Suriye Cumhurbaşkanı Başkanı Beşar Esad, ülkesini temsilen 12 yıl sonra Arap Birliği zirvesine katılıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) itirazlarına rağmen Suriye’nin birliğe geri dönüşünü onaylayan Arap devletlerinin önünde çözüm arayan çok sayıda kriz başlığı bulunuyor.
Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, Arap Birliği Konseyi’nin 32. Oturumunun açılışına katılmak üzere Perşembe günü Suudi Arabistan’ın Cidde kentine gidiyor. Esad 10 Mayıs’ta Suudi Arabistan Kralı Selam bin Abdulaziz Al Suud’un davet mektubunu almıştı.
2022 yılında Suudi Arabistan ve Suriye arasında istihbarat örgütleri düzeyinde yürütülen normalleşme görüşmeleri 2023 ilk baharında diplomatik düzeye taşındı. Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Miktad’ın Nisan ayında Suudi Arabistan’a yaptığı ziyaretle normalleşmede önemli bir eşik aşılmıştı. ABD’nin Suudi Arabistan’a ve diğer Arap devletlerine gönderdiği uyarılara rağmen Riyad, Şam’ın normalleşme girişimlerine aktif destek sundu.
Arap Birliği, Suriye krizinin patlak vermesinden sonra 12 Kasım 2011’de Suriye’nin üyeliğini askıya almıştı.
Geldiğimiz aşamada Arap Birliği toplantısına Suriye lideri Beşar Esad’ın katılması hem sembolik bir önem taşıyor hem de Suriye krizinde bir dönemin kapandığına işaret ediyor. Suriye’deki insani kriz, mültecilerin durumu, Suriye’nin yeniden inşası, Suriye’de konuşlu bulunan yabancı orduların konumları ve terör örgütleriyle mücadele gibi bir dizi kriz başlığı müzakere edilmeyi bekliyor.
“Her ülke kendi kararını verecek”
Suriye’nin dönüşünü değerlendiren Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, bu kararın birliğe üye bütün ülkelerin, Suriye ile yeniden ilişki kuracakları anlamına gelmediğini belirtti. Gayt, “Her ülke kendi vizyonu doğrultusunda karar verecektir” diye ekledi.
Arap Birliği Genel Sekreteri, “Suriye’nin Arap Birliğine dönüş adımı, Arapların Suriye’deki krize çözüm getirme sürecini kolaylaştırma çabasıdır” ifadelerini kullandı.
Arap Birliği ülkelerinin Suriye ile ilişkisi konusunda da Ebu Gayt, “Suriye’nin Arap Birliğine dönüşü, tüm Arap ülkelerinin Suriye ile ilişkilerini yeniden başlatacağı anlamına gelmiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Suud bakan: Dünyamız bizi yol ayrımına getirdi
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan Arap Birliği dışişleri bakanları toplantısının oturum aralarında yaptığı konuşmada, “Bugün dünyamız, bizi bir yol ayrımına getiren birçok zorluktan geçiyor. Bölgemizin güvenli ve istikrarlı hale gelmesi ve zorluklara uygun çözümler bulmak için birlikte durmamız ve ortak Arap eylemini güçlendirmek için daha fazla çaba göstermemiz zorunludur. Arap bölgesi, sürekli olarak koordine olmamızı gerektiren insan potansiyeli ve doğal kaynaklarla doludur” ifadelerini kullandı.
19 Mayıs’ta düzenlenmesi beklenen 32. Arap Birliği Liderler Zirvesi için bakanlar düzeyindeki hazırlık toplantısının oturum aralarında Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan ile Suriyeli mevkidaşı Faysal el-Mikdad bir araya geldi.
Cezayir Dışişleri Bakanı Ahmed Ataf ise, “Cezayir, komşuları Türkiye ve İran ile Arap ilişkilerinde yakınlaşmaya ek olarak, kardeş Suriye’nin yeniden teşkilatımız içindeki yerini almaya başlamasıyla özellikleri belirginleşmeye başlayan bu eğilimin işaretlerini memnuniyetle karşılamaktadır. Kardeş Yemen’deki krize sürdürülebilir bir çözüme ulaşmaya yönelik olumlu göstergeleri de selamlıyor ve destekliyoruz” diye ekledi.
