Politico’da yer alan değerlendirmeye göre, Avrupa ülkeleri için artık mesele yeni askerler bulmak değil, mevcut askerleri istifa etmemeye ikna etmek.
Bu hafta Fransa Silahlı Kuvvetler Bakanı Sébastien Lecornu, askeri personelin kalmasını teşvik etmek için bir ‘yetenek koruma’ planı sundu.
Bu gelişme, Alman parlamentosuna sunulan yıllık bir raporun, 2023 yılında 1.537 askerin Alman Silahlı Kuvvetleri Bundeswehr’den ayrılarak 181.514 personele düşeceğini göstermesinden birkaç gün sonra gerçekleşti.
Lecornu pazartesi günü yaptığı açıklamada Birleşik Krallık ve ABD’yi kastederek, “Bu konuşmalar artık tüm başkentlerde, zorunlu askerlik yapmayan profesyonel ordulara sahip tüm demokrasilerde yapılıyor. NATO toplantılarında teçhizat hakkında konuşabiliriz, ama şimdi aynı zamanda … [personeli] elde tutma düzeyi hakkında da konuşuyoruz,” dedi.
Avrupa Ukrayna’daki savaşa tepki olarak ordularını yeniden toparlamaya çalışırken, Hırvatistan gibi ülkeler zorunlu askerliği geri getirmeyi düşünüyor. Danimarka gibi diğer ülkeler ise bunu kadınları da kapsayacak şekilde genişletmeyi planlıyor.
Almanya 2011 yılında zorunlu askerliği kaldırdı, fakat ordudaki birçok kişinin yaşlanmasıyla birlikte bir tür ulusal hizmet sisteminin yeniden uygulamaya konulması tartışılıyor.
Asker maaşları: Para konuşuyor
Profesyonel ordulara bel bağlayan ülkeler için sorun, silahlı kuvvetleri cazip hale getirmek ama düşük işsizlik, özel sektörden gelen şiddetli rekabet ve uzaktan çalışmanın yaygın olduğu zamanlarda bunun yapılması hayli zor.
Fransa’da askeri personel eskiye oranla ortalama bir yıl daha az silahlı kuvvetlerde kalıyor. Birleşik Krallık’ta, hükümet işe alımları özel bir firma olan Capita’ya ihale etmesine rağmen, iki piyade taburuna denk gelen yıllık 1.100 asker açığı bulunuyor.
Personel açığında paranın da rolü var. Fransız planının en önemli önlemlerinden biri, ikramiyeleri entegre ederek emeklilik maaşlarını artırmak; bunun yanında maaşlar da artırılıyor.
Fakat Politico’ya göre sorun şu ki, hizmet koşulları o kadar da cazip değil; kronik fazla mesai, aylarca evden uzak kalma ve kaçırılan nekahet dönemleri olağan.
Mesele sadece asker değil, aileler de önemli
ABD Donanmasının deniz operasyonları şefi Amiral Lisa Franchetti bu yılın başlarında Paris’te düzenlenen bir konferansta, “Sorun işe almak değil, aileleri de elimizde tutmamız gerekiyor,” demişti.
Polonya’da yeni hükümet bu yılın başlarında askerleri elde tutmak amacıyla maaşlara yaklaşık yüzde 20 zam yaptığını açıkladı. Bir asker için asgari aylık maaş 4.960 zlotiden (1.150 avro) 6.000 zlotiye yükseldi. Polonya ordusu 2015’te 95.000 kişi iken bu yıl 215.000’e yükseldi.
Fransa’nın planı konut bulma, sağlık hizmetlerine ve çocuk bakımına erişim konularında yardımı da içeriyor. Her ikisi de silahlı kuvvetler bakanlığı bünyesinde çalışan çiftler, biri sivil olsa bile, görev yerlerini birlikte değiştirebilecekler.
Lecornu, “Elde tutulan kişi sayısının sürekli düştüğü bir işe alım çılgınlığına gitmektense, elde tutmayı iyileştirmek için daha az işe alım yapmayı tercih ederim,” dedi.
Almanya’nın hedefi kadınları orduya çekmek
Almanya’da ulusal savunmayı güçlendirme çabalarının bir parçası olarak hükümet, 2030’ların başına kadar silahlı kuvvetlerdeki personel sayısını 203.000’e çıkarmak istiyor fakat askere alımlar sadece yavaş artıyor.
Federal Meclis’in silahlı kuvvetlerden sorumlu özel komisyon üyesi Eva Högl, bir tür zorunlu askerlik uygulamasının geri getirilmesinin işleri tersine çevirmenin bir yolu olduğunu, fakat kadınları hedef almanın düşüşü durdurmak için daha belirgin bir hamle olduğunu, çünkü bu konudaki potansiyelin ‘tükenmekten çok uzak’ olduğunu söyledi.
Geçen yıl kabul edilen mevzuat, çocuk bakımı için daha fazla destek ve emeklilik maaşlarının artırılması dahil olmak üzere koşulları daha cazip hale getirmeyi amaçlıyor.
Sadece çalışma saatleri ile ilgili değil, temel altyapı ile ilgili de sorunlar var. Högl yıllık raporunda, “Birlikleri ziyaret ettiğimde artık kaskların ve koruyucu yeleklerin değil, dolapların eksik olduğunu duyuyorum,” diye yazdı.
Högl’e göre kışlaların ve askeri tesislerin onarımı yaklaşık 50 milyar avroya mal olacak. Bu da Ukrayna savaşının ardından hükümetin askeri güçlerini yenilemek için oluşturduğu toplam özel fonun yarısına denk geliyor.
