Elon Musk, Tesla’nın “tam sürücüsüz” sistemini dünyanın en büyük otomobil pazarına yerleştirmenin eşiğinde gibi görünüyor.

Musk, pazar günü Çin Başbakanı Li Qiang ile görüştükten ve Çinli teknoloji devi Baidu ile grubun harita ve navigasyon sistemlerini kullanmak üzere bir anlaşma yaptıktan sonra pazartesi günü Pekin’den ayrıldı. Saatler önce Çinli bir endüstri grubu, Tesla’nın elektrikli araçlarının veri güvenliği uyumluluğu açısından başarıyla test edilen 70’ten fazla araç arasında olduğunu söyledi.

Financial Times’ın değerlendirmesine göre, bu veriler birlikte ele alındığında Musk, ABD’li şirketin yarı otonom sürüş teknolojisinin Çin’de yaygınlaştırılmasının yolunu açmış gibi görünüyor. Tesla’nın hisse fiyatı Baidu anlaşmasıyla ilgili haberler üzerine pazartesi günü yüzde 15,3 artışla 194,05 dolardan kapandı ancak 2022 zirvesinin yarısında kaldı.

Satışlar düştükçe ve rekabet şiddetlendikçe, Tesla kendi kendine sürüş teknolojisinin sunduğu ticari fırsatlardan giderek daha fazla bahsetmeye başladı.

Musk bu ay sosyal medya platformu X’te “Otonomi konusunda duvara toslamak göz kamaştırıcı derecede bariz bir hamle” diye yazdı.

Tesla için önemi

Financial Times’a (FT) konuşan, RBC Capital Markets analistlerinden Tom Narayan, otonom sürüşten elde edilecek gelirin Tesla için belirlediği hisse fiyatı hedefinin beşte birini oluşturduğunu söyledi. Otomobil üreticisi, görünüşte sürücülere şoförlük yapan ancak yine de sürücülerin dikkat etmesini gerektiren kısmen otonom bir sistem olan “tam otonom sürüşü” etkinleştirmek için ABD’li sürücülerden ayda 99 dolar ücret alıyor.

Narayan, şirketin yollarda yaklaşık 1,6 milyon aracının bulunduğu Çin’de aynı hizmeti sunmasına izin verilmesinin, “abonelik ücreti talep edebilecek önemli bir Tesla araç filosunun kilidini açacağını” söyledi.

Narayan, Çin’e girmenin aynı zamanda “Tesla’yı yazılım konusunda bir endüstri standardı olmaya daha da iteceğini” ve diğer otomobil üreticilerini teknolojisini lisanslamaya teşvik edeceğini de sözlerine ekledi.

Wedbush’ta analist olan Dan Ives, FT’ye, Musk’ın seyahatinin “uzun zamandır beklenen FSD onayı” ile sonuçlandığını ve bunun şirket için bir “dönüm noktası” anlamına geldiğini söyledi. Tesla’nın uzun vadeli değerlemesinin otonomiden elde edilen gelire “bağlı olduğunu” ve Çin’in “bulmacanın eksik bir parçası” olduğunu belirtti.

“Bu, Tesla’nın Çin’de büyük bir yerel elektrikli araç rekabeti ve daha düşük taleple karşı karşıya kaldığı bir dönemde hem Musk hem de Pekin için önemli bir an” diye ekledi.

Yeni teknoloji Tesla’da yavaşlayan satış büyümesini tersine çevirecek mi?

Tesla, Çinli rakiplerinin yeni ürünlerine kıyasla temel elektrikli araç serisinin yaşlanması nedeniyle sürücüsüz sürüş teknolojisini küreselleştirmenin değerine önemli ölçüde önem veriyor.

Ezeli rakibi Çinli BYD, otomobilleri tasarlandıktan sonra 18 ay içinde piyasaya sürmeyi hedeflerken, Tesla’nın en çok satan otomobili olan Model Y’yi piyasaya sürmesinin üzerinden dört yıl geçti. Şirket 2017 yılında Roadster spor otomobilini duyurdu ancak henüz üretime başlamadı.

Musk geçen hafta önümüzdeki yıl daha düşük maliyetli yeni bir modelin geleceğinin sözünü verdi. Ancak “yenilenmiş” bir Model 3’ün bu yıl üretime girmesine rağmen, şirket hala rakiplerinden önemli ölçüde daha eski bir ürün yelpazesi sunuyor.

