Çevirmenin notu: Aşağıda çevirisini verdiğimiz makale, 2000’lerin başındaki yeni muhafazakâr (neo-con) Bush yönetimine karşı “paleo-muhafazakârlık” olarak bilinen akımı savunan (öyle ki, dergi 2006 seçimlerinde Bush’a karşı Demokratlara oy verilmesi çağrısında bulunmuştu) The American Conservative (TAC) dergisinde yayınlandı. Yazar David Goldman, TAC’nin Avrupa’daki “milli-muhafazakâr” akımların muhabiri gibi davranmaktadır. Makale esas olarak AfD’nin performansına ve Almanya’nın geleceğine odaklansa da, bir bütün olarak Avrupa’daki “milli-muhafazakâr” akımın iktidar olanaklarını da araştırmakta. Esas olarak Ukrayna savaşının AP seçimlerindeki seçmen davranışını etkilediğini düşünen Goldman, “müesses nizam” karşıtı AfD ve BSW’nin eylül ayındaki eyalet seçimlerinde de iktidara gelebilecek gücü elde edebileceğine inanıyor. Goldman’ın, AfD hakkında Elon Musk’ın attığı bir tweeti hatırlatması da ayrıca manidar. Son olarak metindeki köşeli parantezler çevirmene aittir.
Avrupa, Ukrayna savaşına karşı oy verdi
David P. Goldman
The American Conservative
12 Haziran 2024
Seçmenlerin 9 Haziran Avrupa Parlamentosu seçimlerinde Müesses Nizam partilerine çarpıcı bir yanıt vermesinden hemen önce, Alternative für Deutschland’ın (Almanya için Alternatif) iç anketörleri, Ukrayna savaşının Alman seçmenler için en önemli endişe kaynağı olduğunu bildirdi. AfD’nin iç belgesine göre, ankete katılanların yüzde 26’sı “barışı güvence altına almanın” bir numaralı kaygıları olduğunu söylerken, bunu yüzde 23 ile sosyal güvenlik ve yüzde 17 ile göç takip ediyor.
Almanya’nın barış partileri AfD ve solcu Sahra Wagenknecht İttifakı oyların sırasıyla yüzde 16 ve yüzde 6’sını alırken, iktidardaki Sosyal Demokratlar sadece yüzde 14 oy alabildi. 2019 seçimlerinde yüzde 20,5 oy alan Yeşiller ise –şimdi Ukrayna Savaşı’nın en ateşli destekçisi– yüzde 12’ye geriledi.
Ukrayna’ya asker gönderme konusunda en istekli Avrupalı lider olan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise sürpriz bir şekilde küçük düştü. Macron’un partisi yüzde 15’in altında oy alırken, sağcı Ulusal Birlik yüzde 31 oy aldı. Barış partilerinin en büyük kazananlar olduğu Almanya’nın aksine, Fransız sağı Ukrayna Savaşı konusundaki tutumunu değiştirdi. Fakat Avrupa’nın Batı askerlerini göndermeye en istekli liderinin reddedilmesi, savaş karşıtı duyguların bir göstergesi.
Pazar günkü oylama bir protestoydu ama henüz bir devrim değildi. Batı Avrupa’nın milli-muhafazakâr partileri tek meseleden, göçmen karşıtı kalıptan çıktılar, fakat henüz kendi ülkelerini yönetmeye hazır değiller. Doğu Avrupa’da Macaristan, Slovakya ve Sırbistan, muhtemelen Ekim 2025 seçimlerinden sonra Çek Cumhuriyeti’nin de katılacağı savaş karşıtı bir blok oluşturuyor.
Yine de pazar günü Avrupa’yı sarsan siyasi depremin bu yıl bitmeden geniş kapsamlı sonuçları olabilir.
Avrupa’nın milli muhafazakârları için bir sonraki dönüm noktası eylül ayında Almanya’nın üç eyaletinde (Saksonya, Brandenburg ve Thüringen) yapılacak ve AfD’nin açık ara önde olduğu eyalet seçimleri olacak. Almanya’nın Müesses Nizam partileri AfD ile hiçbir koşulda koalisyon kurmayacaklarını açıklasalar da AfD’nin üç eyalette alacağı olası bir çoğunluk bu ablukayı kırabilir.
Ana akım yorumcular Avrupa’daki milli muhafazakâr yükselişi göçe karşı bir tepki olarak değerlendiriyor ama veriler bunun aksini gösteriyor: Pazar günkü seçim depremi, seçmenlerin Ukrayna savaşının bir Avrupa çatışmasına dönüşmesi tehlikesine ilişkin endişelerine bir yanıttı.
