Çevirmenin notu: Ukrayna ihtilafının ardından Batılı ülkelerin Rusya’ya uyguladığı ağır ambargolar, ülkeyi Çin ile halihazırda var olan yakın ilişkilerini derinleştirmeye sevk etti. Dünyanın en büyük emtia tedarikçisi olan Rusya ile üretim devi Çin’in yakınlaşması ve gelişmekte olan bir dizi ülkeyle ortaklığa giderek yeni platformlar oluşturması ya da var olan platformları daha işler kılmaya başlaması kuşkusuz son bir yılın en ciddi sonuçlarından biriydi. Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rus devlet ajansı RIA Novosti için kaleme aldığı makalede Moskova ile Pekin arasındaki ilişkilerin niteliği ve gidişatına ilişkin değerlendirmede bulunuyor.
Çin-Rusya dostluğu, işbirliği ve ortak kalkınmasında yeni bir sayfa açmak için ilerliyoruz
Şi Cinping, Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı — RIA Novosti
20 Mart 2023
Devlet Başkanı Vladimir Putin’in daveti üzerine yakında Rusya Federasyonu’na resmi bir ziyaret gerçekleştireceğim. Rusya, 10 yıl önce devlet başkanı seçildikten sonra ziyaret ettiğim ilk ülke oldu. Geçtiğimiz on yıl içerisinde Rusya’ya sekiz ziyaret düzenledim. Her seferinde yüksek beklentilerle geldim ve verimli sonuçlarla dönerek Devlet Başkanı Vladimir Putin ile beraber Çin-Rusya ilişkilerinde yeni bir sayfa açtım.
Çin ve Rusya, birbirlerinin en büyük komşusu ve kapsamlı stratejik ortağıdır. İkimiz de dünyanın önde gelen ülkeleri ve BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyeleriyiz. Her iki ülke de bağımsız bir dış politika izliyor ve ilişkilerini diplomaside yüksek bir öncelik olarak görüyor.
Çin-Rusya ilişkilerinin gelişmesi için açık bir tarihsel mantık ve güçlü bir iç itici güç mevcut. Geçtiğimiz 10 yılda, geniş kapsamlı işbirliğimizde uzun bir yol kat ettik ve yeni döneme doğru önemli adımlar attık.
— Üst düzey etkileşimler Çin-Rusya ilişkilerinin yönlendirilmesinde kilit nitelikte bir stratejik rol oynadı. İkili ilişkilerin gelişmesi için önemli sistemsel ve kurumsal güvenceler sağlayan üst düzey etkileşimler ve çok yönlü işbirliği için bir dizi mekanizma oluşturduk. Yıllar boyunca Devlet Başkanı Putin ile yakın bir çalışma ilişkisi sürdürdüm. İkili ve uluslararası vesilelerle 40 kez bir araya geldik. Birlikte ikili ilişkilerin ve çeşitli alanlardaki işbirliğinin planını oluşturduk ve Çin-Rusya ilişkilerinin devamlı, sağlam ve istikrarlı bir şekilde büyümesi için sağlam bir yönetim tesis ederek, karşılıklı çıkarları ilgilendiren önemli uluslararası ve bölgesel konularda zamanında iletişim kurduk.
— İki taraf da karşılıklı siyasi güveni pekiştirdi ve yeni bir büyük ülke ilişkileri modeli geliştirdi. Kalıcı dostluk ve kazan-kazan işbirliği vizyonuyla hareket eden Çin ve Rusya, bloklaşmamaya, çatışmamaya ve ilişkilerimizi geliştirirken herhangi bir üçüncü tarafı hedef almamaya kararlı. Kendi ulusal gerçeklerimize uygun bir kalkınma yolu izlemede birbirimizi kararlılıkla destekliyor ve birbirimizin kalkınmasını ve gençleşmesini destekliyoruz. İkili ilişkiler daha olgun ve dirençli hale geldi. Karşılıklı güven, barış içinde bir arada yaşama ve kazan-kazan işbirliğini içeren yeni bir büyük ülke ilişkileri modeli geliştirme konusunda güzel bir örnek teşkil ederek yeni bir dinamizm ve canlılıkla dolup taşıyoruz.
— İki taraf da çok yönlü ve çok katmanlı bir işbirliği çerçevesini uygulamaya koydu. Her iki tarafın ortak çabaları sayesinde Çin-Rusya ticareti geçen yıl 190 milyar Amerikan dolarını aşarak on yıl öncesine göre yüzde 116 artış gösterdi. Çin, 13 yıldır Rusya’nın en büyük ticaret ortağı konumunda. Çift yönlü yatırımlarımızda istikrarlı bir artış görüyoruz. Enerji, havacılık, uzay ve iletişim gibi alanlardaki büyük projelerde işbirliğimiz istikrarlı bir şekilde ilerliyor. Bilimsel ve teknolojik inovasyon, sınır ötesi e-ticaret ve diğer gelişmekte olan alanlardaki işbirliğimiz güçlü bir ivme gösteriyor. Yerel düzeydeki işbirliğimiz de hızla gelişiyor. Tüm bunlar hem Çin hem de Rus halklarına somut faydalar sağladı, kalkınma ve gençleşmemiz için durmaksızın itici güç oldu.
