Bizi Takip Edin

RUSYA

Batılı ülkelerden ürün ithalatının yasaklanması Rusya ekonomisinde büyümeyi beraberinde getirdi

Yayınlanma

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2014 yılında Batılı ülkelerden tarım ürünleri ithalatına getirilen gıda ambargosunu 2026 yılı sonuna kadar uzattı.

Bu kısıtlamalar 10 yıl boyunca sadece Rusya’nın tarımsal sanayiini ihracata yönelik hale getirmeyi ve ülkenin gıda güvenliği için mekanizmalar oluşturmayı değil, aynı zamanda Batı’nın 2022’de uygulamaya koyduğu benzeri görülmemiş yaptırımlar rejiminin nispeten sancısız atlatılmasını da sağladı.

İzvestiya gazetesi, ambargonun etkilerini değerlendirdi.

Ambargo neler getirdi?

6 Ağustos 2014 tarihinde, Kırım’ın Rusya ile birleşmesine tepki olarak yaptırım uygulayan ülkelerden tarım ürünleri ithalatının yasaklanmasına ilişkin bir devlet başkanı kararnamesi yayımlandı. İlk aşamada Avrupa Birliği, ABD, Avustralya, Kanada ve Norveç’ten, bir yıl sonra İzlanda, Lihtenştayn, Arnavutluk ve Karadağ’dan, 2016 yılında ise Ukrayna’dan gelen ürünlere ambargo uygulandı. İthalat yasağı sığır eti, domuz eti, kümes hayvanları, balık, deniz ürünleri, peynir, süt, meyve, sebze ve hükümet tarafından belirlenen diğer ürünleri kapsıyor. Tam liste düzenli olarak gözden geçiriliyor. Ambargo da düzenli olarak uzatılıyor.

Uzmanlar, gıda ambargosunun yerli tarımsal sanayinin gelişmesine yol açtığı konusunda hemfikir. Rus üreticilerin elde ettiği rekabet avantajları sayesinde ithal ikamesi süreci başlatıldı. Sonuç olarak, 2014’ten 2023’e kadar tarımdaki üretim artışı toplamda yüzde 33,2 ve özellikle gıda ürünlerinde yüzde 42,9 oldu. Tahıl, meyve ve sebze ürünleri, canlı hayvan ve kümes hayvanı eti, süt ve süt ürünleri, balık ve gıda ürünleri üretiminde artış gözlendi.

Peynir üretimi tüketiciler için en belirgin artışı gösterdi ve hacmi neredeyse iki katına çıkarak yılda 801 bin tona ulaştı. Daha önce neredeyse tamamı ithal edilen parmesan ve camembert gibi bir dizi yabancı çeşidin üretiminde sıfırdan ustalaşıldı. Yağ ve katı yağ endüstrisi de büyüme lideri oldu. Bitkisel yağ üretimi 2,5 kat artarak yılda 9,8 milyon tona ulaştı. Ticari balık yetiştiriciliği 2,1 kat artarak 402 bin tona çıktı. Et ürünleri yüzde 84, makarna ürünleri ise neredeyse bir buçuk kat büyüdü.

2020’den bu yana Rus tarım ürünlerinin ihracatı ithalatı aştı, bu da tarımsal kalkınma modelinin ihracat odaklı bir modele dönüştüğünü gösteriyor. 2023 yılında ihracat 43,5 milyar dolara ulaştı (2013’e kıyasla 2,5 kat artış) ve Rus tarımcıların ürünleri 160 ülkeye tedarik edildi. Tarımdaki mevcut durumun, 2030 yılı için belirlenen hedeflerin (gıda üretiminin yüzde 25 ve ihracatın yüzde 50 arttırılması) gerçekleştirilmesi için bir temel oluşturduğuna işaret ediliyor.

2022 yılında Rusya üzerindeki yaptırım baskısı arttı, ancak tarımsal sanayi sektörü ambargodan etkilenmedi. Büyük ölçüde 2014’te uygulanan kısıtlamalar nedeniyle Batı’nın elinde gıda ithalatını sınırlamak gibi potansiyel olarak tehlikeli bir baskı aracı yoktu, Rusya o zamana kadar gıda egemenliğini çoktan sağlamıştı. Aynı zamanda, planlandığı alanlarda ithal ikamesi hızlanmaya başladı.

