Çin, Afganistan ve Pakistan dışişleri bakanları, İslamabad’daki toplantıda güvenlik, terörle mücadele ve ticaret konularında üçlü işbirliğini daha da güçlendirme sözü verdiler.
Çin-Pakistan-Afganistan Dışişleri Bakanları Diyaloğu toplantısının 5’incisi İslamabad’da yapıldı. Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang ve Pakistanlı mevkidaşı Bilaval Butto Zerdari, İslamabad’da Afganistan’daki Taliban geçici hükümetinin Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki ile bir araya geldi.
Bakanlar pazar günü yaptıkları toplantıda, iyi ilişkileri sürdürme, karşılıklı siyasi güveni derinleştirme, birbirlerinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyma ve eşit istişare yoluyla farklılıkları ve anlaşmazlıkları uygun şekilde ele alma konusunda anlaştılar.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) seyahat yasağına tabi olduğu ancak İslamabad’ı ziyaret etmesi için muafiyet verilen Afganistan’ın Dışişleri Bakanı Vekili Emirhan Muttaki, önce Çinli mevkidaşı Qin Gang ile görüştü. Pazar günü de Pakistan Dışişleri Bakanı Bilawal Butto Zerdari ile ikili bir görüşme yaptı. Ardından bakanlar üçlü toplantı gerçekleştirdi.
Afganistan’a yatırım planları
20 yıllık ABD işgalinin ve iç savaşın ardından Afganistan, ciddi bir ekonomik ve insani kriz ile karşı karşıya.
ABD kuvvetlerinin Ağustos 2021’de geri çekilmesiyle iktidara gelen Taliban hükümeti, o zamandan beri bakır ve lityum gibi mineral rezervlerine Çin yatırımını çekmeyi umuyor.
Mevcut terör tehditleri de ele alındığında Afganistan’ın istikrarı ve refahı bölge ülkeleri için, özellikle de Pakistan ve Çin için önem taşıyor. Çin Afganistan’a yatırım yaparak ve ülkeyi uluslararası topluma açarak mevcut istikrarsızlığa ve ekonomik krize çözüm bulmayı hedefliyor.
Çin dışişleri bakanlığı geçen ay, “Afganistan’ın Kuşak ve Yol işbirliğine katılımını memnuniyetle karşıladığını ve Afganistan’ın bölgesel ekonomik işbirliği ve bağlantıya entegrasyonunu desteklediğini” açıklamıştı.
Bakanların üçlü açıklamasında da, Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun Afganistan’a genişletilmesini desteklemek, üç ülke ve bölge arasındaki bağlantıyı teşvik etmek ve üç ülke arasındaki ekonomik entegrasyonu geliştirmek ve sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla sınır ötesi ticaret sistemini iyileştirmek konusunda anlaşıldığı bildirildi.
Çin ve Pakistan, Afgan halkına yönelik insani ve ekonomik yardımlarını sürdürmeyi ve Afganistan’daki kalkınma işbirliğini geliştirmeyi kabul ettikleri belirtildi.
Çin, yapım aşamasında olan karayolları, demiryolları ve limanlar ağı olan ve Kuşak Yol’un kalbinde yer alan Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru (CPEC) aracılığıyla Pakistan’a milyarlarca dolar yatırım yaptı. Afganistan’da, ülkenin 60 milyar dolarlık projeye dahil edilmesi ve projenin adının Çin-Afganistan-Pakistan Ekonomik Koridoru (CAPEC) olarak değiştirilmesi beklentisi var.
Terörle mücadele
Xinhua haber ajansına göre, Qin, Çin’in Küresel Kalkınma Girişimi, Küresel Güvenlik Girişimi ve Küresel Medeniyet Girişimi’ni uygulamak için Afganistan ve Pakistan ile ortak çaba göstermeye hazır olduğunu söyledi.
Çin ve Pakistan ayrıca, “terörist aktörlerle” başa çıkmak üzere kapasite geliştirmeyi güçlendirmesi için Taliban liderliğindeki Afgan hükümetine desteklerini ifade ederek terörle mücadele işbirliğini güçlendirme sözü verdi.
Afganistan da, hiçbir silahlı grubun Çin ve Pakistan’a karşı faaliyetleri için topraklarını kullanmasına izin vermeyeceğini vurguladı.
Bakanlar, Çin-Afganistan-Pakistan işbirliğinin bölgesel barış ve refah için büyük önem taşıdığını söyledi.
Yaptırımlara karşı açıklama
Çin ve Pakistan, Afganistan’ın içişlerine müdahaleye, Afganistan’a yönelik yasadışı tek taraflı yaptırımlara ve bölgesel barış ve istikrarı baltalayan tüm eylemlere karşı olduklarını toplantıda açıkça ifade ettiler.
Pakistan dışişleri bakanlığı yaptığı açıklamada, Çin ve Pakistan’ın “uluslararası toplumun Afganistan’ın denizaşırı mali varlıklarının çözülmesi de dahil olmak üzere Afganistan’a sürekli yardım ve destek sağlaması gerektiğinin altını çizdiğini” söyledi.
Afganistan’ın yaklaşık 10 milyar dolarlık varlığı, ABD tarafından donduruldu.
Çin’den Afganistan’ın kalkınma çabalarını destekleme çağrısı
Çin Dışişleri Bakanlığı ise, 12 Nisan’da yayımladığı “Çin’in Afganistan sorunundaki pozisyonu” başlıklı 11 maddelik belgede, Afganistan’a yeniden jeopolitik çatışma ve bölgesel istikrarsızlık kaynağı olmaması için ülkede siyasi uzlaşmanın ve kalkınma çabalarının desteklenmesi çağrısında bulunmuştu.
Çin’in Afganistan’da “ılımlı ve sağduyulu bir yönetimi” desteklediğinin altı çizilen belgede, Taliban’ın kurduğu geçici hükümete, kadınlar, çocuklar ve etnik gruplar dahil tüm Afgan halkının temel haklarına saygı gösterme çağrısı yapılmıştı.
Pekin, Taliban’ın yeniden iktidara gelmesinden bu yana çeşitli ekonomik projeler için 2 milyar dolarlık sözleşmeler imzaladı, bu yatırımlar ağırlıklı olarak mayın çıkarma, havaalanları ve sanayi parklarındaki hizmetlere yoğunlaştı.
Afganistan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı sözcüsü Abdul Salam Jawad, Afganistan’da faaliyet gösteren Çinli şirketler olduğunu ve bunlardan 21’inin yalnızca başkent Kabil’de bulunduğunu söyledi. Jawad, çok sayıda Çinli yatırımcının Sanayi ve Madenler Bakan Yardımcısı ile bir araya gelerek yatırım yerleriyle ilgili önemli hususları görüştüklerini söyledi.
RUSYA3 gün önce
RUSYA2 hafta önce
GÖRÜŞ5 gün önce
DÜNYA BASINI2 hafta önce
AVRUPA6 gün önce
GÖRÜŞ2 hafta önce
GÖRÜŞ7 gün önce
GÖRÜŞ2 hafta önce