Varşova’daki Kraliyet Şatosu’nda ABD, Polonya ve Ukrayna bayrakları sallayan bir kalabalığa seslenen Joe Biden, “Bir yıl önce dünya Kiev’in düşüşüne hazırlanıyordu,” dedi ve ekledi: “Eh, daha yeni Kiev’i ziyaret etmekten dönüyorum ve haber vereyim ki, Kiev sapasağlam duruyor. Kiev gururla duruyor. Dik duruyor. Ve her şeyden önemlisi, özgür duruyor.”
Atlantik’ten Pasifik’e kadar Rusya karşıtı birliğin devam ettiği mesajını veren Biden, 1 yılın çok uzun bir zaman olmadığını, ‘özgürlüğü savunmanın’ zor olduğunu ve gelecekte çetin günlerin, zaferlerin ve trajedilerin yer alacağını söyledi.
‘Metanet’ ve ‘dayanışma’ çağrısı da yapan Biden’a göre, Rusya NATO’yu ‘Finlandiyalaştırmaya’ çalışırken, karşısında ‘NATO’laşan’ bir Finlandiya buldu.
Biden, Rusya lideri Vladimir Putin’in düşündüğü gibi demokrasilerin ‘yumuşak’ olmadığını savunurken, ABD ve diğer ülkelerin ‘demirden iradesi’ ile karşı karşıya kaldığını söyledi.
‘Birlik’ anketi
European Council on Foreign Relations’ın (ECFR) ABD, Britanya ve 9 Avrupa ülkesinde yaptığı ankete göre, batı bloğundaki kamuoyu Rusya’yı çoğunlukla ‘düşman’ olarak görüyor.
ABD’de yüzde 55 olan bu oran, 9 AB ülkesinde yüzde 54, Britanya’da ise yüzde 65.
Yine AB ülkeleri kamuoyu, yüzde 55 ile ülkelerinin Rusya’dan enerji tedariğinde bulunmasını istemiyor.
Yine kamuoyu, savaşın bitmesi için Ukrayna’nın tüm topraklarını geri alması gerektiğini düşünüyor.
ECFR anketini yapan yazarlara göre, 2003’te ABD’nin Irak’ı işgaline belli başlı bazı Avrupa ülkeleri karşı çıkmışken, Rusya’ya karşı savaşta Avrupa, ABD liderliğinde birleşmiş durumda. Yazarlar, Rusya’nın beklentisinin aksine, savaşın batıyı böldüğünü değil konsolide ettiğini düşünüyorlar.
Birliğin sınırları
Öte yandan anketin gösterdiği bir başka gerçek de ortada duruyor: Atlantik ittifakı perçinlenmiş görünürken, dünyanın geri kalanı Rusya ile ilişkilerini şu ya da bu şekilde sürdürmeye, hatta güçlendirmeye devam ediyor.
Örneğin Çin, Hindistan ve Türkiye kamuoyunda savaşın ne koşulda olursa olsun derhal bitmesi gerektiğine ilişkin yaygın bir görüş hakim.
Yine bu üç ülkede kamuoyunun çoğunluğu Rusya’yı düşman ya da rakip olarak görmüyor. Hindistan kamuoyunun yüzde 51’i Rusya’yı ‘müttefik’ olarak görürken, Türkiye kamuoyunun yüzde 55’i Rusya’yı ‘gerekli bir ortak’ olarak değerlendiriyor.
Cumhuriyetçi çatlak sesler
Kiev’e destek konusunda Kongre’de partiler üstü bir anlaşma var gibi görünse de Cumhuriyetçilerin Biden yönetimine karşı sesi yükseliyor.
Beyaz Saray’ın süreci ‘yanlış yönettiğine’ dair algı büyürken, bu algı da iki kampa ayrılmış görünüyor.
‘İzolasyonist’ olarak nitelendirilen birinci kampta eski başkan Donald Trump ve Florida Valisi Ron DeSantis yer alıyor. Bu isimler, ABD’nin Ukrayna savaşına fazla dahil olduğunu düşünüyorlar.
‘Şahinler’ olarak adlandırılan diğer grup içerisinde ise Nikki Haley ve bazı eski Trump yönetimi yetkilileri de var ve bunlar Biden yönetimini Rusya’ya karşı ‘yumuşak’ davranmakla suçluyorlar.
Öte yandan Trump ise Biden’ın Kiev gezisini eleştirerek, “Üçüncü Dünya Savaşı hiçbir zaman şimdiki kadar yakın olmamıştı,” dedi. Trump, ülkeyi tüm ‘savaş çığırtkanlarından ve Derin Devlet, Dışişleri ve ulusal güvenlik endüstriyel kompleksindeki ‘En Son Amerika’ küreselcilerinden” temizleme sözü verdi.
Biden, NATO’nun doğu kanadını topluyor
Joe Biden’ın Varşova çıkarmasını, NATO’nun doğu kanadı ülkelerinin buluşması takip edecek.
‘Bükreş Dokuzlusu’ olarak adlandırılan ülkelerin liderleri ile bir araya gelecek olan Biden, ittifakın Rusya’ya karşı en sert tutum takınan üyelerinin de bulunduğu grubu yeni koşullara uyarlamaya çalışacak.
Bükreş Dokuzlusu’nun içerisinde Bulgaristan, Çekya, Estonya, Letonya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Romanya ve Slovakya yer alıyor.
Biden, Varşova’daki temasları sırasında özellikle Polonya, Romanya ve Litvanya’nın Ukrayna’ya destek yönündeki çabalarını övmüştü.
