“Refah için İşbirliği” temasıyla düzenlenen 10. Arap-Çin İş Konferansı, ekonomik ve yatırım ortaklıklarının güçlendirilmesine ilişkin Riyad Deklarasyonu çerçevesinin duyurulmasıyla pazartesi günü Suudi Arabistan’ın başkentinde sona erdi.
Suudi Basın Ajansı’nın (SPA) bildirdiğine göre, deklarasyon Çin ile Arap ülkeleri arasında dokuz ana noktaya odaklanarak devam eden işbirliğinin temelini attı.
Bunlar; ekonomik ortaklıkları güçlendirmek, işbirliği için yeni fırsatları keşfetmek, girişimciliği desteklemek, araştırma ve bilimsel yenilikleri değiş tokuş etmek, beşeri sermayeyi geliştirmek için eğitim programları düzenlemek, pazar istikrarını sağlamak için işbirliğini etkinleştirmek, sosyoekonomik zorlukları ele almak, ekonomik entegrasyonu güçlendirmek ve yenilenebilir enerji kaynaklarını artırmak olarak sıralandı.
Konferansın ilk gününde çeşitli sektörlerde 30’dan fazla anlaşmayı kapsayan 10 milyar dolarlık yatırım anlaşmaları imzalandı.
İmzalanan en dikkate değer anlaşmalardan biri, Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ile HiPhi markası altında elektrikli otomobiller üreten Çinli otonom sürüş teknolojisi geliştiricisi Human Horizons arasındaki 5,6 milyar dolarlık anlaşma oldu.
Anlaşma, otomotiv araştırma üretimi ve dağıtımı için bir ortak girişim kurmayı amaçlıyor.
Konferansın açılış gününde anlaşma imzalayan diğer kuruluşlar arasında Suudi Arabistan Sanayi Bakanlığı SABATCO ve Hong Kong merkezli Android geliştiricisi Hibobi Technology Ltd. de yer aldı.
SPA’nın bildirdiğine göre, Arap-Çin İş Konferansı, Arap ülkeleri ile Çin arasında 2022’de 430 milyar dolara ulaşan ticaretin arttığı bir dönemde geliyor.
Yalnızca Çin ile Suudi Arabistan arasındaki ticaret geçen yıl 106 milyar doları aştı ve bu 2021’e göre yüzde 30’luk bir büyüme oranını temsil ediyor.
Arap-Çin ortaklıklarında ‘dönüm noktası’
SPA’ya göre, Veliaht Prens Muhammed bin Salman’ın evsahipliğinde düzenlenen konferans, bugüne kadarki en büyük konferans ve Arap-Çin ekonomik ortaklıklarında bir “dönüm noktası” oldu.
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin de, açılış konuşmasında Arap ülkeleri ile Çin arasındaki çok taraflı ekonomik işbirliğinin önemine vurgu yaptı.
Prens Faysal, “Refah için işbirliğine yönelik ortak tutkularımız, Arap ülkeleri ve Çin arasındaki ekonomik yatırım ilişkilerinde yer alan ortak bir karşılıklı vizyonu gösteriyor ve gelecek nesiller için daha iyi bir gelecek inşa etmek için birlikte nasıl çalıştığımıza ışık tutuyor” dedi.
Kuşak Yol ve Vizyon 2030’la ilişkili mega projeler
Konferansta Çin’in Kuşak ve Yol Girişimi boyunca yenilenebilir enerji, mega projeler, turizm ve yatırım gibi önemli konuları da ele alındı. Ayrıca Kuşak Yol ve Suudi Arabistan’ın Vizyon 2030 ekonomik kalkınma ve çeşitlendirme planını uyumlulaştırma kapsamında projeler de ele alındı.
Yatırım fırsatlarını desteklemenin yanı sıra, kapanış gününün hedefi olarak, yalnızca finansal getirilere değil, aynı zamanda güçlü, uzun vadeli altyapının nasıl inşa edileceğine ve stratejik işbirliği yoluyla hem Arap ülkeleri hem de Çin için ortak çıkarlara yönelik çözümlere nasıl ulaşılacağına odaklanıldı.
Kapanış gününün gündemi, iki bölgeyi birbirine bağlayan daha dayanıklı tedarik zincirleri oluşturmanın yolları, gelişen dijital ekonomi ve Arap ülkeleri ve Çin’de iş büyümesini kolaylaştırmak için sermaye piyasası finansmanı üzerine odaklandı. Ayrıca, Suudi Arabistan’da yeni ilan edilen ve ülke içine yönelik stratejik FDI için yollar oluşturmayı amaçlayan Ekonomik Şehirler ve Özel Bölgeler Kurumu tarafından düzenlenen özel ekonomik bölgelere ilişkin bir sunum paylaşıldı.
Konferansın ikinci gününün açılış konuşmasını, Brezilya’nın eski başkanı ve BRICS tarafından kurulan çok taraflı kalkınma bankası olan Yeni Kalkınma Bankası’nın şu anki başkanı Dilma Rousseff yaptı.
Gelişmekte olan pazarlarda ve gelişmekte olan ekonomilerde altyapı ve sürdürülebilir kalkınma projeleri için kaynakları seferber etmek üzerine konuşan Rousseff, Arap dünyası ile Çin arasında devam eden ekonomik işbirliğinin faydalarını vurguladı.
Bir sonraki zirve Çin’de
Arap-Çin İş Konferansı, Arap dünyası ile Çin arasındaki ticari ilişkileri geliştirmek için 26 ülkeden kamu ve özel sektör liderlerini, karar vericileri, girişimcileri, yatırımcıları ve üst düzey yetkilileri ağırladı.
Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı (MISA), Arap Devletleri Ligi Genel Sekreterliği, Çin Uluslararası Ticareti Teşvik Konseyi ve Arap Odalar Birliği tarafından düzenlenen konferans ilk kez Suudi Arabistan’da yapıldı.
Arap-Çin İş Konferansı’nın 11.’sinin 2025’te Çin’de yapılması planlanıyor.
Suudi Enerji Bakanı ABD’nin eleştirilerine ‘kulak tıkadı’
Bu arada Konferansın öncesinde ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Suudi Arabistan’a ziyarette bulundu. Biden yönetimi Çin’in Arap ülkeleri ile bağlarını güçlendirmesine yönelik endişelerini dile getirdi.
Pazar günü, ABD’nin Suudi Arabistan’ın Çin ile bağlarına yönelik eleştirisi sorulduğunda, Suudi Enerji Bakanı Prens Abdülaziz bin Salman, “Bunu tamamen görmezden geliyorum” dedi.
Suudi Bakan, “Bugün Çin’in liderliği ele geçirdiği ve liderliği sürdürmeye devam edeceği gerçeğini anladık. Çin ile rekabet etmek zorunda değiliz, Çin ile işbirliği yapmak zorundayız. Suudi Arabistan, sıfır toplamlı oyun denilen şeye girmek zorunda değil. Çok fazla küresel fırsat olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
