Axios’a konuşan dört ABD’li yetkili, Biden yönetiminin son haftalarda İsrail hükümetinin çok cepheli savaştaki askeri ve diplomatik planları hakkında söylediklerine giderek daha fazla güvensizlik duymaya başladığını söyledi.
İsrail’in, İran’ın büyük füze saldırısına karşı planladığı misilleme, ABD ile koordinasyon gerektirdiğinden, bu durumu daha da kötüleştiren bir güven krizi yaşanıyor.
ABD’li yetkililere göre, Biden yönetimi İsrail’in geçen haftaki İran saldırısına karşılık vermesine karşı değil, ancak bunun ölçülü olmasını istiyor. ABD’li bir yetkili “İsraillilere olan güvenimiz şu anda sarsılmış durumda ve bunun haklı bir nedeni var” dedi.
Axios’a konuşan iki ABD’li yetkili, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan’ın cuma günü İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer’le yaptığı telefon görüşmesinde ABD’nin İsrail’den, İran’a misilleme planları konusunda “açıklık ve şeffaflık” beklediğini çünkü bunun bölgedeki ABD güçleri ve çıkarları üzerinde etkileri olacağını söylediğini aktardı.
Bir yetkili, Sullivan ABD’nin İsrail’in ne yapmayı planladığını bilmezse, İran’ın İsrail’e karşı düzenleyeceği başka bir füze saldırısını otomatik olarak püskürtmek için destek vermeyeceğini ima etti.
Ancak ABD’li yetkililer, Washington’un ne olursa olsun İsrail’in kendini savunmasına yardım edeceğini kabul ediyor. Yetkililer, Dermer’in İsrail’in ABD ile koordinasyon içinde olmak istediğini vurguladığını ancak Biden yönetiminin buna ne kadar güvenebileceğini sorguladığını da sözlerine eklediler.
ABD’li yetkililer Biden yönetiminin son zamanlarda İsrail’in askeri ya da istihbarat operasyonları karşısında birkaç kez şaşırdığını söylüyor.
“Bazı durumlarda ABD’ye danışılmadı ya da önceden haber verilmedi. Ya da İsrail jetleri Orta Doğu’da bir yere hava saldırısı düzenlemek üzere yola çıkmışken ABD’ye haber verildi.
İsrailliler, Hamas lideri İsmail Henniye’ye Tahran’da suikast düzenlemeye yönelik hamleden Biden yönetimini önceden haberdar etmedi.
Üstelik bu olay, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Başkan Biden’a Oval Ofis’te, Gazze’de esir takası ve ateşkes için anlaşmaya varılması yönünde adımlar atacağını söylemesinden birkaç gün sonra gerçekleşti.
ABD ayrıca İsrail’in Lübnan’daki Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan çağrı cihazları ve telsizleri uzaktan patlatma planlarından ve Hasan Nasrallah’a Beyrut’ta düzenlenen suikasttan da haberdar değildi.”
Habere göre ABD’li yetkililer, Savunma Bakanı Lloyd Austin’in, İsrailli mevkidaşı Yoav Gallant’ın İsrail jetlerinin Beyrut’a bomba yağdırmasından dakikalar önce Nasrallah suikastını haber vermesi üzerine öfkelendiğini söyledi. Yetkililer, Austin’in, geç gelen bilgilendirmeyi, ABD’nin bölgedeki güçlerini koruma önlemleri almasına olanak vermediği için bir güven ihlali olarak gördüğünü belirtti. İsrailli yetkililer ise Gallant’ın Austin’e, Netanyahu tarafından ABD’yi önceden bilgilendirmemesi yönünde talimat verildiğini söylediğini aktardı.
Habere göre Beyaz Saray’da güvensizlik ve şüphe uyandıran bir başka olay da Netanyahu’nun Lübnan’da ABD öncülüğünde başlatılan ateşkes girişimiyle ilgili geri adım atmasıydı.
Biden, danışmanlarının Netanyahu ve Dermer’den İsrail’in bu girişimde destek verdiğini söylemelerinin ardından bu girişimi duyurmuş, ancak İsrailliler geri adım atmıştı.
Axios’a konuşan üst düzey bir İsrailli yetkili ise Netanyahu’nun ABD’ye söylediklerinden geri adım atmadığını ve yaşananların bir yanlış anlaşılmadan kaynaklandığını iddia etti. İsrailli yetkili, “Biden’ın ateşkes çağrısını bir süreç başlangıcı olarak anladık ve bu durumun hemen gerçekleşeceğini düşünmedik. Bir karışıklık oldu ama durumu düzelttik” dedi.
Axios’un haberinde son günlerde İsrail ve ABD arasında yaşanan güven sorunları da yer verildi:
“Biden yönetimi, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin Gazze’nin kuzeyindeki Filistinli sivillerin güneye tahliye edilmesi yönündeki emri konusunda İsrail’e sorular yöneltti. ABD’li yetkililer bunun Gazze’nin kuzeyine yönelik İsrail kuşatmasına hazırlık olmasından ve giden Filistinlilerin geri dönemeyecek olmasından endişe ettiklerini söyledi. ABD’li yetkililer, Biden yönetiminin İsraillilere böyle bir hareketin uluslararası hukukun ve ABD yasalarının ihlali anlamına geleceğini söylediğini belirtti.
Yetkililer İsraillilerin kendilerine Filistinlileri kuzey Gazze’den kalıcı olarak uzaklaştırmak ya da bölgeye kuşatma uygulamak niyetinde olmadıklarını ve bunun geçici bir IDF operasyonu olduğunu söylediğini aktardı.”
Ancak ABD’li yetkililer Axios’a İsraillilere ne kadar güvendiklerini bilmediklerini söyledi. Bir yetkili, “Bize duymak istediğimiz şeyleri söylüyorlar, sorun güven eksikliği” dedi.
