Birlemiş Milletler (BM) Genel Kurulu’nun 78. oturumunun üst düzey haftası New York’ta başlıyor. Devlet başkanları, başbakanlar, dışişleri bakanları ve uluslararası örgütlerin üyeleri de dahil olmak üzere dünya liderlerinin bir araya geldiği üst düzey zirve 19-23 Eylül ve 26 Eylül tarihlerinde gerçekleştirilecek.
Bu yılki tema “Güveni yeniden inşa etmek ve küresel dayanışmayı yeniden canlandırmak”.
Temanın, dünya liderlerini BM’nin 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi için son tarihi içeren 2030 gündemini değerlendirmeye sevk etmesi hedefleniyor. BM Genel Sekreteri Guterres, “Herkes için barış, refah, ilerleme ve sürdürülebilirliği” teşvik etmek amacıyla bu hedeflere yönelik “eylemin hızlandırılması” çağrısında bulunuyor.
Ukrayna’daki savaş, Libya’daki ölümcül seller, Afrika kıtasındaki çok sayıda darbe, Kuzey ve Güney’in ekonomik finansmanı, Haiti’deki şiddet krizi ve iklim değişikliği zirvenin öne çıkan gündemleri arasında.
Koronavirüs pandemisinin başlangıcından bu yana ilk kez sağlık sınırlamaları olmaksızın üst düzey bir hafta düzenleniyor, katılımcılar tüm etkinliklerde şahsen konuşmak zorunda, video mesajlarına izin verilmiyor.
Güvenlik Konseyi Daimi Üyelerinden sadece Biden katılıyor
Üst düzey hafta, etkinliğin ana içeriğini oluşturacak genel siyasi tartışmaların bir parçası olarak 78. Genel Kurul Başkanı Dennis Francis ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in konuşmalarıyla başlayacak. Ardından, alışılageldiği üzere, Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva konuşacak. ABD Başkanı Joe Biden bu yıl Genel Kurul’a katılacak tek P5 (BM Güvenlik Konseyi daimi üyeleri) lideri olacak. Birleşik Krallık, Çin, Rusya ve Fransa liderlerinin bu yıl New York’u ziyaret etme planları bulunmuyor. Bu durum zirvenin etkisini azaltıyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kral Charles’ı selamlamak ve Nijer’den Sudan’a devam eden durumlarla ilgili çalışmalar yapmak üzere evinde kalıyor. İngiltere Başbakanı Rishi Sunak da ülkesi için nadir görülen bir şekilde katılmamaya karar verdi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında UCM’nin tutuklama kararı var. Çin lideri Xi Jinping ise BM Genel Kurullarına katılmıyor.
İsviçre Büyükelçisi Pascale Baeriswyl, CNN’e verdiği demeçte, salonda ABD ve Çin arasında artan bir rekabet olduğunu belirtti.
Bu arada Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy bir ilk olarak zirveye bizzat katılacak ve 19 Eylül’de konuşma yapması planlanıyor. Zelenskiy’nin ayrıca perşembe günü Washington’da Biden ile de görüşmesi bekleniyor.
Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov yüksek düzeyli haftada Rus delegasyonuna liderlik ediyor. Lavrov’un konuşmasının 23 Eylül’de yapılması planlanıyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı, bakanın Genel Kurul oturumu çerçevesinde yaklaşık 20 ikili görüşme gerçekleştirmeyi planladığını açıkladı.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında bire bir özel görüşmeler de yapılacak. BM Rusya’yı Karadeniz tahıl anlaşmasına yeniden dahil etmek istiyor. Ancak Rusya ve Ukrayna New York’ta bir araya gelmeyecek.
Zelenskiy’nin konuşması sırasında Lavrov’la karşı karşıya gelmesinden endişe ediliyor.
Çin heyetine ise Başkan Yardımcısı Han Zheng liderlik ediyor.
Zirvenin oturum aralarında liderler arası ikili görüşmeler gerçekleşmesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da BM Genel Kurulu için gittiği New York’taki Türkevi’nde liderlerle görüşmeler gerçekleştirecek.
Bu arada Prens William ile eşi Galler Prensesi Catherine, William’ın Earthshot iklim çabasının tanıtımı için pazartesi BM Genel Sekreteri Guterres ile görüştü.