— İki taraf da kalıcı dostluk vizyonuyla hareket etti ve geleneksel dostluğu istikrarlı bir şekilde güçlendirdi. Çin-Rusya İyi Komşuluk ve Dostane İşbirliği Antlaşması’nın 20. yıldönümünü anma vesilesiyle Devlet Başkanı Putin ve ben, antlaşmanın uzatıldığını duyurduk ve antlaşmaya yeni boyutlar ekledik. İki taraf da ulusal düzeyde sekiz “tema yılı” düzenleyerek Çin-Rusya dostluğu ve işbirliği için yeni bölümler yazmaya devam etti. Halklarımız Kovid ile mücadelede birbirlerinin yanında yer aldı ve birbirlerine destek oldu; bu da bir kez daha “ak akçenin kara gün için olduğunu” ispatlıyor.
— İki taraf da uluslararası sahnede yakın koordinasyon içinde oldu ve büyük ülkeler olarak sorumluluklarını yerine getirdi. Çin ve Rusya, BM merkezli uluslararası sistemi, uluslararası hukukla desteklenen uluslararası düzeni ve BM Şartı’nın amaç ve ilkelerine dayanan uluslararası ilişkilerin temel normlarını korumaya kararlı. BM, Şanghay İşbirliği Örgütü, BRICS, G20 ve diğer çok taraflı mekanizmalarda yakın iletişim ve koordinasyon içinde olduk ve çok kutuplu bir dünya ve uluslararası ilişkilerde daha fazla demokrasi için birlikte çalıştık. Gerçek çok taraflılığın uygulanmasında, beşeriyetin ortak değerlerinin desteklenmesinde ve yeni bir tür uluslararası ilişkilerin ve beşeriyet adına ortak bir geleceğe sahip bir toplumun inşasına aktif rol oynadık.
Çin-Rusya ilişkilerinin son 70 yıldaki olağanüstü yolculuğuna baktığımızda, ilişkilerimizin bugün bulunduğu noktaya kolay gelmediğini ve dostluğumuzun istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü ve hepimiz tarafından el üstünde tutulması gerektiğini güçlü bir şekilde hissediyoruz. Çin ve Rusya ülkeden ülkeye doğru bir etkileşim yolu buldu. Bu hem tarihin hem de gerçekliğin ortaya koyduğu bir ders olarak, ilişkinin değişen uluslararası koşullara dayanabilmesi için elzem.
Rusya’ya yapacağım ziyaret dostluk, işbirliği ve barış yolculuğu olacak. Önümüzdeki yıllarda Çin-Rusya kapsamlı stratejik koordinasyon ortaklığının büyümesi için yeni bir vizyon, yeni bir plan ve yeni tedbirleri birlikte benimsemek üzere Devlet Başkanı Putin ile birlikte çalışmayı dört gözle bekliyorum.
Bu amaçla, her iki tarafın da koordinasyon ve planlamayı geliştirmesi gerekiyor. Kendi kalkınma ve gençleşme meselemize odaklanırken fikirlerimizde yaratıcı olmalı, yeni fırsatlar yaratmalı ve yeni bir ivme kazandırmalıyız. Çin-Rusya ilişkilerini yüksek bir seviyede tutmak için karşılıklı güveni arttırmamız ve ikili işbirliği potansiyelini açığa çıkarmamız önemli.
İki tarafın da yatırım ve iktisadi işbirliğinin nitelik ve niceliğini artırması ve yatırım işbirliğimizin yüksek kalitede gelişmesi için elverişli koşullar yaratmak üzere politika koordinasyonunu hızlandırması gerekiyor. Çift yönlü olarak ticareti artırmalı, çıkarların ve işbirliği alanlarının daha fazla yakınlaşmasını teşvik etmeli ve geleneksel ticaret ile yeni ortaya çıkan işbirliği alanlarının tamamlayıcı ve senkronize gelişimini desteklemeliyiz. İkili ve bölgesel işbirliğine daha fazla kurumsal destek sağlamak amacıyla Kuşak ve Yol Girişimi ile Avrasya Ekonomi Birliği’ni sinerji haline getirmek için daima çaba sarf etmeliyiz.
İki tarafın da halklar arası ve kültürel alışverişleri hızlandırması ve Çin-Rusya Spor Değişim Yıllarının başarılı olmasını sağlaması gerekiyor. Kardeş iller/eyaletler ve kentler arasında etkileşimin artmasını kolaylaştırmak için yerel işbirliği mekanizmalarını iyi kullanmalıyız. Personel değişimini teşvik etmeli ve turizm işbirliğinin yeniden başlatılması için çaba göstermeliyiz. Başta gençler arasında olmak üzere halklarımız arasındaki karşılıklı anlayış ve dostluğu istikrarlı bir şekilde geliştirmek için daha iyi yaz kampları, ortaklaşa yürütülen okullar ve diğer programları hayata geçirmeliyiz.
