Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un önerisi ile kurulan ve ikincisi dün Moldova’da toplanan Avrupa Siyasi Topluluğu zirvesi sona erdi.
27 AB ülkesinin ve Birleşik Krallık’ın yanı sıra Azerbaycan, Ermenistan, Gürcistan gibi Kafkas cumhuriyetleri ve Sırbistan gibi Balkan ülkelerinin de katıldığı toplantıda Ukrayna’ya destek mesajı verildi.
Zirve kapsamında Azerbaycan-Ermenistan görüşmelerinin yanı sıra Kosova’daki gerilim nedeniyle Arnavut liderlerle Sırp liderler arasında müzakereler yapıldı.
Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu bir gün süren zirvenin sonunda yaptığı açıklamada katılımcı ülkelerin Avrupa’nın kritik altyapısının siber ve fiziksel güvenliğini güçlendirmeye yönelik ortak çabalarını artırma konusunda mutabık kaldıklarını belirtti.
Avrupa Konseyi Başkanı Charles Michel zirvede yaptığı açıklamada Avrupa’nın bugün ‘tüm bu konuları tartışma ve daha fazla siyasi yakınlaşma sağlamaya çalışma fırsatına sahip olacağını’ söyledi.
Zirve sonrasında ortak bir bildiri yayınlanmamış olsa da bazı Avrupalı liderler bu etkinliği bölgesel gerginlikleri yatıştırmak için kullanmaya çalıştı.
Politico’da yer alan değerlendirmeye göre, 40’tan fazla lider Ukrayna ile dayanışma sözü verse de bu birliği sürdürmenin zorluğu gözler önüne serildi.
Örneğin batı dünyasının Kiev’e Moskova karşısında vereceği güvenlik garantilerinin ne olacağı konusu hâlâ belirsizliğini koruyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Çarşamba günü müttefiklerinden Kiev’e ‘somut ve inandırıcı’ güvenlik garantileri sunmalarını isteyerek Paris’in tutumunu değiştirirken, Alman mevkidaşı Olaf Scholz ise herhangi bir ayrıntı vermekten kaçındı ve bunun savaş sonrasına ait bir soru olabileceğini belirtti.
Toplantıya sürpriz bir şekilde şahsen katılan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise iki açık talepte bulundu: Birincisi, NATO’ya katılmak için açık bir davet ve ikincisi, NATO üyeliği yolunda güvenlik garantileri. Zelenski, Temmuz’da Litvanya’da düzenlenecek NATO zirvesinde üyelik taahhüdünde bulunulmasını istedi.
NATO Genel Sekreteri jens Stoltenberg de Ukrayna’nın ittifaka üyeliği konusunda muğlak konuştu ve “Savaş sona erdiğinde, tarihin tekerrür etmemesini, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik bu saldırganlık modelinin gerçekten sona ermesini sağlamalıyız,” dedi ve savaştan sonra ‘Ukrayna’nın güvenliğini garanti altına alacak çerçevelere sahip olmaları gerektiğini’ söyledi.
Masadaki seçeneklerden biri, ABD-İsrail ilişkisini örnek alan, silah transferlerine ve uzun vadeli destek taahhütlerine öncelik veren güvenlik modeli.
