ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın Pekin ziyareti öncesi ipler gerildi. ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ABD toprakları üzerinde Çin’e ait yüksek irtifalı istihbarat balonu tespit ettiklerini ileri sürdü. Suçlamaya yanıt veren Çin Dışişleri Sözcüsü Mao Ning ABD tarafını sakin olmaya davet etti ve “Çin’in herhangi bir egemen ülkenin hava sahasını ihlal etme niyeti olmadığını” söyledi. Yapılan ikinci açıklamada balonun meteorojik gözlem amaçlı olduğu ve rotasından saptığı belirtildi.
Pentagon’un, Çin’e ait yüksek irtifalı istihbarat balonunun ABD toprakları üzerinde uçtuğunu iddia etmesinin ardından Çin’in Washington Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığına çağrıldı. Çin dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada ise Çin’in “uluslararası kurallara sıkı bir şekilde uyan sorumlu bir ülke” olduğu belirtildi.
Çin’den ilk açıklama: Sakince halledebiliriz
ABD’nin istihbarat balonu iddiasına ilişkin ilk açıklama Çin Dışişleri Bakanlığından geldi. Bakanlık Sözcüsü Mao Ning; “Çin sorumlu bir ülkedir. Uluslararası yasalara her zaman katı bir şekilde uymuştur. Çin’in herhangi bir egemen ülkenin topraklarını ve hava sahasını ihlal etmek gibi bir niyeti yoktur. Balona gelince, az önce değindiğim gibi durumu inceliyor ve doğrulamaya çalışıyoruz. Her iki tarafın da bu durumu sakin ve dikkatli bir şekilde halledebileceğini umuyoruz” ifadelerini kullandı.
Bakanlıktan yapılan son açıklamada ise hava aracının Çin’e ait olduğu ve bilimsel meteorolojik amaçlar için kullanıldığı belirtildi. Bakanlık açıklamasında hava aracının rotasından saparak “ABD hava sahasına isteemeden girdiği” ve “Çin tarafının bu nedenle üzgün olduğu” kaydedildi. Çin Dışişleri açıklamasında ABD tarafı ile iletişimin sürdüğü ifade edildi.
Pentagon tarafından yapılan ilk yazılı açıklamada istihbarat balonunun “büyük olasılıkla Çin Halk Cumhuriyeti tarafından fırlatıldığı” belirtilmişti.
“Balonu düşürmekten vazgeçtik”
Gazetecilere konuşan Pentagon Sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder, Perşembe gecesi yaptığı açıklamada “ABD hükümeti ABD ana karası üzerinde yüksek irtifalı gözetleme balonu tespit etti ve şu anda takip ediyor. Kuzey Amerika Hava Savunma Komutanlığı (NORAD) dahil ABD hükümeti balonu yakından izliyor. Balon şu anda sivil hava trafiğinin çok üzerinde bir irtifada ve yerdeki insanlar için herhangi bir fiziksel veya askeri tehdit teşkil etmiyor” demişti.
ABD Savunma Bakanlığı açıklamasında konuyla ilgili Çinli makamlarla temasa geçildiği ifade edilmişti.
Üst düzey bir savunma yetkilisi, enkazın insanların üzerine düşmesi tehlikesi nedeniyle ABD Başkanı Joe Biden, Savunma Bakanı Loyd Austin’in ile birlikte üst düzey askeri yetkililerin balonu düşürmekten vazgeçtiklerini de açıklamıştı.
Balon ne zamandır ABD semalarında?
Pentagon resmi bilgilendirme brifingini Perşembe akşamı düzenledi. Bir savunma yetkilisi balonun birkaç gündür ABD hava sahasında uçtuğunu açıkladı. Yazılı açıklamada da bu tip balonun ABD üzerinde ilk defa görülmediği notu yer aldı.
Adı açıklanmayan ABD’li yetkili bu istihbarat balonun geçmişte görülenlerde daha uzun süre ABD hava sahasında kaldığını öne sürdü.
Blinken 5 Şubat’ta Pekin’de
Balon krizi ABD’nin Asya – Pasifik trafiğinin ortasında patlak verdi. Geçtiğimiz hafta NATO Genel Sekreteri Güney Kore ve Japonya’yı ziyaret etti. ABD Savunma Bakanı ise önce Güney Kore’yi sonra Filipinleri ziyaret etti. ABD ile Filipinler arasında stratejik önemi son derece yüksek olan askeri bir anlaşma imzalandı. Buna göre Filipinler’deki 9 üs ve tesis ABD ordusunun kullanımına açıldı. ABD basınında bu adımın Güney Çin Denizi’ni kontrol etmek bakımından önemli olduğuna dikkat çekildi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da 5 Şubat’ta Pekin’de temaslarda bulunacak.