Ambargonun sonuçları

Tarımda ithal ikamesi, ekonominin diğer sektörlerine dolaylı bir ivme kazandırdı. Yerli ürünlere olan talep; makine yapımı ve özel makine üretimi, biyoteknoloji, ıslah ve genetik geliştirme, veteriner ilaçları üretimi ve inşaat alanlarında büyümeye yol açtı. Ayrıca, istihdam artışı ve sektördeki personel talebi tarım bilimi ve eğitimini yeniden canlandırdı.

Tarımsal sanayi sektöründeki bazı aktörler, daha önce tarımı yatırım yapmak için çok riskli olarak görenlerin büyük yatırımlarını çekerek, hesaplanabilir yatırım getirisi ve gelişme beklentileri olan büyük uluslararası işletmelere dönüştü. Ambargonun 2026 yılına kadar uzatılması, piyasa katılımcılarına korumacı bir sinyal gönderecek ve onları daha güçlü bir şekilde koruyacak.

Batı ürünlerinin ithalatının azaltılması, diğer faktörlerin yanı sıra, dış politikanın yeni önceliklerine uygun olarak Doğu’ya yeniden yönelme nedeniyle Rusya ekonomisi açısından elverişli hale geldi. İthal ikamesi, Çin, Hindistan ve diğer küresel Güney ülkeleriyle ilişki kurulmasını ve bu ülkelerle ticaretin arttırılmasını mümkün kılacak. Tarımsal üreticilerin kârlılığı 2023 sonunda yüzde 18,9’a ulaştı; bu oran aynı dönemde ülke genelinde ekonominin tüm sektörleri için ortalama kârlılıktan 5,4 puan daha yüksek. Toplam gelir, bir önceki yıla göre yüzde 6,6 artışla 6 trilyon ruble oldu.

Tarım Bakanlığı 2024 yılı için 132 milyon ton tahıl hasadı öngörüyor. Bu sonuç, büyük ölçüde 1 milyon hektar mahsulü yok eden hava koşulları nedeniyle 2023’e göre daha düşük olsa da tarihteki en yüksek beş hasat arasında yer alacak.

İthal ikamesinde büyüme potansiyeli hala önemli ve esas olarak hammadde, tohum ve girdilerle ilgili. İkame edilemeyenler ya kışın yetiştirilen salatalık ve domates gibi aşırı pahalı ürünler ya da doğal nedenlerle yetiştirilemeyen muz, mango ve diğer egzotik meyveler. Aynı zamanda ambargo, Rusya’nın bu tür ürünlerin tedarik yönünü değiştirmesine olanak sağladı, artık “dost” pazarlardan tedarik ediliyorlar.

RUSYA

Azerbaycan uçağının düşmesine Rus füzesi neden oldu iddiası

Yayınlanma

Azerbaycan Havayolları’na ait bir uçak Kazakistan’da düştü ve 38 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, uçağın Grozni’ye yaklaşırken şarapnel hasarına uğradığını belirtti. İddialar, kazaya bir Rus hava savunma füzesinin neden olmuş olabileceğini öne sürüyor.

Azerbaycan Havayolları’na ait bir Embraer 190 tipi uçak, çarşamba sabahı Kazakistan’ın Aktau şehrinde düşerek 67 kişiden 38’inin ölümüne neden oldu. Yetkililere göre, uçakta 29 kişi hayatta kaldı.

Euronews, kazayla ilgili resmi kaynaklardan elde edilen bilgilerin, uçağın Rusya’nın Grozni şehri yakınlarındayken bir patlama duyulduğunu ve ardından şarapnel parçalarının uçağın gövdesine çarptığını aktardığını bildirdi.

Azerbaycan merkezli uluslararası haber kanalı AnewZ, bir Rus askeri blog yazarının “uçakta meydana gelen hasarın, bir hava savunma füze sistemi tarafından kazara vurulmuş olabileceğini gösterdiği” iddiasını da yayımladı.

Grozni, Rusya’nın Ukrayna’daki askeri müdahalesinde önemli bir stratejik noktada bulunuyor ve Ukrayna’nın insansız hava araçlarının hedefleri arasında.

Azerbaycan Savcılığı, uçağın 67 yolcusundan 32’sinin kurtulduğunu belirtmiş, ancak son bilgilere göre bu sayı 29’a düştü. Kazakistan Acil Durumlar Bakanlığı ise kazadan sonra yapılan arama kurtarma çalışmalarında kurtulan sayısını 25’ten 29’a revize etti. Kurtulanlar arasında iki çocuk da bulunuyor ve tüm yaralılar hastaneye kaldırıldı.