Günümüz dünyası yüzyıldır görülmemiş köklü değişimlerden geçiyor. Barış, kalkınma ve kazan-kazan işbirliğine dönük tarihsel eğilim durdurulamaz. Dünyada hâkim olan çok kutupluluk, iktisadi küreselleşme ve uluslararası ilişkilerde daha fazla demokrasi eğilimleri geri döndürülemez. Öte yandan dünyamız, karmaşık ve iç içe geçmiş geleneksel ve geleneksel olmayan güvenlik sorunları, zarar veren hegemonya, tahakküm ve zorbalık eylemleri ve uzun ve dolambaçlı küresel iktisadi toparlanma ile karşı karşıya. Dünyanın dört bir yanındaki ülkeler bundan derin endişe duyuyor ve krizden çıkış için işbirliğine dayalı bir yol bulma konusunda istekli davranıyor.
Bu on yıl boyunca insanlığın ortak değerleri olan barış, kalkınma, eşitlik, adalet, demokrasi ve özgürlük insanların kalbinde daha derin kökler saldı. Kalıcı barış, evrensel güvenlik ve ortak refah ile açık, kapsayıcı, temiz ve güzel bir dünya giderek daha fazla ülkenin ortak arzusu haline geldi. Uluslararası toplum, hiçbir ülkenin diğerlerinden üstün olmadığını, hiçbir yönetim modelinin evrensel olmadığını ve hiçbir ülkenin uluslararası düzeni dikte etmemesi gerektiğini kabul etti. Tüm insanlığın ortak çıkarı, bölünmüş ve istikrarsız değil, birleşik ve barışçıl bir dünyadır.
Geçen yıldan bu yana Ukrayna ihtilafında çok yönlü bir tırmanış yaşandı. Çin başından beri meselenin esasına dayalı objektif ve tarafsız bir tutum sergiledi ve barış müzakerelerini aktif bir şekilde destekledi. BM Şartı’nın amaç ve ilkelerine riayet edilmesi, tüm ülkelerin meşru güvenlik kaygılarına saygı gösterilmesi, krizin barışçıl yollarla çözülmesine yardımcı olacak tüm çabaların desteklenmesi ve küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarının sağlanması gibi çeşitli öneriler sundum. Bu ilkeler Çin’in Ukrayna krizini ele alırken kullandığı temel ilkeler haline geldi.
Kısa bir süre önce, tüm tarafların meşru kaygılarını dikkate alan ve krize ilişkin uluslararası toplumun en geniş ortak anlayışını yansıtan Ukrayna Krizinin Siyasi Çözümüne ilişkin Çin’in Tutumunu yayımladık. Bu tutum, krizin yayılma etkilerinin azaltılmasında ve siyasi çözümün kolaylaştırılmasında yapıcı oldu. Karmaşık bir meselenin basit bir çözümü olmaz. Tüm tarafların ortak, kapsamlı, işbirliğine dayalı ve sürdürülebilir güvenlik vizyonunu benimsedikleri ve eşit koşullarda, rasyonel ve sonuç odaklı diyalog ve istişareyi sürdürmeye devam ederlerse krizi çözmek için makul bir yol ve kalıcı barış ve ortak güvenlik dünyasına doğru geniş bir yol bulacaklarına inanıyoruz.
Dünyevi işleri iyi yönetmek için her şeyden önce kendi işlerini iyi yönetmek gerekir. Çin halkı, Çin Komünist Partisi’nin önderliğinde, Çin’in modernleşme yolunda ilerleyerek Çin ulusunun gençleşmesini tüm cephelerde ilerletmek için hep birlikte çaba gösteriyor. Çin modernleşmesi şu özelliklerle karakterize edilir: Büyük bir nüfusun, herkes için ortak refahın, maddi ve kültürel-etik ilerlemenin, insanlık ve doğa arasındaki uyumun ve barışçıl kalkınmanın modernleşmesi. Çin’e özgü bu nitelikler, yıllar boyunca yaptığımız uygulama ve keşiflerin kristalleşmesi ve uluslararası tecrübeye ilişkin derin anlayışımızı yansıtıyor. İleriye dönük olarak Çin’in modernleşme davasını kararlılıkla ilerletecek, yüksek kaliteli kalkınmayı gerçekleştirmek için çaba gösterecek ve yüksek standartlı açılımı genişleteceğiz. Bunun Rusya’ya ve dünyadaki tüm ülkelere yeni kalkınma fırsatları getireceğine inanıyorum.
Her yeni yılın baharla başlaması gibi, her başarı da eylemlerle başlar. Kalkınma ve gençleşme yolculuğunda yol arkadaşları olan Çin ve Rusya’nın beşeriyetin ilerlemesine yeni ve daha büyük katkılarda bulunmasını beklemek için her türlü nedene sahibiz.
