ABD’nin yayınladığı istatistiklere göre, bu yılın ilk beş ayında ABD’nin Çin’den ithalatı bir yıl öncesinin aynı dönemine göre yüzde 24 azaldı. HP, Stanley Black & Decker ve Lego gibi şirketler, ya rakip güçler arasında sıkışıp kalma riskinden kaçınmak için ya da müşterilere daha yakın mal üretmeye yönelik uzun vadeli bir stratejinin parçası olarak tedarik zincirlerini Amerikalı tüketiciler için yeniden konumlandıranlar arasında yer alıyor.
Washington Post’un yayınladığı Oxford verilerine göre, Amerikalıların ithalata harcadığı her 6 doların yaklaşık 1’ini Çin ürünleri oluştururken, bu oran pandemi öncesinde 4’te 1’e kadar yükselmişti. Verilere göre Japonya da artık Çin’den daha az alım yapıyor fakat Almanya ve Fransa gibi Avrupa ülkelerinin ithalatı büyük ölçüde sabit duruyor.
Bu arada yabancı yatırımcılar da Çin’de daha az sayıda yeni fabrika inşa ediyor ve bu da diğer Asya ülkelerinin ABD ithalatındaki paylarını Çin’in aleyhine artırmaya devam edeceğini gösteriyor. Oxford verilerine göre, Çin’de yeni veya sıfırdan kurulan tesislere yapılan yıllık harcama 2010’da yaklaşık 100 milyar dolar iken 2019’da 50 milyar dolara düştü ve geçen yıl sadece 18 milyar dolar oldu.
Öte yandan bazı Çinli şirketler ABD gümrük vergilerinden kaçınmak için Çin dışına taşınırken, diğerleri de ürünlerini Çin kökenlerini gizleyen mütevazı bir miktar nihai işlem için üçüncü ülkelere gönderiyor. Sonuç olarak, bir zamanlar Çinli şirketler tarafından Çin’deki fabrikalarda üretilen bazı ürünler artık Meksika veya Vietnam’daki Çin fabrikalarından ABD’ye geliyor.
Bu yıl ABD’nin Çin’den ithalatında yaşanan 54 milyar dolarlık düşüşün ne kadarının bu uygulama ile Çin açısından dengelendiğini bilmek zor.
Öte yandan ABD’nin Meksika’ya genel olarak Asya’yı ikame etmek için kullandığı da görülüyor. ABD’nin Meksika’dan yaptığı ithalat geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaklaşık 10 milyar dolar artarken, Vietnam’dan yaptığı ithalat yaklaşık 9 milyar dolar azaldı. ABD ayrıca Tayvan, Tayland, Endonezya, Malezya ve Kamboçya’dan da artık daha az alım yapıyor.
Washington Post, bu yıl yaşanan düşüşten önce bile iki ülke arasındaki ticaretin, reel ya da enflasyona göre düzeltilmiş olarak daraldığına dikkat çekiyor. Cato Enstitüsü’nde araştırma görevlisi Alfredo Carrillo Obregon’un hesaplamalarına göre, yükselen fiyatlar hesaba katıldığında, geçen yılki 690 milyar dolarlık iki yönlü ticaret, 2018’deki ticaret savaşı öncesi zirveden yüzde 7 daha düşüktü. ABD’nin geçen yıl Çin’den yaptığı ithalatın enflasyona göre düzeltilmiş değeri beş yıl öncesine göre yüzde 12 daha az.
Elektronik endüstrisi yeni üretim bölgelerine yönelişte başı çekiyor. S&P Global Market Intelligence’a göre Çin’in ABD’nin kişisel bilgisayar ithalatındaki payı 2016’da yüzde 61 iken geçen yıl yüzde 45’e düştü. Aynı dönemde Çinli tedarikçilerin ABD’nin yazıcı ithalatındaki payı da yüzde 48’den yüzde 23’e düştü.