Uçuş 8432, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’den Grozni’ye giderken, Aktau yakınlarında kuş sürüsüyle çarpıştıktan sonra acil iniş yaptı. Havayolu şirketine göre, uçakta 37 Azerbaycan vatandaşı, 16 Rus, 6 Kazak ve 3 Kırgız vatandaş bulunuyordu.

FlightRadar24 verilerine göre, uçak Aktau Havalimanı’na yaklaşırken “sekiz” şekli çizerek irtifa kaybı yaşamış ve yere çarpmadan önce yükseklik seviyesini sürekli değiştirdi. Ayrıca FlightRadar24, uçakta “yoğun GPS karıştırması” olduğunu ve bu durumun uçuş verilerinde hata oluşmasına yol açtığını açıkladı.

Sosyal medyada AnewZ tarafından paylaşılan videolarda, uçağın acil iniş yapmaya çalışırken kontrolü kaybettiği ve yere çarptığında alev topuna döndüğü görülüyor.

Öte yandan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, basın toplantısında kazanın nedeni hakkında spekülasyon yapmak için henüz erken olduğunu belirtti.

Aliyev, hava koşullarının kötüleşmesi nedeniyle uçağın rotasını değiştirdiğini ve Aktau Havalimanı’na yöneldiğini ifade etti.

Bakü’den Grozni’ye giden bir yolcu uçağı Kazakistan’da düştü

Okumaya Devam Et

RUSYA

Rusya’da enflasyon yükselişte: Gıda ve ilaç fiyatları rekor kırdı

Yayınlanma

Rusya’da enflasyon hızlanarak artmaya devam ediyor. Rusya Federal İstatistik Kurumu (Rosstat), 17-23 Aralık tarihleri arasındaki bir haftalık dönemde tüketici fiyat endeksinin yüzde 0,33 oranında arttığını, aralık ayının başından itibaren ise artışın yüzde 1,3’e ulaştığını açıkladı. Yıl başından bu yana kümülatif enflasyon yüzde 9,5 seviyesine yükseldi ve geçen yılın toplam oranı olan yüzde 7,4’ü geride bıraktı.

Rusya İktisadi Kalkınma Bakanlığı’na göre, yıllık enflasyon yüzde 9,7 ile Şubat 2023’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Gıda fiyatlarındaki artış ise yüzde 11,41 ile Ekim 2022’den bu yana rekor kırdı.

Uzmanlara göre, enflasyondaki bu artışın altında yatan nedenler hâlâ etkisini sürdürüyor. İlk Yatırım Şirketi analisti Natalya Vaşçelyuk, şu değerlendirmeyi yapıyor: “İş gücü piyasasındaki durum gergin, maaşlar hızla artıyor ve ülke ekonomisi görece kapalı kalmaya devam ediyor.”

Rosstat’ın verilerine göre, enflasyonun odak noktası gıda sektörü olmaya devam ediyor. Yıl başından itibaren patates fiyatları yüzde 90,5, soğan ve lahana fiyatları yüzde 46,6, pancar fiyatları yüzde 32,3 oranında arttı.

Tereyağı fiyatlarında yüzde 35’i aşan artış, hükümetin durumu stabilize etme çabalarına rağmen devam ediyor. Süt fiyatları yüzde 19,7, krema yüzde 19,2, kuzu eti yüzde 23,1, sığır eti ise yüzde 12,9 oranında yükseldi. Salatalık fiyatları yüzde 22,1, elma yüzde 20,2, havuç ise yüzde 15 daha pahalı hale geldi.

Conotoxia analisti Grzegorz Drozdz, Politico‘ya verdiği demeçte, Rusların yüksek enflasyon nedeniyle yaptırımların olumsuz etkilerini hissettiklerini belirtti. Eczane raflarında da iki haneli fiyat artışları görülüyor: Analgin fiyatları yüzde 12,7, nimesulid yüzde 10,7, multivitaminler ise yüzde 22 oranında arttı.

Önümüzdeki aylarda enflasyonun daha da hızlanması bekleniyor. Freedom Finance Global’in baş analisti Natalya Milçakova, ocak-şubat döneminde enflasyonun yüzde 11-11,5 seviyesine ulaşabileceğini öngörüyor. Bu durumun, Rusya Merkez Bankası’nı yeniden faiz oranlarını artırmaya yöneltebileceği düşünülüyor.

Aralık toplantısında beklentilerin aksine faiz oranını artırmayan Merkez Bankası, yüzde 21 seviyesinde tutarak, 2003’ten bu yana en yüksek seviyeye çıkarmış oldu.