Avrupa Parlamentosu’nun yetkileri sınırlı ve Müesses Nizam siyasetçisi Alman Ursula van der Leyen popülist yükselişe rağmen çoğunluğu elinde tutacak. Avrupa Parlamentosu’ndan daha da önemlisi, Avrupa’nın en büyük iki ülkesi Almanya ve Fransa’nın ulusal politikalarındaki tektonik değişim.
Almanların sadece yüzde 30’u iktidar koalisyonunu oluşturan Sosyal Demokratlar, Yeşiller ya da Hür Demokratlara oy verdi. En kötü performansı gösteren parti ise yüzde 12 oy oranıyla Yeşiller oldu. 2019 Avrupa Parlamentosu seçimlerinde bu oran yaklaşık yüzde 20’ydi. Bir zamanlar Almanya’nın en büyük partisi olan Sosyal Demokratlar ise sadece yüzde 14 oy alabildi. SPD’nin eski solcu lideri Oskar LaFontaine’in eşi Sara Wagenknecht tarafından kurulan yeni parti yüzde 6 oy aldı. Küçük Hür Demokrat Parti ise sadece yüzde 5 ile parlamentoda temsil edilme eşiğinde kaldı.
Bu rakamlar Almanya’da Ekim 2025’te yapılacak bir sonraki ulusal seçime kadar devam ederse, Müesses Nizam partilerinin parlamentoda çoğunluğu elde edebilecekleri bir siyasi aritmetik yok. Eski Blackrock yöneticisi Friedrich Merz’in liderliğindeki Hıristiyan Demokratlar, Ukrayna’ya “eğitmen” göndermeyi ya da Almanya’nın Taurus seyir füzesinin Rusya içindeki hedefleri vurmasına izin vermeyi reddeden iktidardaki Sosyal Demokratlara göre Ukrayna konusunda daha şahin bir tutum sergiliyor. Fakat Yeşiller ile kurulacak bir CDU/CSU koalisyonu parlamentonun yalnızca yüzde 42’sine sahip olacaktır. Hür Demokratlar yüzde 5’i geçemeyebilir ve Federal Meclis’ten düşebilir. Yıpranmış ana akım partilerin salt çoğunlukla bir hükümet kurması teorik olarak mümkün olsa da ülke her açıdan yönetilemez hale gelecektir.
İşte bu nedenle Eylül ayındaki bölgesel seçimler Alman siyasetinde bir dönüm noktası olabilir. Doğu Almanya’nın en büyük eyaleti Saksonya’da AfD yüzde 31,8 oy oranıyla Avrupa Parlamentosu seçimlerinde birinci olurken, Hıristiyan Demokratlar yüzde 21,8 ile ikinci sırada yer aldı. Thüringen’de AfD yüzde 30, Sahra Wagenknecht İttifakı yüzde 16 oy alırken, Hıristiyan Demokratlar yüzde 20, SPD ise yüzde 7 oy aldı. Brandenburg’da da AfD yüzde 25 oy oranıyla önde gidiyor. AfD ve Wagenknecht’in partisinin bu üç eyaletten birini ya da birkaçını yönetmeye yetecek oy oranına sahip olması oldukça olası. Büyük partilerden birinin blokajı kırması ve AfD ile bir hükümet koalisyonu kurması daha muhtemel.
AfD’nin pazar günü yapılan seçimlerde elde ettiği başarı, Almanya’nın ana akım basını ve güvenlik kurumları tarafından aylarca karalandıktan sonra daha da dikkat çekici hale geldi. FBI’ın ülkedeki muadili olan Federal Anayasa Koruma Teşkilatı, bu yılın başlarında AfD’yi “aşırı sağcı örgüt” olarak etiketledi. AfD bu devlet kurumuna dava açmış ancak 13 Mayıs’taki mahkeme kararıyla davayı kaybetmişti. AfD’nin Avrupa Parlamentosu adayı Maximilian Krah (geçtiğimiz ekim ayında bu yayında kendisiyle yapılan röportaj), Donald Trump dışındaki tüm siyasi figürlerden daha fazla eleştiri aldı. 23 Nisan’da Krah’ın parlamento ofisinde çalışan bir kişi Çin için casusluk yaptığı iddiasıyla tutuklandı; daha sonra Bild-Zeitung, Çin kökenli Alman vatandaşlığına geçmiş olan söz konusu casusun uzun süredir Alman güvenlik servislerinin muhbiri olduğunu ortaya çıkardı.
