiğini söylemek mümkün.
BSW’nin en iyi performans gösterdiği yaş aralığı ise 35 ve üzeri. 35-44 ve 45-59 arasında yüzde 11 oy alan yeni parti, 60-69 yaş aralığında yüzde 13, 69 yaş üstünde ise yüzde 15 oy alıyor.
AfD, kadın seçmenler arasındaki etkisini de artırmış görünüyor. Hâlâ esas olarak erkeklerden oy alsa da, bir önceki seçimlere göre kadınların oy oranındaki artış daha belirgin. BSW ise kadınlar arasında erkeklerden daha popüler.
AfD, düşük ve orta eğitimliler arasındaki popülaritesini yükseltti
Eğitim durumuna göre seçmen dağılımına bakıldığında ise, eğitim düzeyi düşük olanların yüzde 45’inin AfD’yi, yüzde 28’inin CDU’yu, yüzde 10’unun ise BSW’yi seçtiği görülüyor.
Eğitim düzeyi orta olanların yüzde 39’u AfD’yi, yüzde 30’u CDU’yu, yüzde 13’ü ise BSW’yi tercih etti.
Yüksek öğrenim söz konusu olduğunda ise yüzde 34 ile CDU birinci, yüzde 19 ile AfD ikinci, yüzde 11 ile SPD dördüncü ve yüzde 10 ile Yeşiller ve BSW beşinci sırada yer aldı.
Bu başlıkta en dikkat çekici veri, AfD’nin düşük eğitimliler arasında oy oranını 2019’a göre 13 puan artırmış olması. AfD orta eğitimliler arasındaki oylarını 4 puan, yüksek eğitimliler arasındaki oylarını ise 1 puan artırdı.
BSW hariç, diğer bütün ana akım partiler düşük ve orta eğitimliler arasındaki oy oranlarını düşürmüş görünüyor.
Meslekler: İşçiler ve serbest meslek erbabı AfD dedi
Seçmenler meslek gruplarına göre ayrıldığında, kendisini işçi olarak tanımlayan seçmenlerin yüzde 45’inin AfD’ye oy verdiği görülüyor. Bir önce seçimlerde bu oran yüzde 41’di.
CDU yüzde 23 ile AfD’yi takip ederken, BSW yüzde 11 ile işçilerin üçüncü tercihi olarak öne çıktı.
AfD seçmenleri söz konusu olduğunda bir başka dikkat çekici veri, “serbest meslek/kendi hesabına çalışan” (Selbständig) kategorisinde de partinin oylarını dramatik bir şekilde yükseltmiş olması: yüzde 29’dan yüzde 35’e. Serbest meslek erbabının yüzde 25’i CDU’ya oy verirken, BSW bu kategoride yüzde 8’de kaldı.
Emekliler arasında ise CDU yüzde 45 ile birinci, AfD yüzde 28 ile ikinci, BSW ise yüzde 13 ile üçüncü.
Devlet memurları arasında ise CDU ile AfD kafa kafaya: Sırasıyla yüzde 29 ve yüzde 28. BSW bu kategoride yüzde 12 civarında görünüyor.