Merkez Bankası Başkanı Elvira Nabiullina’ya yönelik eleştiriler de artmış durumda. Bazı Rus milyarderler, devlet savunma sanayi şirketi Rostec’in başkanı Sergey Çemyozov ve Adil Rusya partisinin lideri Sergey Mironov, Nabiullina’yı “ülkeye zarar vermekle” ve “IMF’nin emirlerini yerine getirmekle” suçladı.

Ancak Kremlin yetkilileri ve Devlet Başkanı Vladimir Putin, yüksek enflasyon ve faiz oranlarının ekonomiyi uzun süre sürdürülebilir kılmayacağını farkında. Financial Times’a konuşan eski bir üst düzey Rus yetkiliye göre Putin, ekonominin bu koşullarda ancak iki-üç yıl dayanabileceğini düşünüyor.

“Böyle faiz oranlarıyla ekonomi büyüyemez. Bu bir felaket,” diyen yetkili, ekonomik sorunların artmasının Putin’i 2025 yılında savaşı sonlandırmaya zorlayabileceğini belirtti.

Rus sermayedarlar Merkez Bankası’nın faiz politikasından rahatsız

Okumaya Devam Et

RUSYA

Rusya, Ursa Major askeri kuru yük gemisinin Akdeniz’de terör saldırısı nedeniyle battığını açıkladı

Yayınlanma

Rus yük gemisi Ursa Major, Akdeniz’de terör saldırısı sonucu battı. Olay iki mürettebatın kaybolmasına neden oldu. Yetkililer, geminin görevine ilişkin iddiaları reddederken, analizler geminin Suriye’ye askeri teçhizat taşımış olabileceğini öne sürüyor.

23 Aralık’ta Akdeniz’de batan Rus kuru yük gemisi Ursa Major’un (Latince “Büyük Ayı”) terör saldırısına uğradığı açıklandı.

Geminin ortak sahiplerinden biri olan Oboronlogistika şirketinin basın servisi, “Mürettebatın ifadelerine göre, Moskova saatiyle (TSİ ile aynı) 13.50’de geminin sağ tarafında, kıç kısmında üç ardışık patlama meydana geldi,” dedi.

Patlamaların hemen ardından gemi hızla 25 derece yan yattı. Şirket, geminin aşırı yüklenmiş olmadığını vurguladı. Ursa Major, Rusya’nın en büyük kuru yük gemilerinden biri olup 9,5 bin ton taşıma kapasitesine sahip, ancak olay anında gemide yalnızca 806 ton yük bulunuyordu.

Oboronlogistika’ya göre gemide iki portal vinç, iki vinç kepçesi, iki ambar kapağı, ekipman içeren 20 metrelik bir konteyner ve 129 boş konteyner vardı.

Olay, 23 Aralık’ta Akdeniz’in uluslararası sularında, İspanya ve Cezayir arasında meydana geldi. Ursa Major, doğuya doğru Cebelitarık Boğazı’na ilerliyordu. El Español ve La Verdad gazetelerine göre, patlama makine dairesinde gerçekleşti, ardından gemi rotasından saparak yan yatmaya başladı. Olay sonucunda iki mürettebat kayboldu, 14 denizci ise kurtarıldı.

Marine Traffic ise, Ursa Major’un Akdeniz’e üç Rus çıkarma gemisi (İvan Gren, Aleksandr Otrakovskiy ve Aleksandr Şabalin) ve Sparta adlı gemi eşliğinde girdiğini doğruladı.

Kuru yük gemisi, 11 Aralık’ta St. Petersburg’dan hareket etmişti ve resmi plana göre 22 Ocak’ta Vladivostok’a ulaşması gerekiyordu. Rusya Savunma Bakanlığı’na bağlı olan Oboronlogistika, geminin liman altyapısını geliştirmek ve Kuzey Deniz Yolu için “proje yükü” taşıyarak bir “devlet görevini” yerine getirdiğini belirtti.

Ancak, denizcilik analisti H. I. Sutton, Ursa Major’un gerçek hedefinin Suriye’deki Tartus limanı olabileceğini öne sürdü. Analiste göre gemi, Rus askeri teçhizatını tahliye etmek için oraya gidiyordu. Ayrıca Ursa Major’un daha önce düzenli olarak “Suriye Ekspresi” olarak bilinen, Rusya’nın Suriye’deki birliklerini destekleyen rota kapsamında kullanıldığını hatırlattı.

Okumaya Devam Et

Çok Okunanlar

English