Çin, devasa yatırımlarla Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi’ni ülkenin ekonomik kalkınmasına entegre ederken, bölgeyi aynı zamanda tarihsel rolüne uygun şekilde Çin’in batıya açılan kapısı olarak yeniden konumlandırıyor. Tanrı Dağları’nın kuzey ve güneyinde yer alan verimli havzalar, modern altyapılar, yenilikçi sanayi bölgeleri, yapay zeka ile desteklenen tarım teknolojileri ve Avrupa’ya uzanan hızlı tren hatlarıyla kalkınma sürecine dahil ediliyor.
Ekonomik Verilerle Xinjiang’ın Başarısı
Çin Halk Cumhuriyeti ekonomisi pandemiye rağmen büyümeye devam ederken, bu büyümenin Xinjiang’da da güçlü bir şekilde hissedildiğini gözlemliyoruz. Xinjiang’ın 2023 yılı Gayri Safi Yurt İçi Hasılası (GSYİH), önceki yıla göre %6,8 artışla 1,912.591 milyar Yuan olarak gerçekleşti. Çin’in diğer bölgeleriyle karşılaştırıldığında yatırım, tüketim, ithalat ve ihracatta ilk beşte yer alıyor. Son iki yılda Xinjiang’ın ithalat ve ihracat hacmi sırasıyla %57 ve %45,9 oranında artmıştır. Çin-Avrupa (Orta Asya) trenlerinin %60’ından fazlası Xinjiang’dan geçerek bölgenin uluslararası ticaretteki stratejik rolünü artırıyor.
Modern Altyapı ve Ulaşım Ağı
Geçmişte Tanrı Dağları’nın oluşturduğu doğal bariyerler nedeniyle ulaşım imkanları sınırlı olan Xinjiang, bugün modern ulaşım ağlarıyla Çin’in diğer bölgelerine ve Avrupa’ya bağlanıyor. Karayolu, demiryolu ve havayolu ağları, bölgenin sanayi ve tarım ürünlerinin daha geniş pazarlara ulaşmasını sağlıyor.
Urumçi Uluslararası Kara Limanı’nın bu kalkınma sürecinin somut örneklerinden biri olduğunu görüyoruz. Liman, Çin-Avrupa tren hatlarının merkezinde yer alarak, dijitalleşmiş süreçlerle hızlı ve etkili taşımacılık çözümleri sunuyor. Limandan tarım ürünlerinden elektronik cihazlara kadar 200’den fazla çeşit ürün taşınıyor. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping de Urumçi Limanı’nın Çin’in batıya açılma stratejisinin çekirdek noktalarından biri olduğunu vurgular.
Horgos Serbest Ticaret Bölgesi ve Küresel Ticaretin Yeni Merkezi
Xinjiang’ın Kazakistan sınırında bulunan Horgos Serbest Ticaret Bölgesi, dünyanın ilk sınır ötesi uluslararası serbest ticaret bölgesi olarak dikkat çekiyor. Çin’in doğusundaki limanlardan demiryoluyla Horgos’a gelen yükler, buradan Almanya’nın Duisburg kentine yalnızca 10 günde ulaşıyor. Bu hızlı ve ekonomik taşımacılık çözümü, Horgos’u bölgesel ticaretin merkezine yerleştirmiş.
Turizm ve Kültürel Kalkınma
Xinjiang, doğal güzellikleri, tarihi dokusu, etnik çeşitliliği ve gastronomisiyle büyük bir turizm potansiyeline sahip. 2024’ün ilk yarısında 120 milyondan fazla turist ağırlayan bölge, turizm gelirlerini yıllık bazda %37,39 artırmayı başardı. Turizm Çin için Xinjiang’ın ekonomik büyümesinin önemli bir ayağı.
Tanrı Dağları’ndaki Kazak yaylalarından Kaşgar’ın tarihi çarşılarına, İpek Yolu üzerindeki antik kalıntılardan modern turistik tesislere kadar geniş bir yelpazede sürdürülen projeler, bölgenin turizm sektöründe yükselmesini sağlıyor. Nalati Yaylaları, 2024 yılının ilk yarısında 2 milyondan fazla turist ağırlamış ve turist sayısında %51,78’lik bir artış kaydetmiştir.
Xinjiang’ın Stratejik Önemi
Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi, Çin’in ekonomik kalkınmasında ve batıya açılma stratejisinde kritik bir role sahip. Bölge, yalnızca Çin için değil, Asya ve Avrupa arasındaki ticaret ve kültürel bağların güçlendirilmesi açısından da önem taşımaktadır. Türkiye, Kuşak ve Yol girişimindeki stratejik konumu ve Xinjiang ile olan tarihi bağları sayesinde bölgeyle ekonomik işbirliklerini geliştirme potansiyeline sahip.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın Xinjiang’a gerçekleştirdiği ziyaretin ardından Çin’in en büyük havayolu şirketlerinden biri olan China Southern Airlines, Urumçi-İstanbul seferlerini başlatmıştı. Bu gelişme, iki ülke arasındaki ekonomik ve kültürel işbirliğinin derinleşmesi için bir fırsat sunuyor ve iş çevrelerinde memnuniyetle karşılanıyor.