Çin Ticaret Bakanı Wang Wentao, perşembe günü ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo ile yaptığı telefon görüşmesinde, ABD’nin üçüncü ülkelerin Çin’e litografi makineleri ihraç etmesini engellemesinden duyduğu endişeyi dile getirdi.
Washington, Çin’in yapay zeka alanındaki atılımları ve ordusu için sofistike bilgisayarları besleyebilecek gelişmiş çiplere ve çip yapım araçlarına erişimini kesmek için ihracat kontrollerini artırdı. Ayrıca kilit tedarikçilere sahip müttefiklerine de benzer kısıtlamaları benimsemeleri için lobi yaptı.
Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, “Wang Wentao, ABD’nin Çin’e üçüncü taraf litografi makineleri ihracatı üzerindeki kısıtlamalarına, eski çip tedarik zincirine yönelik bir (ABD) soruşturmasına ve Çinli işletmeleri baskılayan yaptırımlara odaklandı” denildi.
Dünyanın önde gelen çip ekipmanı üreticisi ASML’ye ev sahipliği yapan Hollanda da söz konusu ülkelerden biriydi. ASML, 1 Ocak’ta Hollanda hükümetinin bazı ekipmanlarının Çin’e sevkiyatını kapsayan ihracat lisansını iptal ettiğini açıkladı.
ASML’nin en sofistike makineleri – aşırı ultraviyole “EUV” litografi makineleri – zaten kısıtlı ve Çin’e hiç gönderilmedi.
Ekim ayındaki yeni ABD ihracat yasakları ASML’nin DUV yarı iletken ekipmanlarının eski modellerini bile Çin’e göndermesini engelledi.
Çin, 2023’ün üçüncü çeyreğinde ASML’nin en büyük pazarıydı ve şirketin satışlarının %46’sından sorumluydu.
Ticaret Bakanlığı sözcüsü Shu Jueting perşembe günü düzenlediği basın toplantısında, “ABD’nin Hollandalı şirketlerin Çin’e litografi makineleri ihracatına doğrudan müdahil olmasından derin endişe duyuyoruz” dedi.
“Çin, ABD’nin ihracat kontrol konularını araçsallaştırmasına ve silah haline getirmesine ve hatta normal ticarete ahlaksızca müdahale etmesine kesinlikle karşıdır. Hollanda tarafını sözleşmenin ruhuna saygı göstermeye çağırıyoruz,” diye ekledi.
Ticaret Bakanı Wang’ın Raimondo ile yaptığı görüşme aynı zamanda Pekin’in, ABD Ticaret Bakanlığı’nın yarı iletken çip üretimi için yaklaşık 40 milyar dolarlık sübvansiyon vermeye hazırlanırken, ABD şirketlerinin eski çipleri (mevcut nesil ve olgun düğüm yarı iletkenleri) nasıl tedarik ettiğine ilişkin bir anketten duyduğu endişeyi de vurguluyor.
Bakanlık, araştırmanın Çin’in yarattığı ulusal güvenlik risklerini azaltmayı amaçladığını ve kritik ABD endüstrilerinin tedarik zincirlerinde Çin üretimi eski çiplerin kullanımı ve tedarikine odaklanacağını söyledi.
Çin Ticaret Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Wang ve Raimondo’nun ulusal güvenlik kaygıları ile ticari ve ekonomik işbirliği arasındaki sınırı da ele aldıkları belirtildi.