FT’ye konuşan eski bir Tesla yöneticisi “Tesla ürün yelpazesi oldukça eski görünüyor” dedi. “[Batarya] teknolojisi iyi, ancak dışarıda, özellikle Çinliler olmak üzere, tartışmasız daha iyi olan başkaları da var. Asıl soru [FSD’yi kullanırsa], bu konuda daha ne kadar teknoloji avantajına sahip olacağı?” diye sordu.

Çin’deki genişleme, Tesla’nın kendi kendine sürüş teknolojisinin yerel rakipleri karşısında nasıl durduğunun bir testi olacak. Eski yönetici, “Satın alma kararını veren ya da bozan teknolojinin bu olduğuna bahse giriyorlar” dedi.

Ancak kentsel alanların dışındaki tüketicilerin teknolojiye ne kadar güvendikleri net değil. Eski yönetici, “FSD Silikon Vadisi’nde çalışıyor ama Illinois’de çalışmıyor,” diye ekledi.

Tesla’ya yardım etmek Çin için neden önemli?

Başkan Xi Jinping döneminde pek çok uzman Çin’in güvenliğe ve iç teknolojide bağımsızlığa öncelik verdiğini düşünüyor.

Hong Kong Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan ve Çin teknoloji düzenlemeleri üzerine iki kitabın yazarı Angela Zhang, “derin sıkıntılar” içindeki bir ekonomiyi desteklemek için yabancı yatırıma ihtiyaç duyan Pekin’in yaklaşımını “yumuşattığına” dair işaretler olduğunu söyledi.

FT’ye konuşan Zhang, Çinli elektrikli araç üreticilerinin küresel pazarlara hakim olmak istediğini ve Pekin’in dünyaya veri güvenliği sorunlarının Çinli elektrikli araçlar için uluslararası ticarette bir engel olmadığını göstermek için “güçlü bir teşvike” sahip olduğunu söyledi.

Çin odaklı Hutong Research’ün ortaklarından Feng Chucheng, Tesla’nın kendi kendine sürüş teknolojisine izin vermenin Pekin için “stratejik değer” taşıdığını söyledi.

Çin Siber Uzay İdaresi birkaç yıldır işletmelerin veri toplama ve kullanma biçimlerine ilişkin kapsamlı bir yasal çerçeve oluşturuyor ve sınır ötesi veri akışları ile Çin güvenliği ya da vatandaşları için risk olarak görülen verilere ilişkin katı kurallar getiriyor.

Feng, Batı’nın “aşırı güvenlikleştirme” konusundaki endişelerine rağmen, Çin’in veri kurallarındaki son gelişmelerin daha “büyüme yanlısı” olduğunu söyledi. Pekin, giden veri transferine ilişkin kurallarını iki önemli bölgesel ticaret anlaşması olan CPTPP ve DEPA ile uyumlu hale getiriyor.

FT’ye konuşan Feng, “Tesla’nın Çin’de faaliyete geçmesi, Pekin’in veri düzenleme rejiminin ilgi gördüğünü kanıtlaması açısından çok arzu edilen bir durum olacak” dedi.

Tesla Çin pazarını geri kazanabilir mi?

Tesla’nın ABD dışındaki en büyük pazarı olan Çin, elektrikli araçlar için tedarik zincirinin hayati bir parçası ve bölgesel bir ihracat merkezi olarak giderek artan bir öneme sahip. Musk’ın 2018 yılında Şanghay’da milyarlarca dolarlık bir fabrika kurma kararı, Çin’in elektrikli araç endüstrisinin hızlı büyümesine öncülük etmesiyle tanınıyor.

Ancak o zamandan bu yana Çin elektrikli araç endüstrisi hızla ilerliyor. Tesla’nın yeni elektrikli araç satışlarındaki payı yüzde 7,5 iken, Warren Buffett destekli BYD’nin payı yüzde 33. Çinli tüketicilerin temel şikayetlerinden biri yeni Tesla modellerinin ve yüksek teknoloji özelliklerinin azlığı.

Pazartesi günü hisse fiyatlarındaki artışa rağmen Çin’deki analistler temkinli olduklarını dile getirdi.

Pekin merkezli danışmanlık şirketi Trivium’da Çin teknoloji düzenlemeleri konusunda uzman olan Tom Nunlist, Çin’in düzenleyici ortamının “hala gelişmekte olduğunu” söyledi. “Otoyollarda otomatik sürüşün güvenliğini denetleyen kişiler son derece profesyonel. Bu [Musk’ın ziyareti] nedeniyle standartlarını gevşetmeyecekler,” dedi.