Bolivya’da çarşamba günü zırhlı araçlar hükümet sarayının kapılarını kırarak Devlet Başkanı Luis Arce’ye karşı bir darbe girişiminde bulundu.
Arce’nin destekçileri ve sendikalar darbeye karşı sokağa çıkma çağrısı yapıp Arce de teslim olmayı reddedince, darbe girişimi sönümlenmeye başladı.
Devlet Başkanın destekçileri ellerinde Bolivya bayrakları ile meydanlara dökülürken askerler başkanlık sarayından geri çekildi. Aynı zamanda Arce askerlere geri çekilme emri veren yeni bir ordu komutanı atadı.
Bolivya lideri, “İşte buradayız, Casa Grande’de herhangi bir darbe girişimine karşı koymak için sağlam duruyoruz. Bolivya halkının örgütlenmesine ihtiyacımız var,” açıklamasında bulundu.
Bolivya televizyonunda yayınlanan videoda görüldüğü üzere Arce, saray koridorunda isyana liderlik ettiği anlaşılan ordu genel komutanı Juan José Zúñiga ile karşı karşıya geldi. Arce, “Ben sizin liderinizim ve size askerlerinizi geri çekmenizi emrediyorum ve bu itaatsizliğe izin vermeyeceğim,” derken görüldü.
Darbeci Zúñiga’nın tereddüdü yenilgi getirdi
Hükümet binasına girmeden önce Zúñiga meydanda gazetecilere demeç verdi ve “Elbette yakında yeni bir bakanlar kurulu olacak; ülkemiz, devletimiz bu şekilde devam edemez,” dedi fakat “şimdilik” Arce’yi başkomutan olarak tanıdığını söyledi.
Zúñiga açıkça bir darbeye liderlik ettiğini söylemedi, fakat sarayda, ordunun “demokrasiyi geri getirmeye ve siyasi mahkumları serbest bırakmaya” çalıştığını söyledi.
Arce ise, X hesabından yayınladığı bir mesajda “demokrasiye saygı gösterilmesi” çağrısında bulundu. Haber kaynaklarına gönderdiği video mesajında Arce, hükümet yetkilileriyle çevrili sarayın içinden, “Bolivyalıların canını almaya yönelik darbe girişimlerine bir kez daha izin veremeyiz,” dedi.
Bir saat sonra Arce, destekçilerinin tezahüratları arasında ordu, donanma ve hava kuvvetlerinin yeni başkanlarını açıkladı. Videoda askerlerin hükümet sarayının dışında barikatlar kurduğu görüldü.
Yeni atanan ordu komutanı José Wilson Sánchez, “Seferber olan herkese birliklerine dönmelerini emrediyorum. Kimse sokaklarda gördüğümüz görüntüleri istemiyor,” açıklamasında bulundu.
Darbeci general, Arce’yi “darbeyi kurgulamakla” suçladı
Bolivya Başsavcılığının General Zúñiga hakkında tutuklama emri çıkarmasının ardından Zúñiga gözaltına alındı.
Subay tutuklandığı sırada Luis Arce’yi “popülaritesini artırmak” için darbe girişimi düzenlemekle suçladı.
Zúñiga gözaltına alınırken, “Pazar günü La Salle okulunda başkanla görüştüm ve başkan bana ‘Durum çok berbat, bu hafta kritik olacak. Bu yüzden popülaritemi arttırmak için bir şeyler hazırlamam gerekiyor’ dedi,” iddiasında bulundu.
Arce ile yaptığı iddia edilen konuşmayı anlatmaya devam eden general, Arce’ye “zırhlı araçları çıkarmaları gerekip gerekmediğini” sorunca Arc’nin olumlu yanıt verdiğini öne sürdü. Zúñiga’ya göre, aynı gece askeri araçlar seferber edilerek hazırlıklara başlandı.
Gözaltına alınmadan önce Zúñiga bunun bir “kendi kendine darbe” olduğunu iddia etti.
Yerel basın, generalin terörizm ve devletin güvenliğine ve egemenliğine karşı silahlı ayaklanma suçlarından yargılanacağını iddia ediyor.
Daha sonra yetkililer çarşamba günkü olaylara adı karışan ikinci bir kişinin, Bolivya donanmasının eski komutanı Juan Arnez Salvador’un tutuklandığını duyurdu.
ABD “durumu yakın izliyor”
Darbe girişiminin ardından Brezilya, Küba, Kolombiya, Meksika, Venezuela, Şili ve Honduras gibi Latin Amerika ve Karayipler ülkeleri de Arce’ye desteklerini açıkladılar.
ABD ise yalnızca “durumu yakından izledikleri” yönünde bir açıklama yaptı.
Hafta başında Bolivya’da iktidar çevreleri, ABD destekli bir darbe girişiminin hazırlandığına ilişkin uyarılarda bulunmuşlardı.
İktidar partisi MAS’ta Morales-Arce çekişmesi mi?
Bolivya, ekonomik sorunların yanı sıra bir süredir iktidar partisinin en üst kademelerinde yaşanan çatlaklarla da sarsılıyordu.
Arce ve bir zamanlar müttefiki olan eski Devlet Başkanı Evo Morales, 2025’teki seçimler öncesinde Sosyalizme Doğru Hareket’in (MAS) geleceği için mücadele ediyor.
Zuniga, pazartesi günü televizyona çıkıp gelecek yıl yeniden aday olması halinde Morales’i tutuklayacağını söylemesinin ardından görevden alınmıştı.
Başkanlık görev dönemini sınırlayan yasalar, Morales’in yeniden aday olmasına izin vermiyor.
Arce, kamuoyuna yaptığı çeşitli açıklamalarda, “görev süresini kısaltmayı” amaçlayan “yumuşak bir darbenin” hedefi olduğunu ve bunun arkasında Morales’in takipçilerinin bulunduğunu ileri sürmüştü.
Eski başkan ise Arce’nin MAS liderliğini ele geçirerek yeniden başkanlık adaylığı isteğini baltalamaya çalıştığını söyledi.
Bolivya aynı zamanda yakıt ve döviz kıtlığı nedeniyle ciddi bir ekonomik krizle karşı karşıya. Buna karşı sendikaların sokağa çıkması nedeniyle Arce, Morales’i suçluyordu.