Almanya’nın en önemli haber dergisi Der Spiegel, 26 Nisan’da AfD ile ilgili kapak haberine “Vatana İhanet” başlığını atarak, Moskova ve Pekin’den –kanıt olmaksızın– ödemeler yapıldığını iddia etti. Spiegel, “AfD kendisini vatansever olarak sunuyor,” diyordu, “fakat Rusya’dan ve Çinli olduğu iddia edilen bir casustan aldıkları olası ödemeler onları vatan haini olarak ifşa ediyor.”
AfD’nin yıpratılması, seçimden bir ay önce Alman medyasının birbirini tekrarlayan görüşleri aracılığıyla güçlendirilen Trump’ın Russiagate’inin tanıdık senaryosunu takip etti. Yine de AfD pazar günkü seçimlerde liderliğinin beklediğinden daha iyi bir sonuç elde etti. En önemlisi, AfD’ye Hıristiyan Demokratlar kadar çok sayıda genç Alman oy verdi. Sandık çıkış anketlerine göre gençlerin oylarının yüzde 30’u, genç Almanlar arasındaki derin hoşnutsuzluğu yansıtıyor. Ukrayna için savaşa girmek istemiyorlar. Günlük yaşamlarında saldırgan göçmen çeteleriyle karşı karşıyalar. Ve hükümetlerinin dört kişilik bir aileye verdiği aylık 3.000 avroluk Bürgergeld ya da sosyal yardım ödemesinden şikayetçiler; bu miktar, tipik bir üniversite mezununun vergilerden sonra eve götürdüğünden daha fazla. Bürgergeld alanların dörtte üçü yabancılardan oluşuyor.
Elon Musk 9 Haziran’da, “AfD hakkında neden bu kadar olumsuz bir tepki var?” diye tweet attı. “Sürekli ‘aşırı sağ’ diyorlar ama AfD’nin politikaları hakkında okuduklarım bana aşırı gelmiyor. Belki de ben bir şeyleri gözden kaçırıyorum.” AfD’nin suçu aşırı sağcılık değil, Atlantikçi bir gündem yerine Alman egemenliğini desteklemesi.
Macaristan Başbakanı Viktor Orbán, Ağustos 2023’te Tucker Carlson ile yaptığı bir söyleşide, Almanya’nın Kuzey Akım doğalgaz boru hattının bombalanması konusunda ABD’ye karşı çıkmamasının “aslında egemenlik eksikliğinin bir kanıtı” olduğunu gözlemlemiştii. Macar başbakanı isabetli konuşuyordu: Amerikan derin devleti Almanya’nın güvenlik servisleri, medyası, düşünce kuruluşları ve kamusal yaşamın diğer kurumları üzerinde aşırı bir etkiye sahiptir. Amerika Birleşik Devletleri’nin ülkede Soğuk Savaş’ın zirvesindeki 200.000 askerden sadece 38.000 askeri var, fakat sanal işgal devam ediyor.
AfD’nin politikaları Batı yanlısı ya da karşıtı kategorilerine sokulamaz. Liderleri Ukrayna savaşının yararsızlığı konusunda Macaristan lideri Orbán ile hemfikir. Orbán gibi AfD de Gazze çatışması boyunca İsrail’e güçlü destek verdi. AfD, Çin ile ticaret ve yatırıma açık – ama nisan ortasında bir düzine Alman CEO’yu Pekin’e götüren Sosyal Demokrat Şansölye Olaf Scholz da öyle.
AfD liderlerinin çoğu, ülkenin yeniden birleşmesine başkanlık eden ve pek de önemsenmeyen Şansölye Helmut Kohl’ün partisiyle özdeşleşen eski Hıristiyan Demokratlardan oluşuyor. Angela Merkel’in 16 yıllık iktidarında CDU sola kaymış, 2016’daki “Yapabiliriz” [siyaseti] kitlesel göçü desteklemiş ve Yeşilleri yatıştırmak için Almanya’nın nükleer enerji endüstrisini kapatmıştı.
AfD, Hıristiyan Demokratların olması gereken parti olmak istiyor. Partinin bazı üst düzey liderleri henüz hükümet edebilecek liderlik derinliğine sahip olmadıklarını kabul ediyor. Bir AfD lideri bana, “Bu bir maraton, koşu değil,” dedi. Fakat Eylül ayında oylama yapılacak üç eyaletteki muhtemel seçim zaferleri, AfD’ye eyalet düzeyinde güç sahibi olmak için ilk şansını verecek. AfD liderleri bunun partiyi ulusal düzeyde yönetime hazırlayacağını umuyor.
